Với đặc thù là tỉnh có đồng bào dân tộc thiểu số chiếm hơn 87%, việc triển khai dự án 8 đã giúp thay đổi nếp nghĩ, cách làm của chị em phụ nữ vùng cao Hà Giang. 

Chuyện nữ nghệ nhân Vàng Thị Mai tại xã Lùng Tám (Quản Bạ) nhiều năm nỗ lực đưa thổ cẩm của dân tộc Mông ra thế giới đã không còn xa lạ. Nhưng đưa thổ cẩm xuất ngoại chỉ là một phần, với bà Mai giúp thay đổi cuộc sống và nâng cao vị thế của những người phụ nữ Mông mới là quan trọng.

Trước năm 2000, nghề dệt lanh thổ cẩm ở Hà Giang có nguy cơ mai một, với nhiều phụ nữ Mông dệt vải lanh thổ cẩm chỉ đơn giản là tự làm lấy một bộ quần áo truyền thống để mặc. Việc thành lập được HTX dệt thổ cẩm Lùng Tám là một bước ngoặt quan trọng.

Khi HTX Lùng Tám của bà Mai ra đời đã tập hợp và tạo việc làm cho rất nhiều phụ nữ Mông vốn quanh năm chỉ biết lên nương bỏ ngô vào hốc đá. Tính cả làm việc ở nhà, đến nay đã có hơn 200 phụ nữ dân tộc trên địa bàn có việc làm quanh năm.

Với những đóng góp đó, năm 2017 bà Mai được Tạp chí Forbes vinh danh là một trong 50 gương mặt phụ nữ ảnh hưởng nhất Việt Nam. Bà cũng là một trong 100 phụ nữ tiêu biểu vừa được biểu dương tại Đại hội Phụ nữ toàn quốc.

Ở Hà Giang, để phụ nữ dân tộc thiểu số không bị bỏ lại phía sau, nhiều chính sách đã được triển khai. Điển hình như chương trình “Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp” đã góp phần nâng cao hiểu biết cho phụ nữ, thay đổi nhận thức, khơi dậy tinh thần khởi nghiệp... Hay dự án 8 “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em” là 1 trong 10 dự án thuộc chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, giai đoạn 2021-2030.

Chị Đặng Thị Hồi, Chi hội trưởng Chi hội phụ nữ thôn Quý Quân, xã Kim Ngọc cho biết: “Các chị em phụ nữ trong thôn, trong xã thường xuyên cùng nhau chia sẻ kiến thức chăm sóc con cái. Việc làm này đã được thực hiện từ lâu, tuy nhiên từ khi thực hiện Dự án 8: “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em” trong 3 Chương trình mục tiêu quốc gia thì hoạt động này lại càng được quan tâm hơn”.

Dự án 8: “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em” được triển khai trên địa bàn toàn tỉnh Hà Giang. Các chị em phụ nữ được tham gia nhiều hoạt động bổ ích và cũng có những gói hỗ trợ thiết thực. Để được hưởng gói hỗ trợ sinh đẻ an toàn, các chị em phải đảm bảo sinh đẻ đúng kế hoạch, không vi phạm luật hôn nhân gia đình, một điều kiện nữa là chị em phải thăm khám và sinh tại các cơ sở y tế đảm bảo.

Chị Lý Thị Mong trú cùng thôn Quý Quân, là một trong những phụ nữ đang mang thai, thuộc diện được hưởng gói hỗ trợ sinh đẻ an toàn. Qua tư vấn của Chi hội trưởng hội phụ nữ thôn, chị lại càng chắc chắn quyết định sinh tại Bệnh viện Đa khoa huyện Bắc Quang.

Không chỉ có chị Mong mà toàn tỉnh Hà Giang đang có hơn 380 chị em phụ nữ được hỗ trợ theo gói này. Gói hỗ trợ sinh đẻ an toàn này thực sự là hữu ích. Nó đã làm thay đổi tư duy sinh con tại nhà của chị em bấy lâu nay. Các bà mẹ đã lựa chọn những cơ sở y tế để thăm khám thường xuyên và sinh con tại đây. Đối tượng của dự án 8 là phụ nữ và trẻ em gái tại các xã, thôn đặc biệt khó khăn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Mục tiêu của dự án nhằm nâng cao nhận thức, thay đổi định kiến, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần, bảo vệ, chăm sóc phụ nữ và trẻ em. Đây là lần đầu tiên trong Chương trình Mục tiêu quốc gia có riêng một dự án thành phần về thúc đẩy bình đẳng giới.

Bà Chu Thị Ngọc Diệp, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Hà Giang cho biết: “Chúng tôi đã thành lập Ban quản lý thực hiện Dự án 8 để tham mưu cho Ban Thường vụ, Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Hà Giang triển khai các hoạt động của Dự án 8 trên địa bàn toàn tỉnh; căn cứ vào văn bản hướng dẫn của Trung ương, các ngành để hướng dẫn cho các cấp Hội phụ nữ cơ sở theo từng năm. Đồng thời trực tiếp tổ chức các lớp tập huấn, hoạt động đối thoại với cán bộ hội viên phụ nữ”.

Dự án được thiết kế chú trọng 4 nội dung. Trong đó tuyên truyền, vận động thay đổi nếp nghĩ, cách làm xóa bỏ các định kiến, khuôn mẫu giới trong gia đình và cộng đồng là nội dung được quan tâm hàng đầu. Để giúp các nội dung của Dự án được triển khai thì các tổ truyền thông cộng đồng đã được thành lập; đến nay toàn tỉnh đã có 505 tổ.

Bà Hoàng Thị Khuyến, Chủ tịch Hội Liên hiệp phụ nữ xã Xín Cái (Mèo Vạc, Hà Giang) cũng cho hay: “Sau khi được Hội Liên hiệp phụ nữ huyện triển khai hướng dẫn, chúng tôi đã thành lập 19 tổ truyền thông cộng đồng/ 19 thôn của xã. Sau khi thành lập tiến hành hướng dẫn các tổ này để nâng cao kỹ năng quản lý, tuyên truyền, truyền thông, qua đó đi vào hoạt động hiệu quả đảm bảo mục đích yêu cầu đề ra”.

Hạn chế của các tổ truyền thông cộng đồng chính là kỹ năng tuyên truyền và việc duy trì hoạt động. Bởi vậy, Hội Liên hiệp phụ nữ tỉnh tổ chức triển khai các lớp tập huấn hướng dẫn vận hành tổ truyền thông cộng đồng, đến nay đã tổ chức được hơn 40 lớp hướng dẫn. Đồng thời, Hội Liên hiệp phụ nữ các huyện tổ chức các hội thi tìm kiếm giải pháp sáng tạo, hiệu quả trong truyền thông xóa bỏ định kiến giới, bạo lực gia đình…

Những hoạt động thuộc Dự án 8 đã góp phần tạo môi trường cho những phụ nữ nông thôn vùng cao thêm cơ hội tham gia các hoạt động cộng đồng, tạo chuyển biến tích cực trong nâng cao chất lượng cuộc sống cho phụ nữ và trẻ em gái ở vùng dân tộc thiểu số Hà Giang.

Q.T