Đại hội đang được kỳ vọng về sức “đột phá” tạo nên bước ngoặt có tính lịch sử của Hội, của báo giới cả nước, là động lực để những người làm công tác Hội tiếp tục phát huy truyền thống, bắt nhịp với nhiệm vụ, trách nhiệm trong nhiệm kỳ mới...

1. Khởi đầu mới! - Đó là chỉ mốc, bước ngoặt để chào đón một nhiệm kỳ tiếp bước mà chúng ta đang mong đợi, khấp khởi những ngày này. Gắn liền một khởi đầu mới bao giờ cũng là trách nhiệm không nhỏ của những người trong cuộc. Khởi đầu có tốt, có “thuận buồm xuôi gió” mới hy vọng những năm tháng rộng dài nay mai sẽ được ổn định, phát triển bền vững hơn. Nếu những bước đi ban đầu có những chông gai, ắt hẳn lại cần thêm rất nhiều sự đoàn kết, sự quyết liệt và bản lĩnh.

Như nhà báo lão thành Phan Quang nhấn mạnh: “Điều đáng quan tâm, và cũng chính là đòi hỏi chính đáng của người dân, yêu cầu của Đảng, Nhà nước, là Hội Nhà báo chúng ta cần có những giải pháp quyết liệt và các bước đi phù hợp, xử lý thành công một vấn đề then chốt trong công tác Hội nói riêng và trong toàn bộ công việc của Hội Nhà báo Việt Nam nhiệm kỳ tới nói chung. Ấy là nâng cao bản lĩnh của những người làm báo, trước hết về nhận thức và đặc biệt trong tác nghiệp hằng ngày, đúng với bản chất của báo chí Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh, một nền báo chí do dân và vì dân, thượng tôn pháp luật, theo định hướng của Đảng, phục vụ đất nước và con người. Đó là cái “bất biến” trong sự “vạn biến” của quá trình tác nghiệp và cách xử lý mọi vấn đề, đáp ứng những yêu cầu trước mắt và mục tiêu lâu dài”.

Sẵn sàng cho một khởi đầu mới cần có “điểm tựa” từ nền móng, từ những thành tựu đã và đang có được. Điều ấy là hiển nhiên! Khi mà, những thành quả của một nhiệm kỳ qua là chặng đường hoạt động đầy nỗ lực của Hội Nhà báo Việt Nam.

Có thể nói, bao trùm lên tất cả là quyết tâm đổi mới nội dung cũng như phương thức hoạt động để tạo nên sức sống mới cho Hội. Đặc biệt, thực hiện Nghị quyết Đại hội X với 11 nhiệm vụ trọng tâm, hoạt động của tổ chức Hội có nhiều chuyển biến tích cực đi vào chiều sâu; vai trò, chất lượng và hiệu quả hoạt động của Hội ngày càng nâng cao. Bộ máy tổ chức các cấp Hội được kiện toàn và phát triển, số lượng hội viên tăng nhanh, điều kiện hoạt động được cải thiện.

Đồng thời, chúng ta đã thực hiện nhiều biện pháp đồng bộ, thiết thực để củng cố và nâng cao hiệu quả hoạt động của tổ chức Hội từ Trung ương đến cơ sở; rèn luyện bản lĩnh chính trị, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, phối hợp, tham gia có hiệu quả công tác chỉ đạo, quản lý báo chí; Gắn việc củng cố tổ chức Hội với công tác kiểm tra giám sát; kiên quyết bảo vệ các quyền lợi chính đáng của hội viên với việc xử lý nghiêm các vi phạm pháp luật và đạo đức nghề nghiệp…

Trong công tác chuẩn bị tiến tới Đại hội, mọi công việc đã và đang vào thời điểm “nước rút”.  Đại hội HNB các cấp đã cơ bản thành công trên khắp cả nước, tạo nên một bầu không khí phấn khởi, tin tưởng và trở thành một bước đệm quan trọng hứa hẹn góp phần vào sự thành công của Đại hội lần thứ XI Hội Nhà báo Việt Nam.

Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam Hồ Quang Lợi cho biết: “Công tác chuẩn bị cho Đại hội lần thứ XI Hội Nhà báo Việt Nam về cơ bản đã được hoàn tất. Chúng ta đã hoàn thiện các dự thảo, các văn kiện, trong đó có dự thảo báo cáo chính trị, dự thảo báo cáo kiểm điểm của Ban Chấp hành, Ban Thường vụ... Hệ thống báo cáo được chuẩn bị rất đầy đủ, phát huy tinh thần trách nhiệm, trí tuệ tâm huyết của các hội viên trong cơ quan Hội và trong cả nước. Tiểu ban nhân sự, tiểu ban văn kiện, tiểu ban sửa đổi điều lệ và tiểu ban phục vụ đại hội, về cơ bản đều làm tốt công tác chuẩn bị. Trong thời gian tới, chúng ta sẽ tập trung triển khai những công việc cuối cùng, từ nay đến khi diễn ra Đại hội cần chuẩn bị một cách sẵn sàng, đảm bảo bài bản, nghiêm túc góp phần vào thành công của Đại hội”.

2. Tâm thế mới! – Đó phải là một tư thế tự tin bước đi trên một hành trình mới rộng mở. Có được tâm thế ấy chính là bởi chúng ta đã và đang xây dựng được uy tín, vị thế của một tổ chức chính trị, xã hội, nghề nghiệp. Bằng những hoạt động hiệu quả, có sức thu hút đối với hội viên và công chúng báo chí, vai trò, vị thế của Hội Nhà báo Việt Nam đối với đời sống báo chí và đời sống xã hội không ngừng được nâng cao.

Trong thư chúc mừng kỷ niệm 70 năm thành lập HNBVN, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đánh giá cao những thành tựu của HNBVN và giới báo chí: “Các thế hệ Hội Nhà báo Việt Nam và những người làm báo cả nước đã luôn đoàn kết, chủ động sáng tạo, nỗ lực phấn đấu vượt qua khó khăn, không ngừng lớn mạnh, có nhiều đóng góp quan trọng vào sự nghiệp cách mạng của Đảng và nhân dân ta”. 

Đặc biệt, Ban Bí thư Trung ương Đảng ban hành Chỉ thị 43-CT/TƯ tiếp tục khẳng định sự quan tâm, tin tưởng của Đảng, Nhà nước và các tầng lớp nhân dân đối với hoạt động Hội và người làm báo. Và không phải ngẫu nhiên vị thế vai trò của Hội Nhà báo Việt Nam được Luật hóa.

Trên thực tế, năm 2016, Luật Báo chí sửa đổi được Quốc hội thông qua, trong đó Điều 8 giao cho Hội Nhà báo Việt Nam chăm lo công tác đạo đức nghề nghiệp. Mặt khác, thời gian qua, sự cộng hưởng sức mạnh, sự hưởng ứng nhiệt tình của các cấp Hội địa phương, các Liên Chi hội, Chi hội cũng đã góp phần không nhỏ vào những thành công đó.

Việc ban hành và thực hiện 10 điều quy định về đạo đức người làm báo, Quy tắc sử dụng mạng xã hội của hội viên nhà báo cũng như việc thành lập Hội đồng xử lý vi phạm các cấp là minh chứng rõ nét cho tinh thần này.

Những chế tài mà Hội Nhà báo Việt Nam đưa ra đã được triển khai nghiêm túc, chuẩn mực, góp phần quan trọng trong việc nâng cao vị thế, uy tín của HNBVN. Chúng ta tăng cường giáo dục pháp luật, có thêm các quy định, chế tài của hội nghề nghiệp có hiệu quả và tác dụng vô cùng to lớn trong đời sống báo chí.

Rõ ràng, sự quyết liệt, kịp thời và hiệu quả, luôn gắn với quyền lợi, lợi ích hội viên, nhà báo chính là chìa khóa để vị thế của Hội Nhà báo Việt Nam ngày càng được nâng cao. Điều ấy vừa bảo vệ được hoạt động báo chí chân chính của hội viên, phóng viên, vừa ngăn chặn có hiệu quả hành động và việc làm tiêu cực trong hoạt động báo chí, giữ gìn uy tín, đạo đức báo chí...

Tâm thế mới được khởi nguồn từ uy tín, vị thế ấy, chắc chắn sẽ góp phần không nhỏ vào thành công của Đại hội, thành công của nhiệm kỳ.

3. Vận hội mới! – Để nói rằng, chúng ta đang bước vào một xu thế toàn cầu hóa truyền thông đại chúng, với sự tác động của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư (CMCN 4.0), vừa tạo ra cơ hội, vừa đặt ra nhiều thách thức đối với người làm báo và công tác quản lý báo chí.

Việc thực hiện quy hoạch báo chí (2020-2025), sẽ tác động lớn đến mô hình tổ chức, bộ máy, phương thức hoạt động của cơ quan báo chí, của tổ chức Hội Nhà báo từ Trung ương đến cơ sở. Các cấp Hội và giới báo chí cả nước quán triệt và thực hiện các nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, đặc biệt là Nghị quyết Đại hội XIII nhiệm kỳ 2021-2026 của Đảng, phấn đấu đưa nước ta trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2030. Báo chí truyền thông cũng hoạt động theo mục tiêu to lớn ấy...

Thêm vào đó, những thay đổi từng ngày của hoạt động báo chí, hoạt động Hội… sẽ lại đặt ra những nhiệm vụ mới, công việc mới và trách nhiệm mới. Đã tốt nay càng phải tốt hơn trong những chặng đường đi tiếp theo chính là thách thức không có nhiệm kỳ. 

Với HNBVN, năm 2021, đúng dịp chạm dấu mốc tuổi 71, một trong những mục tiêu đặt ra cho hoạt động là tiếp tục phấn đấu để Hội thực sự là “ngôi nhà chung” gắn bó các hội viên, các cấp Hội, trong việc động viên, cổ vũ hội viên thực hiện tốt chức trách, nhiệm vụ chuyên môn, giữ gìn phẩm chất và đạo đức nghề báo, trách nhiệm xã hội và nghĩa vụ công dân.

Làm tốt nhiệm vụ ấy có lẽ là cả một hành trình dài, không ngừng nỗ lực, là sự tổng hòa của rất nhiều những chiến lược, định hướng mà nếu như không đủ tâm huyết, không đủ trách nhiệm sẽ thật khó để tiếp bước trong bối cảnh với nhiều áp lực hiện nay.

Như nhà báo Nguyễn Uyển cho rằng: “Đại hội là nơi hội tụ những nhà báo hội viên tiêu biểu, trí tuệ và trách nhiệm với nghề nghiệp mà hội viên tin yêu gửi gắm. Sự kỳ vọng của hội viên vào Đại hội lần thứ XI HNBVN là vô cùng to lớn. Rằng, làm sao để nâng cao năng lực thực sự của hội viên nhà báo nhằm đáp ứng được yêu cầu, đòi hỏi của tình hình mới đã và đang đặt ra? Rằng, phải đổi mới, nhập cuộc như thế nào để khẳng định vị thế và vai trò định hướng, dẫn dắt dư luận xã hội trước sự cạnh tranh thông tin gay gắt với mạng xã hội của báo chí Việt Nam? Rằng, giải quyết cách nào về kinh tế báo chí trong thực hiện mục tiêu hiện đại hóa, chuyên nghiệp hóa báo chí và không ngừng nâng cao đạo đức nghề nghiệp, trách nhiệm xã hội - nghĩa vụ công dân của những người làm báo?... Đó là những ước vọng nhưng cũng là đòi hỏi không hề nhỏ đặt ra trong kỳ Đại hội lần này...” .

Chính từ tình hình chung đó, vận hội mới mở ra, đòi hỏi chúng ta cần tập trung xây dựng tổ chức Hội vững mạnh toàn diện, tiếp tục đổi mới và nâng cao vai trò, uy tín của Hội Nhà báo Việt Nam trong hoạt động báo chí và đời sống xã hội.

Các cấp Hội đổi mới nội dung và phương thức hoạt động nhằm tập hợp, đoàn kết, động viên toàn thể hội viên, người làm báo, triển khai thực hiện và tuyên truyền có hiệu quả Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và Nghị quyết Đại hội XI Hội Nhà báo Việt Nam.

Triển khai thực hiện Chỉ thị 43 của Ban Bí thư Trung ương về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với hoạt động của Hội Nhà báo Việt Nam, Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025, các cấp Hội tiếp tục rà soát, kiện toàn xây dựng hệ thống tổ chức Hội theo hướng tinh giảm đầu mối trực thuộc Trung ương Hội.

Xây dựng đội ngũ người làm báo có bản lĩnh chính trị vững vàng, giỏi về chuyên môn nghiệp vụ, gương mẫu về đạo đức nghề nghiệp, thực hiện tốt trách nhiệm xã hội, nghĩa vụ công dân, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Đẩy mạnh hoạt động đối ngoại, nâng cao uy tín của Hội Nhà báo Việt Nam trên trường quốc tế, đặc biệt trong Cộng đồng ASEAN...

4. Sự sẵn sàng cho một khởi đầu mới, tâm thế mới, vận hội mới có trở thành đòn bẩy cho sự phát triển trong hành trình tiếp bước hay không, chúng ta có đón, bắt nhịp với vận hội mới để phát triển hay không phụ thuộc rất lớn ở những ngày sắp tới, ở sự thành công của Đại Hội XI HNBVN.

Một trong những “then chốt của then chốt” chính là bài toán về nhân sự, về sự chọn mặt gửi vàng... về những “ngọn cờ quy tụ”, những người hội viên “bút sắc, lòng trong, tâm sáng”.

Như Điều mục về công tác nhân sự, Văn bản số 177/HD-HNBVN với nội dung hướng dẫn tổ chức Đại hội các cấp hướng tới Đại hội Đại biểu Toàn quốc HNBVN lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020 – 2025 có nhấn mạnh: “Nhân sự các cấp Hội phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, đạo đức trong sáng, kinh nghiệm trong hoạt động báo chí và hoạt động Hội, đặc biệt là năng động, dám nghĩ, dám làm và dám chịu trách nhiệm”.

Nhấn mạnh điều ấy là bởi khi trò chuyện với nhà báo Phạm Quốc Toàn – nguyên Phó Chủ tịch HNBVN, tôi rất thấm thía điều ông chia sẻ. Ông nói rằng, trong bối cảnh hiện nay, khi biên chế bị thu hẹp, khi nguồn chi từ ngân sách cũng bị cắt giảm dần, làm công tác Hội không dễ dàng chút nào. Nếu không có tâm huyết, không biết tìm việc mà làm, dám làm, dám chịu trách nhiệm để khai thông nguồn lực thì sẽ rất khó thúc đẩy hoạt động Hội. Làm lãnh đạo Hội không giống như làm lãnh đạo bên chính quyền, không giống như  làm lãnh đạo ở cơ quan báo chí. Do vậy, lãnh đạo Hội càng cần có uy tín - mình như là tấm gương sáng tận tụy, biết nghề, yêu nghề, tâm sáng thì mới đoàn kết, tập hợp được hội viên. Uy tín bao gồm cả việc kết nối được các mối quan hệ với các cơ quan báo chí; kết nối quan hệ với lãnh đạo các ban ngành; kết nối các mối quan hệ xã hội rộng lớn, với cộng đồng doanh nghiệp và với công chúng báo chí.

“Với người đứng đầu - đứng mũi chịu sào ở cấp Hội địa phương, ở các Liên Chi hội, ở cấp Hội Trung ương, tất nhiên tùy từng cấp mà có vai trò, vị trí khác nhau. Mong mỏi và kỳ vọng của tôi về người đứng đầu, tôi cho rằng người đó, bên cạnh sự vững vàng, có bản lĩnh chính trị, vẫn phải là người có uy tín cao và tâm huyết để “thu phục nhân tâm”, “ngọn cờ quy  tụ và tập hợp hội viên”, quy tụ các cơ quan báo chí.

Để người đứng đầu làm việc hiệu quả, phát huy tốt trách nhiệm của mình, việc chọn lựa cấp phó, các ủy viên Thường vụ có uy tín, năng động, tận tâm là hết sức cần thiết và quan trọng. Bởi đội ngũ giúp việc cho người đứng đầu không mạnh, không đều tay, không sáng tạo và năng nổ, người đứng đầu sẽ rất khó triển khai hoạt động những mặt công tác thường xuyên của Hội” – nhà báo Phạm Quốc Toàn nhấn mạnh.

Có thể nói rằng, hành trình phía trước còn rất dài, niềm tin được xây đắp không bởi chiều dài lịch sử của nền Báo chí Cách mạng Việt Nam, bởi truyền thống 71 năm xây dựng và trưởng thành của Hội Nhà báo Việt Nam mà còn là sự tin tưởng vào những thế hệ lãnh đạo hôm nay, ngày mai, sự tin tưởng vào những lá phiếu trách nhiệm, những quyết sách hợp lòng hội viên, phù hợp xu hướng phát triển trong dòng chảy thời cuộc...

Tiếp bước sao cho xứng đáng, xứng tầm không phải là chuyện dễ, đặc biệt trong bối cảnh nhiều thách thức hiện nay. Nhưng nếu có một tinh thần đoàn kết, sáng tạo, đổi mới vì sự phát triển chung của Hội, của giới báo chí cả nước thì chắc chắn khởi đầu mới, tâm thế mới, vận hội mới sẽ đem lại thành tựu, góp phần thúc đẩy hoạt động Hội Nhà báo các cấp, các cơ quan báo chí nâng lên một cấp độ mới, chất lượng và hiệu quả hơn; hướng tới xây dựng một nền báo chí giàu tính chiến đấu, nhân văn, chuyên nghiệp và hiện đại; hết lòng hết sức phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân.

Hà Vân