Theo hãng tin Reuters, Trưởng đoàn đàm phán Brexit của Liên Minh châu Âu (EU), Michel Barnier, ngày 27/3 tuyên bố thỏa thuận "Thứ Sáu Tốt lành" (GFA) sẽ tiếp tục có hiệu lực cho dù các kịch bản Brexit có ra sao.

Khẳng định này được ông Michel Barnier đưa ra trong cuộc họp trước Nghị viện châu Âu tại thành phố Strasbourg, Pháp.

"Trong tất cả các kịch bản, thỏa thuận "Thứ Sáu Tốt lành" sẽ tiếp tục được áp dụng. Vương quốc Anh sẽ vẫn là người đồng bảo lãnh cho thỏa thuận đó", ông Michel Barnier nói.

Vị quan chức này còn cho biết thêm rằng EU "sẵn sàng cung cấp những nguồn lực sẵn có cho Ireland, trong đó có hỗ trợ tài chính và kỹ thuật, nhằm giải quyết mọi khó khăn nảy sinh".

Hiệp ước "Thứ Sáu Tốt lành" là một thỏa thuận giữa Chính phủ Cộng hoà Ireland, Chính phủ Vương quốc Anh và các đảng phái ở Bắc Ireland từ ngày 10/4/1998 nhằm kết thúc 30 năm bạo lực và đổ máu. 

Sau khi thỏa thuận này được ký, đường biên giới giữa Anh, Cộng hòa Ireland và EU chỉ còn như một đường kẻ trên bản đồ: không còn rào chắn, trạm thuế quan, hoặc những biểu tượng gây chia rẽ khác để thể hiện nơi mà địa phận một quốc gia kết thúc và địa phận quốc gia kia bắt đầu. Hàng hóa và con người có thể tự do di chuyển giữa hai nước.

Tuy nhiên, sau khi Anh rời EU, đường biên giới giữa Bắc Ireland và Cộng hòa Ireland sẽ không còn là đường biên giới của EU nữa mà sẽ trở thành biên giới giữa một nước trong và ngoài EU.

Vấn đề này đã trở thành một nội dung quan trọng và cũng là trở ngại lớn nhất cho việc đạt được thỏa thuận Brexit.

Hồi tháng 2/2019, Thủ tướng Anh Theresa May vận động EU để nhận được sự thay đổi về điều khoản “rào chắn” này. Điều khoản “rào chắn” của thỏa thuận cho phép nước Anh vẫn ở trong liên minh thuế quan với EU và Bắc Ireland ở lại trong thị trường chung châu Âu, nếu quan hệ tương lai giữa Anh và EU không cho phép tránh kiểm soát thuế quan tại biên giới Ireland.

Tuy nhiên, kế hoạch này lại bị một số nghị sỹ ủng hộ Brexit phản đối. Đây cũng chính là những người đã bỏ phiếu phản đối thỏa thuận của Thủ tướng May, trong đó có đảng Dân chủ Hợp nhất (DUP), vốn ủng hộ Thủ tướng May.

Nhóm nghị sỹ DUP cho biết họ sẽ bỏ phiếu cho phương án thay thế thỏa thuận Brexit của bà May trong ngày 27/3, thay điều khoản "rào chắn" Bắc Ireland bằng một dàn xếp dựa trên thỏa thuận tự do thương mại với mức thuế quan bằng 0%.

Trước đó, các nhà làm luật Anh đã phủ quyết lần 2 thỏa thuận Brexit của bà May. Các nghị sỹ Anh sẽ tiếp tục bỏ phiếu lần 3 vào ngày 28/3 về một loạt các lựa chọn Brexit trong nỗ lực nhằm tìm cách tiến tới điều có thể phá vỡ thế bế tắc tại quốc hội.

Kim Nai (Theo Reuters)