Dự án Luật Thỏa thuận quốc tế được trình Quốc hội xem xét lần đầu tiên tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XIV.

Một trong những quy định được nhiều đại biểu trong Ủy ban Thường vụ Quốc hội quan tâm là chủ thể ký kết thỏa thuận quốc tế quy định tại khoản 2, Điều 2 của dự án Luật.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội Nguyễn Văn Giàu, nhiều ý kiến cho rằng việc mở rộng chủ thể ký kết thỏa thuận quốc tế đến Ủy ban nhân dân cấp huyện và Ủy ban nhân dân cấp xã cần được cân nhắc thận trọng.

Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội giải thích, hợp tác quốc tế luôn tiềm ẩn những vấn đề nhạy cảm về chính trị, đối ngoại, quốc phòng, an ninh; đòi hỏi cơ quan, tổ chức tham mưu và chủ thể ký kết phải có năng lực nhất định, do đó không phải cơ quan, tổ chức nào cũng được trao quyền ký kết thỏa thuận quốc tế.

Liên quan đến vấn đề trên, trong phiên họp thứ 44 Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội Hà Ngọc Chiến nêu quan điểm, thời gian qua, tại các tỉnh biên giới, việc kết nghĩa đồn, trạm biên phòng, kết nghĩa thôn, bản đã củng cố, nâng cao quan hệ Việt Nam với nước láng giềng. Tuy nhiên, quy định cấp nào được ký thỏa thuận quốc tế thì cần xem xét thêm.

Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội nêu rõ, chính quyền cấp xã không có bộ máy giúp việc, đặc biệt các xã miền núi, khó khăn, năng lực cán bộ còn hạn chế. Do đó, Chủ tịch Hà Ngọc Chiến đề nghị, chỉ UBND cấp huyện trở lên mới được ký thỏa thuận quốc tế.

Đồng quan điểm, Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ nhận định, nếu mở rộng chủ thể ký thỏa thuận quốc tế đến cấp xã thì quá “dễ dãi”.

Phó Chủ tịch Quốc hội giải thích, quan hệ quốc tế rất nhạy cảm, vì thế văn bản, câu chữ phải chặt chẽ. Trong khi đó, cấp xã không có cơ quan chức năng có đầy đủ năng lực, kiến thức, trình độ tham mưu cho lãnh đạo trong công tác đối ngoại.

“Ngay cả cấp huyện nếu ký thỏa thuận quốc tế phải báo cáo xin ý kiến cấp tỉnh và tỉnh phải là cơ quan chịu trách nhiệm nếu cấp huyện làm sai”, Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, nhiều ý kiến cho rằng không nên phân cấp cho nhiều chủ thể ký kết thỏa thuận quốc tế, vì việc này dễ dẫn đến sự thiếu thống nhất giữa các địa phương, nhất là giữa các địa phương có chung đường biên giới với cùng một quốc gia như ở Việt Nam.