Giá trị của đồng USD tăng cao đang đẩy nền kinh tế toàn cầu đi vào suy thoái đồng bộ sâu hơn bằng cách khiến chi phí đi vay bằng đồng USD gia tăng và gây ra sự biến động thị trường tài chính – khiến thị trường luôn trong tình trạng bận rộn trong tương lai.

Giá trị của đồng bạc xanh đã tăng 7% kể từ tháng 1 lên mức cao nhất trong hai năm khi Cục Dự trữ Liên bang bắt tay vào một loạt các đợt tăng lãi suất tích cực để kiềm chế lạm phát và các nhà đầu tư đã mua đồng USD để làm nơi trú ẩn trong bối cảnh nền kinh tế thế giới đang ngày càng bất ổn.

Đồng tiền tăng giá sẽ giúp Fed hạ nhiệt giá và hỗ trợ nhu cầu của người Mỹ đối với hàng hóa từ nước ngoài, nhưng nó cũng có nguy cơ đẩy giá nhập khẩu của các nền kinh tế nước ngoài lên, tiếp tục thúc đẩy tỷ lệ lạm phát của họ và làm cạn kiệt vốn của họ.

Điều đó đặc biệt đáng lo ngại đối với các nền kinh tế mới nổi, những nền kinh tế đang bị buộc phải cho phép đồng tiền của họ suy yếu, can thiệp để tạo đà trượt giá hoặc tăng lãi suất của chính họ trong nỗ lực duy trì mức ngoại hối của họ.

Cả Ấn Độ và Malaysia đều tăng lãi suất bất ngờ trong tháng này. Ấn Độ cũng tham gia thị trường để nâng cao tỷ giá hối đoái của mình.

Các nền kinh tế tiên tiến cũng gặp khó khăn trước vấn đề này: Trong tuần trước, đồng EUR đã chạm mức thấp nhất trong 5 năm, đồng franc Thụy Sĩ suy yếu để đạt mức ngang bằng với đồng USD lần đầu tiên kể từ năm 2019 và Cơ quan tiền tệ của Hồng Kông đã buộc phải can thiệp để bảo vệ đồng tiền của mình. Đồng yên gần đây cũng đã chạm mức thấp nhất trong hai thập kỷ.

Tuuli McCully, người đứng đầu bộ phận kinh tế châu Á - Thái Bình Dương tại Scotiabank, cho biết: “Tốc độ tăng lãi suất nhanh chóng của Fed đang khiến nhiều nền kinh tế khác trên thế giới đau đầu, khiến các nhà đầu tư rút vốn từ các thị trường khác đề mua đồng USD và tạo ra sự suy yếu của tiền tệ nhiều quốc gia”.

Theo một dự báo mới từ IIF, tăng trưởng toàn cầu về cơ bản sẽ đi ngang trong năm nay khi châu Âu rơi vào suy thoái, Trung Quốc tăng trưởng chậm lại và các điều kiện tài chính của Mỹ thắt chặt đáng kể. Các nhà kinh tế tại Morgan Stanley dự đoán tăng trưởng toàn cầu năm nay sẽ thấp hơn một nửa so với tốc độ năm 2021.

Khi tỷ giá tiếp tục tăng trong bối cảnh biến động toàn cầu đang diễn ra - từ cuộc chiến ở Ukraine đến các cuộc đóng cửa thành phố bởi Covid ở Trung Quốc - đã khiến các nhà đầu tư phải lo lắng vì sự an toàn của mình.

Lowery nói: “Mỹ luôn là một nơi trú ẩn an toàn của các nhà đầu tư. Với lãi suất tăng từ cả Fed và từ lãi suất thị trường, thậm chí nhiều vốn hơn có thể chảy vào Mỹ. Và điều đó có thể gây tổn hại cho các thị trường mới nổi ”.

Theo IIF, dòng tiền 4 tỷ USD đã chảy ra từ thị trường chứng khoán của các nền kinh tế mới nổi vào tháng 4. Các loại tiền tệ của thị trường mới nổi đã sụt giảm và trái phiếu châu Á mới nổi đã bị lỗ 7% trong năm nay.

Rob Subbaraman, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu thị trường toàn cầu tại Nomura Holdings Inc., cho biết: “Chính sách tiền tệ thắt chặt hơn của Mỹ sẽ có tác động lan tỏa lớn đến phần còn lại của thế giới. Lý do thực sự của vấn đề này là bởi vì hầu hết nền kinh tế của các nước khác đều đang bắt đầu ở một vị thế yếu hơn so với Mỹ.”

Nhân dân tệ của Trung Quốc đã trượt giá khi dòng vốn kỷ lục rút ra khỏi thị trường tài chính của nước này. Hiện tại, nó vẫn chưa bị ảnh hưởng nhiều bởi sức mạnh của đồng USD vì lạm phát thấp trong nước cho phép các nhà chức trách tập trung vào việc hỗ trợ tăng trưởng.

Nhưng điều đó lại gây ra một rủi ro khác cho các quốc gia đang phát triển đã từng sử dụng đồng nhân dân tệ mạnh cung cấp cho thị trường của họ như một tài sản trú ẩn an toàn.

Alvin Tan, chiến lược gia tại Ngân hàng Hoàng gia Canada ở Singapore, cho biết: “Sự thay đổi đột ngột gần đây trong xu hướng của đồng nhân dân tệ có liên quan nhiều đến triển vọng kinh tế xấu đi của Trung Quốc hơn là chính sách của Fed. Và sự suy yếu của đồng nhân dân tệ đã dẫn đến sự suy yếu nhanh chóng của các đồng tiền châu Á trong tháng qua.”

Dario Perkins, nhà kinh tế trưởng về Châu Âu tại TS Lombard ở London, đã viết trong một ghi chú gần đây rằng: “Ở các nền kinh tế tiên tiến, đồng tiền suy yếu đặt ra “tình thế tiến thoái lưỡng nan về chính sách khó khăn” đối với các Ngân hàng Nhật Bản, Ngân hàng Trung ương Châu Âu và Ngân hàng Anh.”

Theo Perkins : “Khi đồng USD tăng giá, điều này sẽ tạo ra tỷ giá hối đoái yếu hơn đối với đồng tiền của các nước khác, làm tăng thêm áp lực giá nhập khẩu, khiến lạm phát cao hơn đáng kể so với mục tiêu 2% của các ngân hàng trung ương. Thắt chặt tiền tệ có thể sẽ làm giảm bớt vấn đề này, nhưng với cái giá phải trả là kinh tế trong nước sẽ có thêm nhiều tổn thương.”

Huy Hoàng (Theo Bloomberg)