Vừa qua, tờ Tin tức Chứng khoán Thượng Hải – một cơ quan truyền thông thuộc nhà nước Trung Quốc – đã công bố danh sách các tỷ phú vĩ đại dẫn đầu làn sóng công nghệ nước này trong một bài báo trên trang nhất. Tuy nhiên, vị doanh nhân nổi tiếng nhất Trung Quốc – Jack Ma – đã không được đề cập đến trong danh sách này.

Thay vào đó, tờ báo đã vinh danh tỷ phú Mã Hóa Đằng – nhà sáng lập Tencent Holdings Ltd. là người đã “viết lại thời đại di động”. Tiếp đó là những doanh nhân như Ren Zhengfei của tập đoàn công nghệ Huawei Technologies, Lei Jun – nhà đồng sáng lập Xiaomi Corp và Wang Chuanfu - chủ tịch của công ty BYD.

Ngoài vinh danh tên của các vị tỷ phú, tờ Tin tức Chứng khoán Thượng Hải cũng đã ngợi ca họ vì đã “thổi luồng sinh khí mới vào các cải cách nền kinh tế Trung Quốc”. Tờ Tin tức Chứng khoán Thượng Hải khen ngợi những hành động đầy liều lĩnh của những nhà doanh nhân này trong nỗ lực thoát khỏi một hệ thống kinh tế cứng nhắc cũ kỹ, và đã trở thành lãnh đạo các công ty lớn luôn “tôn trọng các quy tắc phát triển và tuân thủ các nguyên tắc thị trường”.

Tuy nhiên, sự vắng mặt của Jack Ma trong danh sách này đang gây chú ý bởi Tin tức Chứng khoán Thượng Hải đã khiến cho nhiều người cho rằng đây là chính là minh chứng cho thấy Bắc Kinh không còn dành nhiều thiện cảm đối với tỷ phú Jack Ma. Hiện, Alibaba vẫn chưa có bình luận gì về vấn đề này.

Trong những năm vừa qua, sự phổ biến rộng rãi của dịch vụ nhắn tin WeChat của tập đoàn Tencent và thanh toán bằng Alipay của Ant Group khiến nhiều người lo ngại trước động thái quản lý trên diện rộng. Do vậy, Bắc Kinh đã khởi động một chiến dịch hạn chế sức mạnh ngày càng tăng của các tập đoàn công nghệ tư nhân trong hầu hết khía cạnh của đời sống Trung Quốc.

Tuy vậy, các nhà đầu tư của Tencent vẫn có thể bớt lo lắng hơn khi CEO Mã Hóa Đằng có tên trong danh sách. Điều này cho thấy nguy cơ Tencent bị vướng vào một cuộc đàn áp gay gắt, toàn diện đang nhắm vào Alibaba và Ant Group của Jack Ma như vậy. Trong phiên giao dịch hôm 2/2, cổ phiếu của hai tập đoàn công nghệ Tencent và Xiaomi tăng hơn 2%.

Còn đối với Alibaba, những rắc rối hiện tại của ông Jack Ma bắt nguồn từ một bài phát biểu tại một hội thảo vào tháng 10 năm ngoái. Tại đây, Jack Ma đã chỉ trích hệ thống quản lý của Trung Quốc. Ngay sau đó, chính quyền Trung Quốc đã bất ngờ đình chỉ thương vụ thế kỷ IPO trị giá 37 tỷ USD của Ant Group chỉ vài ngày trước thời gian niêm yết dự kiến. Sau đó, các nhà quản lý Trung Quốc còn tiến hành một cuộc điều tra chống độc quyền đối với “gã khổng lồ” công nghệ Alibaba, đồng thời kiểm soát Ant Group với những quy định chặt chẽ hơn.

Ông Ma sau bài phát biểu đó cũng đã luôn vắng mặt trước truyền thông trong khoảng 3 tháng khiến dư luận xôn xao đồn đoán về tung tích của ông. Tỷ phú Jack Ma tháng trước đã xuất hiện trở lại qua một video ngắn 50 giây. Tuy nhiên, đến nay, thông tin ông đã ở đâu trong thời gian qua vẫn là một điều bí mật. Nhiều người tin rằng ông Ma chỉ đang ở ẩn tại quê nhà Hàng Châu để tránh điều tiếng trong thời điểm nhạy cảm.

Hương Vũ