Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách, Trưởng Đoàn giám sát Nguyễn Đức Hải chủ trì buổi làm việc.

Báo cáo tình hình quản lý và sử dụng các quỹ tài chính ngoài ngân sách thuộc quản lý BHXH Việt Nam (Quỹ BHXH, Quỹ BHYT, Quỹ BHYT) trong giai đoạn từ năm 2013 – 2018, đại diện BHXH Việt Nam cho biết: Về BHXH, năm 2013 có 11 triệu người tham gia, bằng 21,6% so với lực lượng lao động trong độ tuổi; năm 2018, có 14,7 triệu người, bằng 30,3% so với lực lượng lao động trong độ tuổi, bình quân tăng 5,9%/năm. Tổng số người hưởng các chế độ BHXH hằng tháng năm 2013 là 2,6 triệu người; năm 2018, là 3,2 triệu người, bình quân tăng 3,6%/năm.

Về BHYT, số người tham gia BHYT năm 2013 là 61,8 triệu người, tỷ lệ bao phủ bằng 68,8% dân số; năm 2018, là 83,5 triệu người, 88,5% dân số. Số lượt người có thẻ BHYT đi khám, chữa bệnh năm 2013 là 130 triệu lượt người; năm 2018, là 176,5 triệu lượt người, bình quân tăng 6,5%/năm. Về BHTN, năm 2013 có 8,7 triệu người tham gia, bằng 17,6% so vớ lực lượng lao động trong độ tuổi; năm 2018, là 12,7 triệu người tham gia, bằng 26,1% so với lực lượng lao động trong độ tuổi, bình quân tăng 7,9%/năm. Số lượt người hưởng chế độ trợ cấp 01 lần năm 2013 là 07 triệu người; năm 2018, là 11,2 triệu người, bình quân tăng 9,8%/năm.

Qua công tác thanh tra, BHXH Việt Nam phát hiện, kiến nghị truy thu và thu hồi về các quỹ, đóng góp tích cực vào việc giảm số nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN. Năm 2018, tỷ lệ nợ giảm xuống còn 1,7% số phải thu, giảm 1,2% so với năm 2017 - Đây là mức nợ thấp nhất từ trước đến nay. Cơ chế quản lý quỹ tập trung thống nhất tại BHXH Việt Nam giúp tập trung đầy đủ, kịp thời nguồn thu vào các quỹ và chủ động trong điều hành nguồn thu, đáp ứng nhu cầu chi trả các chế độ bảo hiểm tại mọi thời điểm. Từ năm 2013 đến nay, hoạt động đầu tư quỹ BHXH, BHYT, BHTN an toàn, hiệu quả, không rủi ro, lãi suất đầu tư cao hơn so với chỉ số giá tiêu dùng, bảo đảm nguyên tắc bảo toàn và tăng trưởng quỹ. Chi phí quản lý quỹ BHXH, BHYT, BHTN quy định nội dung, định mức chi tương đối đầy đủ, rõ ràng phù hợp với tình chất đặc thù của Ngành.

Tuy nhiên, bên cạnh những mặt đạt được, vẫn còn một số tồn tại, hạn chế như hiện còn trên 34 triệu người trong độ tuổi lao động chưa tham gia BHXH; khoảng 1,3 triệu học sinh, sinh viên chưa tham gia BHYT; nhóm tham gia BHYT theo hộ gia đình mới đạt tỷ lệ khoảng 63%, trong đó có khoảng 10-20% người có thu nhập cao chưa sẵn sàng tham gia BHYT mà lựa chọn khám, chữa bệnh theo yêu cầu; mặc dù số nợ BHXH, BHYT, BHTN có giảm nhưng vẫn tồn tại tình trạng nợ không còn khả năng thu hồi, nợ tại các doanh nghiệp đã ngừng hoạt động, giải thể, phá sản hoặc chủ doanh nghiệp là người nước ngoài bỏ trốn; số người lao động nhận BHXH một lần gia tăng hàng năm dẫn tới mục tiêu bảo đảm An sinh xã hội cho mọi người lao động bị ảnh hưởng; tình trạng gia tăng chi phí khám, chữa bệnh bất hợp lý, ảnh hưởng đến cân đối Quỹ BHYT...

Đánh giá cao các nội dung báo cáo của BHXH Việt Nam, Đoàn Giám sát cho rằng Báo cáo của BHXH Việt Nam cơ bản đáp ứng đề cương, yêu cầu của Đoàn Giám sát; đồng thời, ghi nhận những kết quả đạt được trong quá trình quản lý, sử dụng các quỹ BHXH, BHYT, BHTN như việc giảm nợ BHXH, tăng trưởng quỹ ổn định… Để có thêm thông tin trong quá trình giám sát, Đoàn Giám sát đề nghị BHXH Việt Nam bổ sung thêm thông tin về hoạt động của BHYT thời gian qua thu không đủ chi, nguyên nhân chính của tình trạng này và có giải pháp trong quản lý, kiến nghị về chính sách; công tác thanh tra kiểm tra việc sử dụng quỹ và thanh kiểm tra nội bộ trong tổ chức quản lý quỹ; bổ sung dự báo về tình hình cân đối quỹ BHXH, BHYT, BHTN trong dài hạn; đề xuất các giải pháp cụ thể xử lý khoản nợ BHXH khó đòi, xử lý các doanh nghiệp, chủ doanh nghiệp nợ BHXH bỏ trốn...

BHXH Việt Nam kiến nghị Quốc hội tiếp tục hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật, bảo đảm thống nhất giữa Luật BHXH, Luật BHYT và Luật Việt làm; tăng cường giám sát tình hình thực hiện chính sách, pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN và quản lý sử dụng quỹ đặc biệt đối với các địa phương, các cơ sở khám, chữa bệnh; kịp thời xử lý các hành vi vi phạm pháp luật BHXH, BHYT, BHTN, xử lý đối với các trường hợp doanh nghiệp chủ bỏ trốn, mất tích; sớm ban hành Nghị định quy định về quản lý thu nợ BHXH, BHYT, BHTN; các Bộ, ngành, UBND các tỉnh, thành phố tăng cường vai trò quản lý nhà nước trong tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN, điều hành chi khám, chữa bệnh BHYT trên địa bàn trong phạm vi quỹ của tỉnh.

PV