Độc đáo lễ hội vật cầu nước làng Vân ở Bắc Giang- di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Thứ sáu, 13/05/2022 06:36 AM - 0 Trả lời

(CLO) Vào ngày 12/5, lễ hội vật cầu nước làng Vân (Việt Yên, Bắc Giang) đã được Bộ Văn hóa, Thể Thao và Du lịch công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Lễ hội độc đáo này diễn ra vào các ngày 12,13 và 14 tháng Tư Âm lịch.

Từ ngày 12/5 – 14/5 (tức ngày 12,13,14/4 âm lịch) tại xã Vân Hà, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang diễn ra lễ hội vật cầu nước thôn Yên Viên (còn gọi là làng Vân). Lễ hội là nét đặc trưng của văn hóa lúa nước, thể hiện niềm khao khát của cư dân nông nghiệp cầu cho một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu. Đây được xem là lễ hội “độc nhất vô nhị” ở Việt Nam, thu hút nhiều du khách.

Với giá trị "độc bản", lễ hội vật cầu nước làng Vân (Việt Yên, Bắc Giang) đã được Bộ Văn hóa, Thể Thao và Du lịch công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

doc dao le hoi vat cau nuoc lang van o bac giang di san van hoa phi vat the quoc gia hinh 1

Độc đáo hội vật Cầu nước làng Vân - lễ hội "độc nhất vô nhị" ở Việt Nam, 4 năm tổ chức một lần.

doc dao le hoi vat cau nuoc lang van o bac giang di san van hoa phi vat the quoc gia hinh 2

Ghi nhận của PV, vào chiều 12/5, tại xã Vân Hà, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang, đại diện Cục Di sản Văn hóa-Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã trao chứng nhận Lễ hội vật cầu nước làng Vân là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

doc dao le hoi vat cau nuoc lang van o bac giang di san van hoa phi vat the quoc gia hinh 3

Luật chơi của hội vật cầu nước được tổ chức như sau: 16 thanh niên khỏe mạnh tham gia hội vật gọi là quân cầu được chia làm hai giáp (mỗi giáp tám người), gọi là giáp trên và giáp dưới.

doc dao le hoi vat cau nuoc lang van o bac giang di san van hoa phi vat the quoc gia hinh 4

Làng sẽ cử ra những cô gái trẻ đẹp nết na, chưa có chồng, mặc trang phục truyền thống áo nâu sòng của phụ nữ vùng Kinh Bắc, gánh nước từ sông Cầu đổ vào sân cầu. Đồ gánh phải là đòn gánh cong, quang sòng và gánh bằng hai chĩnh gốm Thổ Hà.

doc dao le hoi vat cau nuoc lang van o bac giang di san van hoa phi vat the quoc gia hinh 5

Hội vật cầu nước được tổ chức trên sân có diện tích khoảng 200m2, mặt sân là bùn nhão, ở hai đầu sân có hai hố để đẩy cầu xuống, mỗi lần đẩy được cầu xuống hố là kết thúc một hiệp.

doc dao le hoi vat cau nuoc lang van o bac giang di san van hoa phi vat the quoc gia hinh 6

Quả cầu trong hội vật làm bằng gỗ lim nặng 20kg được lưu truyền trong đình làng từ đời này qua đời khác.

doc dao le hoi vat cau nuoc lang van o bac giang di san van hoa phi vat the quoc gia hinh 7

Theo tâm linh, mỗi lần cầu được đẩy xuống hố tượng trưng cho đất trời hòa hợp, mưa thuận gió hòa giúp mùa màng bội thu.

doc dao le hoi vat cau nuoc lang van o bac giang di san van hoa phi vat the quoc gia hinh 8

Được biết, lễ hội vật cầu nước làng Vân bắt đầu từ năm 2002 đến nay, chiếu theo lệ làng, cứ 4 năm địa phương tổ chức vật cầu một lần.

doc dao le hoi vat cau nuoc lang van o bac giang di san van hoa phi vat the quoc gia hinh 9

Tục truyền rằng, khi xưa có bốn anh em Trương Hống, Trương Hát, Trương Lừng, Trương Lẫy đi theo Triệu Quang Phục đánh đuổi giặc Lương. Khi đánh thắng quân Lương trở về đầm Dạ Trạch thì bị bọn quỷ đen ở đầm quấy phá. Hai bên xung trận, bọn quỷ ra điều kiện nếu thắng, chúng phải được thưởng lớn; còn nếu thua, chúng sẽ quy phục theo hầu nhà thánh.

doc dao le hoi vat cau nuoc lang van o bac giang di san van hoa phi vat the quoc gia hinh 10

Cuối cùng bọn quỷ đen thua trận, phải quy phục đức thánh Tam Giang ở đây. Chính vì vậy, dân làng Vân mở hội vật cầu (còn gọi là hội Khánh Hạ) vào ngày hóa của đức thánh, với ý nghĩa hội mừng chiến thắng.

doc dao le hoi vat cau nuoc lang van o bac giang di san van hoa phi vat the quoc gia hinh 11
doc dao le hoi vat cau nuoc lang van o bac giang di san van hoa phi vat the quoc gia hinh 12

Lễ hội cũng là nét đặc trưng của văn hóa lúa nước, thể hiện niềm khao khát của cư dân nông nghiệp cầu cho một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu. Đây được xem là lễ hội “độc nhất vô nhị” ở Việt Nam, thu hút nhiều du khách.

doc dao le hoi vat cau nuoc lang van o bac giang di san van hoa phi vat the quoc gia hinh 13
doc dao le hoi vat cau nuoc lang van o bac giang di san van hoa phi vat the quoc gia hinh 14

Ghi nhận vào chiều ngày 12/5, ngày đầu tiên khai hội. Trên sân tổ chức hội vật cầu nước với 16 thanh niên trai tráng tranh đấu quyết liệt.

doc dao le hoi vat cau nuoc lang van o bac giang di san van hoa phi vat the quoc gia hinh 15

Trời mưa lớn vào đúng lúc thi vật cầu nước làm sân thi đấu thêm trơn trượt, khiến cả 2 đội thêm khó khăn trong việc giữ cầu.

doc dao le hoi vat cau nuoc lang van o bac giang di san van hoa phi vat the quoc gia hinh 16

Các thành viên trong đội phải ra sức kéo đối thủ ra khỏi cầu và vị trí hố bên mình.

doc dao le hoi vat cau nuoc lang van o bac giang di san van hoa phi vat the quoc gia hinh 17

Nhiều quân cầu ôm chặt cầu lao lên 1 mình trước đội bạn.

doc dao le hoi vat cau nuoc lang van o bac giang di san van hoa phi vat the quoc gia hinh 18

Khi cả đội không còn cách nào lôi được cầu ra khỏi người đối thủ, đành nhấc bổng cả người lẫn cầu lên cao.

doc dao le hoi vat cau nuoc lang van o bac giang di san van hoa phi vat the quoc gia hinh 19

Người dân "đội mưa" xem hội vật cầu nước, mặc dù trời mưa to vào đúng thời điểm đang diễn ra hội.

doc dao le hoi vat cau nuoc lang van o bac giang di san van hoa phi vat the quoc gia hinh 20

Người, cầu, bùn hòa vào nhau cùng 1 màu sắc chung trên sân hội vật cầu nước khiến màn thi hội thêm hấp dẫn.

doc dao le hoi vat cau nuoc lang van o bac giang di san van hoa phi vat the quoc gia hinh 21

Niềm vui của đội đã đẩy được cầu xuống hố đối thủ.

doc dao le hoi vat cau nuoc lang van o bac giang di san van hoa phi vat the quoc gia hinh 22

Theo lãnh đạo xã Vân Hà (huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang), ngoài lễ công bố quyết định công nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, phần hội năm nay sẽ gồm rước, đánh cầu, giao lưu hát quan họ truyền thống, đốt lửa trại, các trò chơi dân gian. Du khách cũng sẽ được trải nghiệm tại 5 gian hàng trưng bày sản phẩm OCOP của xã và huyện.

Quang Hùng

Bình Luận

Tin khác

Gần 80 người thương vong trong ngày đầu nghỉ lễ

Gần 80 người thương vong trong ngày đầu nghỉ lễ

(CLO) Ngày đầu tiên của kỳ nghỉ lễ 30/4 và 1/5, toàn quốc xảy ra 60 vụ tai nạn giao thông khiến gần 80 người thương vong.

Đời sống
120 giàn pháo hoa phục vụ Lễ hội du lịch biển Sầm Sơn năm 2024

120 giàn pháo hoa phục vụ Lễ hội du lịch biển Sầm Sơn năm 2024

(CLO) 120 giàn pháo hoa được lực lượng chức năng thành phố Sầm Sơn, tỉnh Thanh Hoá lắp đặt trước bờ biển đối diện sân khấu Quảng trường biển Sầm Sơn để chuẩn bị cho Lễ hội du lịch biển năm 2024.

Đời sống
Quảng Ninh: Đã tìm thấy thi thể thứ 4 trong vụ lật thuyền nan trên sông Chanh

Quảng Ninh: Đã tìm thấy thi thể thứ 4 trong vụ lật thuyền nan trên sông Chanh

(CLO) Thông tin được lãnh đạo Ủy ban nhân dân thị xã Quảng Yên xác nhận, sau khi lực lượng chức năng địa phương này đã tìm được thi thể thứ 4 của vụ tai nạn vào hồi 8 giờ 10 phút ngày 27/4.

Đời sống
Hà Nam: Phát động Tháng Công nhân và hưởng ứng Tháng hành động về an toàn, vệ sinh lao động năm 2024

Hà Nam: Phát động Tháng Công nhân và hưởng ứng Tháng hành động về an toàn, vệ sinh lao động năm 2024

(CLO) Liên đoàn Lao động tỉnh Hà Nam tổ chức Lễ phát động Tháng Công nhân và hưởng ứng Tháng hành động về An toàn, vệ sinh lao động năm 2024.

Đời sống
Lào Cai: Vườn quốc gia Hoàng Liên tiếp nhận cứu hộ nhiều động vật quý hiếm

Lào Cai: Vườn quốc gia Hoàng Liên tiếp nhận cứu hộ nhiều động vật quý hiếm

(CLO) Trung tâm Cứu hộ, bảo tồn và phát triển sinh vật Hoàng Liên, tỉnh Lào Cai vừa tiếp nhận 8 cá thể Khỉ đuôi dài (Macaca fascicularis) từ Chi cục Kiểm lâm tỉnh Thái Bình, đây là loài động vật nguy cấp bảo vệ vì quý hiếm.

Đời sống