Theo kế hoạch, Lễ hội được tổ chức vào mùng 3,4 và mùng 5 Tết Nguyên Đán Tân Sửu nhưng do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 nên phải tạm hoãn. Ngay sau khi tỉnh Thanh Hóa cho phép các hoạt động văn hóa, du lịch, lễ hội… hoạt động trở lại bình thường, Lễ hội Bút Nghiên được tổ chức trong 2 ngày 13 và 14/3 tại xã Hoằng Lộc, một trong những cái nôi khoa bảng của xứ Thanh.

Phát biểu khai mạc lễ hội, đại diện lãnh đạo huyện Hoằng Hóa nhấn mạnh: Hoằng Hóa là vùng đất  “địa linh nhân kiệt”, giàu truyền thống lịch sử, văn hóa, trong đó nổi bật là truyền thống hiếu học. Trong suốt chiều dài lịch sử dân tộc, đất Hoằng Hóa đã sinh ra nhiều bậc danh sỹ, võ tướng, khai quốc công thần, là vùng đất khoa bảng nổi tiếng của xứ Thanh nói riêng và cả nước nói chung.

Nơi đây, có nhiều làng tiến sĩ, làng khoa bảng như: Hoằng Lộc, Phú Khê, Nguyệt Viên và nhiều di tích lịch sử văn hóa tôn vinh sự học. Toàn huyện có 94 di tích lịch sử, văn hóa, cách mạng, trong đó có 16 di tích cấp Quốc gia, 78 di tích cấp tỉnh.

Riêng xã Hoằng Lộc, nơi tổ chức Lễ hội Bút Nghiên có 3 di tích cấp Quốc gia, 7 di tích cấp tỉnh. Thời phong kiến, Hoằng Lộc có 12 vị tiến sĩ được đề danh trên bảng vàng đại khoa, trong đó có 7 vị tiến sĩ được khắc tên ở Văn miếu Quốc tử Giám.

Phát huy truyền thống khoa bảng, hiếu học, đến nay Hoằng Hóa đã có nhiều viện sĩ, giáo sư, phó giáo sư; hơn 400 tiến sĩ làm công tác khoa học trong và ngoài nước; nhiều người thành danh trên các lĩnh vực chính trị, quân sự, doanh nhân, giáo dục… Những năm gần đây, phong trào giáo dục của huyện ngày càng được nâng lên, trong đó, chất lượng giáo dục toàn diện được đánh giá cao, chất lượng giáo dục mũi nhọn cấp THCS luôn dẫn đầu của tỉnh. Toàn huyện có 12 học sinh đạt giải Quốc tế và khu vực; nhiều học sinh đạt giải cao trong các kỳ thi cấp Quốc gia, tỉnh.

Tại buổi khai mạc lễ hội, các nghi thức thắp đuốc, điểm trống khai hội được tổ chức trang trọng ý nghĩa. Huyện Hoằng Hóa cũng vinh danh 15 cá nhân có thành tích xuất sắc trong học tập, lao động và có đóng góp quan trọng trong công tác giáo dục, khuyến học, khuyến tài.

Ông Lê Sỹ Nghiêm, Chủ tịch UBND huyện Hoằng Hóa cho biết: Lễ hội Bút Nghiên là dịp giáo dục truyền thống yêu nước, yêu quê hương, niềm tự hào dân tộc của các tầng lớp nhân dân trong huyện, nâng cao tinh thần đoàn kết, xây dựng quê hương, đất nước ngày càng giàu đẹp, văn minh, góp phần xây dựng huyện Hoằng Hoá trở thành thị xã trước năm 2030... 

“Chúng tôi xác định, lễ hội Bút Nghiên sẽ là hoạt động văn hóa định kỳ hằng năm vào dịp đầu Xuân, tạo ra khí thế mới cho phong trào khuyến học, khuyến tài của địa phương. Đây cũng là lễ hội mang giá trị văn hóa riêng của vùng đất Hoằng Hóa; qua đó giới thiệu, quảng bá, phát huy tiềm năng, thế mạnh về văn hoá, tạo điểm nhấn, thu hút du khách và các nhà đầu tư đến với quê hương, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của huyện theo hướng bền vững” – ông Nghiêm nói.

Trong khuôn khổ Lễ hội, nhiều hoạt động văn hóa, giáo dục có ý nghĩa đã được tổ chức như: Triển lãm Bút nghiên, thi viết chữ đẹp, biểu diễn nghệ thuật thư pháp, thi văn nghệ quần chúng giữa các xã, các trò chơi, trò diễn dân gian; dâng hương tưởng nhớ các nhà khoa bảng tại các di tích lịch sử - văn hóa…

Một số hình ảnh hoạt động tại Lễ hội Bút Nghiên huyện Hoằng Hóa:

Quang Duy