Tại Hà Nội, trong kỳ thanh toán hoá đơn tiền điện tháng 5 (ghi chỉ số từ ngày 6/5 - 5/6), nhiều khách hàng bất ngờ với số tiền điện tăng cao hơn bình thường. Tổng Công ty Điện lực Hà Nội đưa ra giải thích về vấn đề này như điều chỉnh giá, nhu cầu sử dụng, nắng nóng kéo dài.

Trong đó "thủ phạm" chính khiến hoá đơn điện tăng vọt là việc sử dụng điều hoà. Tuy nhiên, một số khách hàng vẫn hoài nghi khi tiền điện tăng từ 30-50% so với tháng trước đó, trong khi nhu cầu và thời gian sử dụng điện vẫn không thay đổi.

Chị Lê Minh C. (Cầu Giấy, Hà Nội) cho biết, gia đình chị ở chung cư, tiền sử dụng điện hàng tháng chỉ mất vài trăm nghìn đồng, ngay như tháng trước từ 7/4 đến 6/5, tổng số tiền điện cả hai công tơ của gia đình chị chưa đến 500.000 đồng. Vậy mà đột ngột tiền điện tháng này "vọt" lên 1,2 triệu đồng khiến chị rất sốc.

Trong khi đó, gia đình chị C. chỉ sử dụng duy nhất một chiếc điều hòa và thường chỉ bật lúc buổi tối đi ngủ những hôm nắng nóng. Trong khi đó, thời gian ban ngày cả nhà đi làm hầu như không dùng điện, điều hòa. Chính vì vậy, hoá đơn tiền điện tăng đột biến không thể "đổ lỗi" toàn bộ cho việc sử dụng điều hoà được. "Chẳng lẽ do trời nắng nóng mà tiền điện lại tăng gần gấp đôi?", chị C. thắc mắc.

Cùng băn khoăn với chị C., anh Phạm Minh L. (Phố Huế, Hai Bà Trưng) cho hay, nhà anh có 2 người lớn đi làm cả ngày, 1 đứa con 5 tuổi đi học mầm non và chỉ đến tối gia đình về nhà mới sử dụng điện đun nấu, chiếu sáng và sử dụng 1 chiếc điều hòa cho những ngày nắng nóng. Thậm chí nhiều hôm nắng nóng, gia đình cũng không nấu ăn mà đi ăn ngoài, tối về bật điều hòa mấy tiếng lúc đi ngủ.

Vì thế, anh cũng không thể hiểu lý do vì sao mà số lượng điện tiêu thụ tháng này bỗng tăng cao bất thường như vậy và băn khoăn về cách tính tiền điện của điện lực?

Theo chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long cho biết, vào mùa nóng, việc sử dụng quạt hay điều hòa, lượng điện năng tiêu thụ sẽ nhiều hơn mùa lạnh, vì nhiệt độ tỏa nhiệt để làm dịu không khí nhiều hơn so với bình thường. 

Đặc biệt, với chính sách giá điện bậc thang hiện nay, nếu sản lượng điện tiêu thụ của các hộ tiêu dùng trong tháng tăng gấp đôi, thì tiền điện sẽ tăng tương ứng gấp 3 hoặc hơn gấp 3 lần. Đó là nguyên nhân khiến hoá đơn điện tăng cao.

Vị chuyên gia này cũng cho biết, hiện nay việc tính giá điện theo bậc thang sẽ khuyến khích người dân tiết kiệm điện, song, cũng có những hạn chế nhất định.

Theo đó, việc nhiều bậc, nhiều mức giá đã gây ra những khó khăn trong ghi chỉ số công tơ, trong thanh toán tiền điện với khách hàng, trong việc theo dõi tính toán kiểm tra của người tiêu dùng điện đối với việc sử dụng điện theo nhiều bậc thang hàng tháng của mình.

Đồng quan điểm, chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh cho biết, giá điện được đánh theo lũy tiến, sử dụng càng nhiều tiền đóng càng cao. Cách làm này giúp người dân tiết kiệm điện, tuy nhiên, trong thời tiết nắng nóng, người dân sử dụng nhiều, mà cách tính lại thay đổi thì đây là cách gián tiếp làm tăng giá điện.

Để minh bạch giá điện, theo chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh - nên có một đơn vị độc lập vào cuộc để rà soát, kiểm tra. Cơ quan này sẽ làm việc với EVN, nếu có dấu hiệu bất thường trong cách tính giá điện, ghi chỉ số công tơ thì có thể đề nghị một số đơn vị chức năng khác như Cục Quản lý giá, Cục Quản lý Cạnh tranh để can thiệp.

Về tính minh bạch trong việc kiểm tra, ghi chỉ số công tơ điện, ông Nguyễn Trọng Phụng, Giám đốc Trung tâm chăm sóc khách hàng Tổng Công ty Điện lực miền Bắc (EVNNPC) cho biết, việc ghi chỉ số công tơ điện hằng tháng đều có sự giám sát của khách hàng. EVNNPC sẽ xử lý nghiêm những trường hợp ghi sai, ghi không đúng số lượng điện năng tiêu thụ.

Liên quan việc công bố kết quả thanh tra giá điện, theo dự kiến ban đầu sẽ được công bố sau 45 ngày công bố quyết định thanh tra (quyết định thanh tra được Thanh tra Chính phủ công bố ngày 24/5/2019, theo yêu cầu của Thủ tướng).

Tuy nhiên, sau đó, Thanh tra Chính phủ đề nghị lùi thời hạn công bố kết quả thanh tra giá điện đến quý III/2019, và được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận. Đến thời điểm hiện tại - quý II/2020, Thanh tra Chính phủ vẫn chưa công bố kết quả thanh tra. Như vậy, theo thời hạn này thì thời điểm công bố kết quả kiểm tra giá điện chậm gần 1 năm so với yêu cầu trước đây của Thủ tướng.