Luật hóa hoạt động cá cược thể thao

Lần đầu tiên Chính phủ tạo ra hành lang pháp lý cho hoạt động kinh doanh cá cược bóng đá quốc tế. Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch cũng đã ban hành Quyết định công bố các trận đấu tại Word Cup 2018 thuộc danh mục làm căn cứ kinh doanh đặt cược. Chính phủ đã ban hành Nghị định về kinh doanh đặt cược đua ngựa, đua chó và thí điểm đặt cược bóng đá quốc tế. Thực tế sau khi Nghị định ra đời đã có một ngành công nghiệp mới mẻ xuất hiện ở Việt Nam. Nhiều doanh nghiệp đầu tư hàng ngàn tỷ đồng vào lĩnh vực này như Cty Xuân Thành, doanh nhân Huỳnh Uy Dũng.

Từ trước đến nay, dù cấm nhưng cá cược “chui” vẫn diễn ra hằng ngày, hằng giờ với nhiều vụ tiền cá cược tới hàng trăm, hàng ngàn tỷ đồng. Do đó, nhà nước cần có luật để cho phép, đồng thời cũng để quản lý tốt hơn lĩnh vực này chứ không nên cấm. Cụ thể hóa vào luật việc đặt cược thể thao sẽ hạn chế tác động xấu của loại hình kinh doanh này đối với xã hội và đem lại một khoản thu cho ngân sách nhà nước. Đồng thời tránh nhiều hệ lụy không đáng có.

Ở Việt Nam, trên thực tế cá cược thể thao cũng đã có nhưng chưa chính thức, chưa có tổ chức và chưa thành quy mô thị trường. Việc thừa nhận, đưa cá cược thể thao vào quản lý theo luật là cần thiết để bảo đảm được tổ chức bài bản, giảm thiểu các tệ nạn, tội phạm. Đối với người chơi, họ yên tâm đặt cược trong khuôn khổ pháp luật quy định. Đối với nhà nước, khi quản lý được sẽ tạo ra nguồn thu đáng kể về thuế. Khi hành vi của người chơi được pháp luật cho phép, các cơ quan chức năng cũng giảm áp lực trách nhiệm xử lý.

Việc luật hóa đặt cược thể thao nếu quản lý chặt chẽ, đúng quy trình sẽ hạn chế được các tình trạng cá độ bất hợp pháp. Bởi thực tế hiện đang tồn tại rất nhiều hình thức cá cược với quy mô lớn, nhỏ khác nhau, thậm chí xuyên quốc gia. Không có cơ quan quản lý, không có quy định cụ thể nên người tham gia cá cược và người nhận cược tự thỏa thuận hình thức và giá trị đặt cược, dẫn đến tình trạng xã hội bất ổn.

Ngoài ra, khi cá cược thể thao được luật hóa, các doanh nghiệp kinh doanh về lĩnh vực này sẽ ra đời. Đây là một kênh thu hút vốn đầu tư nước ngoài khá lớn; đồng thời là cơ hội cho các doanh nghiệp trong nước cạnh tranh với các doanh nghiệp nước ngoài trong lĩnh vực cá cược thể thao. Hợp pháp hóa việc cá cược thể thao sẽ mang lại nguồn thu, góp phần đầu tư ngược lại cho thể thao từ hạ tầng đến nguồn vận động viên.

Ở Việt Nam, trên thực tế cá cược thể thao cũng đã có nhưng chưa chính thức, chưa có tổ chức và chưa thành quy mô thị trường.  

Cân nhắc những hệ lụy tiêu cực

Tại kỳ họp thứ 5 Quốc hội khóa XIV vừa qua đã thảo luận về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thể dục, thể thao. Việc đặt cược đã chính thức được luật hóa khi Luật Thể dục thể thao sửa đổi được Quốc hội biểu quyết thông qua sáng 14/6.

Song nhiều ý kiến cho rằng cần có những quy định để bảo đảm không biến việc cá cược thể thao thành một sân chơi bài bạc công khai, gây hệ lụy lớn hơn. Cơ quan làm luật cần đưa ra các quy định để người dân khi tham gia cá cược thể thao không coi đây là một ngành nghề, một hướng kiếm tiền mới, phi thể thao, thậm chí trở thành một kênh làm ăn. Cần khống chế người tham gia cá cược trong những mức cho phép, phù hợp, không phải để người dân giấu vợ, giấu chồng tham gia cá cược, gây ra nhiều hậu quả đáng tiếc. Đưa ra giải pháp đánh thuế các khoản thu từ việc cá cược thể thao để người dân cân nhắc khi tham gia cá cược. Bên cạnh đó, cần có các giải pháp quản lý người chơi, nguồn tiền.

Bên cạnh những cái được, đặt cược thể thao cũng còn nhiều vấn đề đáng lưu tâm. Liệu rằng khi được “thả cửa” cá độ thể thao sẽ bung hoa, nở nhụy ra sao? Liệu rằng cơ quan chức năng có quản lý được hết hệ quả về an ninh trật tự? Nên hạn chế đối tượng nào tham gia?

Không nên ảo tưởng khi được Luật hóa thì hoạt động cờ bạc ngầm sẽ công khai hoàn toàn hoặc bị triệt tiêu. Là lĩnh vực kinh doanh có điều kiện nên mức thuế áp vào sẽ cao hơn mặt bằng chung, nguy cơ nảy sinh tình trạng trốn thuế. Chưa có điều tra xã hội học nào cho thấy những người kinh doanh cờ bạc có muốn vào “lồng” luật pháp hay không? Có nghĩa luật này tạo gánh nặng lên cơ quan chức năng, phải rà soát “quy hoạch” cá cược thể thao để buộc họ đăng ký hoạt động và có nghĩa vụ nộp thuế. Khả năng sẽ xuất hiện nhiều tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp hoặc đường dây cá cược lớn khi pháp luật cho phép. Không ai chắc những ông trùm cá cược thể thao không móc ngoặc với “lợi ích nhóm”.

Điều luật này sẽ có hiệu lực trong thời gian tới. Tuy nhiên, mối quan tâm lớn nhất lúc này là làm sao để hoạt động cá cược diễn ra minh bạch, hạn chế tác hại đến xã hội. Bản chất của quy định cho phép đặt cược thể thao không phải là chấp thuận cờ bạc công khai, tuy nhiên ranh giới giữa đặt cược thể thao và cờ bạc rất mong manh. Cá cược thể thao là lĩnh vực hứa hẹn mang lại nguồn thu lớn cho ngân sách. Tuy nhiên, hệ lụy tiêu cực của nó là thách thức cần phải giải quyết tại các văn bản hướng dẫn.

Nguyễn Nam