Vấn đề ép học sinh không được thi vào lớp 10 ở Hà Nội khiến dư luận hết sức bức xúc bởi nó vi phạm đến quyền lợi của các em và bất nhẫn đối với những học sinh được cho là có học lực kém.

Để hiểu rõ hơn về vấn đề này, phóng viên Báo Nhà báo & Công luận đã có trao đổi với thầy Nguyễn Văn Hòa, Chủ tịch Hội đồng quản trị hệ thống giáo dục Nguyễn Bỉnh Khiêm và được ông cho biết mặc dù không ở trường công nhưng ông biết chuyện đó có từ 10 năm nay.

“Tôi với danh nghĩa Chủ nhiệm câu lạc bộ Các trường ngoài công lập Hà Nội đã có lần trao đổi với nguyên một lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội khi còn đương nhiệm nhưng không ngăn được” – thầy Hòa cho biết.

Theo vị này, thì gốc của vấn đề là nằm ở Bộ, Sở vì vẫn còn tình trạng xếp loại các trường theo tiêu chí đỗ đạt cao. Vì xếp loại từ trên xuống dưới nên người ta đua nhau. Chính áp lực thành tích vào trường top nên sinh ra chiêu trò để trường mình vào top đầu.

“Vì chạy theo thành tích nên tìm cách đẩy học sinh yếu kém ra ngoài dẫn tới mất quyền lợi học tập thi cử của các em” – thầy Hòa phân tích.

Cũng theo thầy Hòa, bây giờ nói về danh chính ngôn thuận thì trường nào cũng chối, bảo không có việc này.

Nhưng thầy Hòa cho biết, từng được nhiều phụ huynh chia sẻ là họ bị ép buộc lắm nhưng “nói không có sách, mách không có chứng”. Các lệnh được đưa ra toàn nói mồm, nên không có bằng chứng.

Nhiều phụ huynh kể rằng, nếu con họ không thi thì được xếp loại tốt để đẹp hồ sơ xin vào trường tư. Đây là chuyện thực tế nhưng bây giờ đi điều tra thì chả có kết quả.

“Lãnh đạo ngành phải biết, phải hiểu để có điều chỉnh kịp thời, biết để uốn nắn. Đây là thực tế 10 năm nay rồi, càng ngày không ngăn chặn nó càng đậm đặc hơn” – thầy Hòa khẳng định.

Cũng theo thầy Hòa, hiện nay, với lý do phân luồng học nghề nên nhiều trường càng ép học sinh, vi phạm nghiêm trọng đến quyền lợi của các em.

Một vấn đề đặt ra sau sự việc này nhiều người đặt câu hỏi vì sao phụ huynh vẫn có tâm lý không mặn mà với trường nghề, trường giáo dục thường xuyên trong khi về lý thuyết thì triết lý giáo dục của những mô hình này cũng rất tiến bộ.

Theo thầy Hòa, nguyên nhân của việc phụ huynh và học sinh không mặn mà với những mô hình giáo dục trên vì mấy chục năm nay học sinh được dạy chủ yếu cung cấp kiến thức, đề cao thành tích, đề cao điểm số, đề cao học sinh giỏi và đề cao kiến thức.

Toàn xã hội kỳ vọng vào con cái họ đều thành tài. Thành tài hiểu ở đây tức là học nhiều chứ không phải thành tài là có nghề, có việc đi làm.

Thành tài với cách hiểu học nhiều, đỗ đạt cao, còn ra làm việc gì thì không biết. Đỗ đạt cao để khoe nhau, đua nhau bằng cấp. Cái đó đã đi vào tiềm thức nên muốn thay đổi cần có cả một quá trình.

Chương trình phổ thông mới hiện nay đã thay đổi, cách đánh giá thi cử cũng sẽ thay đổi. Mọi thứ sẽ thay đổi nhưng phải đến 10 hay 15 năm nữa.

“Trường nghề cũng phải thay đổi, nghề ra nghề, đào tạo ra phải có công ăn việc làm chứ đi học nghề rồi cũng chẳng có việc làm thì học để làm gì.

Căn bản, đi học nghề không có công ăn việc  làm hoặc công ăn việc làm không đích đáng nên không ai muốn theo học” – thầy Hòa nhấn mạnh.

Cuối cùng thầy Hòa cho rằng, lâu nay chúng ta dạy kiến thức, trong bằng cấp nên đi học nghề đa số người dân không thích. Trong một xã hội thích bằng cấp, thích học cao thì phải dần dần mới thay đổi được.