Sự suy thoái trong quan hệ giữa hai siêu cường kinh tế thế giới, bắt đầu dưới thời Donald Trump, tiếp tục diễn ra dưới thời Joe Biden, với việc Nhà Trắng tăng cường các hoạt động quân sự gần biên giới Trung Quốc và tiến hành cuộc chiến ngoại giao chống lại Bắc Kinh. Hôm thứ Tư (28/4), ông Biden cho biết Mỹ đang cạnh tranh với quốc gia châu Á để "giành chiến thắng" trong thế kỷ 21.

Thứ trưởng Quốc phòng Kathleen Hicks thứ Sáu (30/4) phát biểu tại một sự kiện trực tuyến do Viện Aspen tổ chức, một tổ chức tư vấn có trụ sở tại Washington, rằng: "Hoa Kỳ và Trung Quốc có mọi lý do để giao tiếp với nhau và ‘cạnh tranh gay gắt’ không nhất thiết phải dẫn đến xung đột, mà cả hai bên đều có lợi ích trong việc ngăn chặn”.

"Tổng thống Biden đã tuyên bố rằng trong khi có sự cạnh tranh gay gắt giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc, chúng ta không cần phải có xung đột. Để thúc đẩy các lợi ích của Mỹ, chúng tôi dự đoán quân đội Hoa Kỳ sẽ thường đóng vai trò hỗ trợ về ngoại giao, kinh tế và các công cụ khác”, bà Hicks cho biết thêm.

“Giá trị trung tâm của quân đội là thể hiện ý chí và khả năng ngăn chặn hành vi xâm lược của Trung Quốc một cách đáng tin cậy. Điều này sẽ giúp chúng tôi có vị trí tốt nhất để tránh xung đột. Dưới góc độ cực đoan, nơi lợi ích sống còn của chúng ta bị đe dọa, chúng ta sẽ đảm bảo khả năng chiến đấu của Mỹ và giành chiến thắng”, Phó Chánh văn phòng Lầu Năm Góc nhấn mạnh.

Bà Hicks cũng cảnh báo rằng Trung Quốc hiện có "khả năng kinh tế, quân sự và công nghệ để thách thức hệ thống quốc tế và lợi ích của Mỹ, "bằng cách sử dụng nhiều loại công cụ", từ thủ công pháp luật thông thường thông qua sử dụng sức mạnh sắc bén hoặc chiến thuật vùng xám, cho đến tiềm năng với các hoạt động chiến đấu bền vững và một sức mạnh hạt nhân mở rộng và có năng lực".

Thứ trưởng Quốc phòng Mỹ cũng chỉ ra khả năng quân sự, không gian và mạng ngày càng tăng của Trung Quốc trong giai đoạn hiện nay.

Bà Hicks tiếp tục nhấn mạnh tầm quan trọng của các liên minh Hoa Kỳ, đặc biệt là quan hệ đối tác Mỹ-Nhật Bản, mà bà đề xuất là dựa trên "các giá trị được chia sẻ và một lịch sử của sự hy sinh chung".

Bà Hicks không đề cập đến các bước mà phía Hoa Kỳ sẽ thực hiện để ngăn chặn sự leo thang căng thẳng.

Hành động của Mỹ và thái độ của Trung Quốc

Bình luận của Phó Chánh văn phòng Lầu Năm Góc được đưa ra sau chuỗi leo thang gần đây chống lại Trung Quốc của chính quyền Biden, bao gồm sự gia tăng đáng kể số lượng cái gọi là "hoạt động tự do hàng hải" trong hoặc gần các vùng biển của Trung Quốc, sự gia tăng sự hiện diện của quân đội Mỹ ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương nói chung, các lệnh trừng phạt mới đối với cáo buộc vi phạm nhân quyền của Trung Quốc ở Tân Cương, Hồng Kông, sự leo thang của chiến tranh thương mại và công nghệ, và tuyên bố rằng Bắc Kinh đang chuẩn bị xâm lược Đài Loan.

Trung Quốc đã bác bỏ tất cả các cáo buộc chống lại họ và kêu gọi Mỹ xem xét hành vi của mình, cả trong và ngoài nước, trước khi tấn công Trung Quốc.

Hôm thứ Năm, sau bài phát biểu hôm thứ Tư (28/4) của Tổng thống Biden trước các nhà lập pháp, trong đó ông nói rằng Mỹ đang "cạnh tranh với Trung Quốc và các nước khác để giành chiến thắng trong thế kỷ 21", người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc gợi ý rằng mặc dù hai bên có sự cạnh tranh là điều tự nhiên trong một số lĩnh vực, "sự ganh đua này nên giống như cạnh tranh với nhau để giành vị trí xuất sắc trong một trường đua, chứ không phải đánh bại nhau trong một đấu trường đô vật".

Người phát ngôn tiếp tục đưa ra tuyên bố Mỹ về "các hành vi thương mại không công bằng" của Trung Quốc, nói rằng phía Mỹ đã vi phạm nguyên tắc thị trường về cạnh tranh bình đẳng và chính trị hóa các vấn đề như môi trường, công nghệ và thương mại. Ông nói thêm, Bắc Kinh sẽ "kiên quyết bảo vệ chủ quyền, an ninh và lợi ích phát triển của mình", bây giờ và trong tương lai.

Cũng trong ngày thứ Năm (29/4), người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc báo cáo hành vi khiêu khích của Mỹ gần Trung Quốc gia tăng đáng kể, đồng thời yêu cầu Mỹ lùi lại và ngừng "leo thang quân sự hóa khu vực và đe dọa hòa bình và ổn định khu vực".