Chiều 15/9, tại Hà Nội, Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) đã tổ chức hội nghị “Đội ngũ trí thức Khoa học - Công nghệ Việt Nam triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng”.

Tại Hội nghị, GS Nguyễn Anh Trí, Chủ tịch hội Huyết học và Truyền máu Việt Nam đã có một số ý kiến về công tác phòng, chống đại dịch Covid-19 hiện nay.

Theo GS Nguyễn Anh Trí, đại dịch Covid-19 đã ảnh hưởng nặng nề tới mọi mặt của đời sống xã hội, và không sớm kết thúc. Vì vậy, để thực hiện được 2 mục tiêu “vừa chống dịch thật tốt, vừa phục hồi kinh tế hiệu quả”, GS Trí kiến nghị 7 giải pháp, nhằm tăng hiệu quả trong công tác phòng, chống dịch bệnh.

Thứ nhất, GS Nguyễn Anh Trí kiến nghị, chống dịch Covid-19 trước hết cần phải dựa vào khoa học, công nghệ và chuyên môn Y khoa.

GS Trí nhấn mạnh: Bên cạnh sự tham khảo các nghiên cứu của quốc tế, Việt Nam cần có những nghiên cứu khoa học từ thực tiễn, về các biến thể virus, đặc điểm diễn biến dịch bệnh, kháng nguyên, kháng thể, Vắc xin và đặc biệt cần có nghiên cứu thuốc điều trị tây y và đông y… ở nước ta.

Thứ hai, GS Nguyễn Anh Trí đề nghị cần tổ chức để “người dân phải thực sự là chủ thể để chống dịch”. GS Trí nhận định, các địa phương cần truyền thông qua các ứng dụng công nghệ như loa phường, báo mạng, viber, zalo để người dân biết về dịch, biết cả nước đang có chủ trương, chính sách gì để chống dịch. 

Từ đó, người dân đồng lòng, chủ động, tích cực, nghiêm túc tham gia tất cả các hoạt động chống dịch: “Động viên để người dân cùng đồng lòng, phối hợp chống dịch để sớm đưa vùng mình sinh sống sớm trở thành vùng an toàn hơn”, ông Trí cho biết.

Thứ ba, GS Trí đề nghị phân chia và quản lý vùng cách ly cần dựa vào xác định các F. Về vấn đề này, GS Trí nói: Phân chia tình trạng nhiễm virus SARS-CoV-2 thành các F và phân chia các vùng có nhiễm, nguy cơ nhiễm Covid theo các vùng đỏ, vàng, xanh là những sáng tạo rất Việt Nam. Cần làm sao cho 2 loại phân chia này có sự gắn kết với nhau hơn nữa.

Tuy nhiên, GS Trí lưu ý, không thể yêu cầu giãn cách quá dài, không thể để đình đốn sản xuất và hạn chế sinh hoạt mãi. Vì vậy, cần cân nhắc thật thận trọng để đưa ra quy định hạn chế việc yêu cầu giãn cách, cách ly cả một phường/xã, cả một quận/huyện, thậm chí là cả thành phố/tỉnh.

Thứ tư, xét nghiệm phát hiện F0 thần tốc là đúng và cần thiết nhưng phải đúng đối tượng, không bỏ sót, không làm sai, nhất là khâu lấy bệnh phẩm, hợp lý và hiệu quả. 

GS Nguyễn Anh Trí nói, trừ những thành phố đặc biệt quan trọng, rất đông đúc dân cư, là nơi “hiểm yếu”, có nguy cơ cao bùng phát dịch thì có thể làm xét nghiệm đại trà trên diện rộng, thần tốc để bóc tách F0 thực hiện cách ly. Những địa phương còn lại, có thể xét nghiệm phân chia theo các vùng.

“Trong xét nghiệm thì khâu lấy bệnh phẩm là hết sức quan trọng, cần tập huấn bài bản, kiểm tra, giám sát thật kỹ khâu này. Và chỉ khi nào y tế không đủ sức phục vụ mới tự lấy mẫu làm xét nghiệm, và nếu có thì phải hướng dẫn thật cẩn thận và phải có người có chuyên môn giám sát”, GS Trí nói.

Thứ năm, GS Nguyễn Anh Trí mong muốn, cả nước cùng nỗ lực để thu hẹp vùng đỏ, mở rộng vùng xanh.

Theo GS Trí, vùng đỏ, vùng có F0 cần bị phong tỏa. Đây là vùng “nội bất xuất, ngoại bất nhập”. Các địa phương cần lập rào ngay ở đấy và chỉ ở vùng đấy. Bên cạnh đó, chính quyền địa phương có thể mời một số tổ chức đoàn thể như dân phòng, thanh niên, cựu chiến binh,... tham gia chống dịch. Tuy nhiên, khi có xét nghiệm âm tính, địa phương nên tuyên bố để sớm giải tỏa cho dân.

“Phong tỏa, cách ly, giãn cách là cần thiết để chống dịch nhưng rất phiền toái và ảnh hưởng đến sinh hoạt, làm việc, lưu thông, sinh sống của nhân dân. Vì vậy chỉ công bố khi cần thiết, làm thật đúng nơi, làm đúng mức độ và làm vừa đủ là tháo dỡ ngay”, Chủ tịch hội Huyết học và Truyền máu Việt Nam nói.

Đặc biệt, GS Nguyễn Anh Trí cho rằng, các địa phương không nên tùy tiện chốt chặn đường trên các tuyến đường lớn, đặc biệt là quốc lộ, liên tỉnh, liên huyện mà chỉ chốt chặn vùng đỏ và vùng vàng. Bỏ phong tỏa càng sớm càng tốt khi không còn là vùng đỏ, dỡ bỏ cách ly khi không còn là vùng vàng.

Thứ sáu, GS Trí kiến nghị đẩy mạnh tiêm chủng Vắc xin cho nhân dân nhanh nhất, sớm nhất.

GS Trí nói: Vắc-xin là quan trọng nhất, quyết định thành công của việc chống dịch, đảm bảo an toàn tính mạng bền vững cho nhân dân và sớm đưa cuộc sống trở lại bình thường. 

Giai đoạn này là giai đoạn cần nhất, tốt nhất để tiêm Vắc xin cho cả nước, đặc biệt là những nơi có nguy cơ cao, nơi “hiểm yếu”, nơi đông dân, nơi có nhiều khách ra vào như Hà Nội, TP.HCM, các tỉnh/ thành là trọng điểm kinh tế… 

Theo GS Trí, nguồn Vắc xin đang còn chưa đủ, vì vậy rất cần sự phân bổ ưu tiên vùng và đối tượng hợp lý nhất có thể. Theo đó, Chính phủ cần chọn vùng hợp lý, các vùng vàng và xanh là tiêm đại trà. Còn vùng đỏ thì nên xét nghiệm kháng thể rồi tiêm mới hợp lý, hiệu quả và không tốn kém.

“Cần đẩy mạnh nghiên cứu để tự sản xuất Vắc-xin, nhất là những Vắc xin chống lại biến chủng mới của Covid-19. Nên mua lại công nghệ để sản xuất cho nhanh, hạn chế việc nghiên cứu từ đầu. Cần sử dụng quỹ Vắc-xin để đầu tư cho việc nghiên cứu và sản xuất Vắc-xin trong nước”, ông Trí cho biết.

Cuối cùng, GS Nguyễn Anh Trí đề nghị một số nguyên tắc để sống chung an toàn lâu dài với dịch Covid-19.

Cụ thể, khi đã tiêm đủ 2 liều Vắc-xin, xét nghiệm kháng thể đủ để phòng nhiễm SARS-CoV-2, xét nghiệm Covid âm tính, thì cho trở lại sinh hoạt bình thường, mà đi hoặc đến thì không cần cách ly 14 ngày nữa.

“Đồng thời, vẫn tiếp tục việc đeo khẩu trang và sát khuẩn, vẫn thực hiện giãn cách hợp lý ở những nơi quá đông người, như sân vận động, các hội trường lớn. Tuy nhiên, các hoạt động đông người, như khai giảng, hội họp, tổng kết, văn nghệ, tổ chức các sự kiện… nên ưu tiên tổ chức ngoài trời hơn ở trong nhà”, GS Trí nói.