Những kỷ lục của chứng khoán phái sinh trong năm 2020

Tại Hội nghị tổng kết để đánh giá công tác chỉ đạo điều hành năm 2020 và triển khai chương trình công tác năm 2021 vừa được Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) tổ chức ngày 10/12, HNX cho biết, trong bối cảnh nền kinh tế gặp nhiều khó khăn do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, các thị trường tại Sở được vận hành an toàn và hiệu quả.

Theo đó, thị trường trái phiếu Chính phủ (TPCP) tiếp tục hoạt động ổn định và phát triển, thị trường cổ phiếu có thanh khoản tăng mạnh so với năm trước. Tính đến 15/11, giá trị trái phiếu huy động qua đấu thầu đạt hơn 276 nghìn tỷ đồng.

Trong đó, Kho bạc Nhà nước huy động được hơn 266 nghìn tỷ đồng (hoàn thành 100% kế hoạch năm theo kế hoạch ban đầu và hoàn thành 88,6% kế hoạch điều chỉnh). Ngân hàng Phát triển Việt Nam huy động được 10 nghìn tỷ đồng.

Trên thị trường thứ cấp, quy mô niêm yết của thị trường TPCP tại ngày 15/11/2020 là hơn 1,3 triệu tỷ đồng, tăng 13% so với cuối năm 2019. Giá trị giao dịch bình quân phiên đạt 9,78 nghìn tỷ đồng, tăng 8,3% so với năm 2019, trong đó giao dịch repos chiếm 35,4% tổng giá trị giao dịch toàn thị trường. Nhà đầu tư nước ngoài mua ròng 2,97 nghìn tỷ đồng.

Cũng theo HNX, thị trường chứng khoán phái sinh có sự tăng trưởng vượt bậc và phát huy vai trò là công cụ phòng ngừa rủi ro hiệu quả, góp phần tích cực vào ổn định thị trường cơ sở.

Theo đó, thị trường chứng khoán phái sinh ghi nhận một số kỷ lục trong năm 2020 khi khối lượng giao dịch đạt mức cao nhất 356.033 hợp đồng vào ngày 29/7 và OI cao nhất lên tới 52.767 hợp đồng vào ngày 10/11. Hợp đồng tương lai VN30 có khối lượng giao dịch bình quân đạt hơn 163.000 hợp đồng/phiên, tăng 84,27% so với bình quân năm 2019. Khối lượng OI của toàn thị trường tại thời điểm 15/11 đạt 49.440 hợp đồng, gấp 3 lần so với thời điểm cuối năm 2019.  

Thị trường cổ phiếu niêm yết và thị trường UPCoM cũng có thanh khoản tăng mạnh so với năm trước. Khối lượng giao dịch cổ phiếu niêm yết bình quân đạt hơn 55,5 triệu cổ phiếu/phiên, giá trị giao dịch hơn 632 tỷ đồng/phiên, tăng 75,5% về khối lượng và 54,5% về giá trị so với năm trước.Giá trị vốn hóa thị trường đạt 253,8 nghìn tỷ đồng, tăng xấp xỉ 32% so với thời điểm cuối năm 2019. Chỉ số HNX-Index tăng 40% so với đầu năm.  

Chứng khoán phái sinh sẽ có “sản phẩm mới” trong năm 2021 

Như vậy, sau 3 năm chính thức vận hành, thị trường chứng khoán phái sinh (TTCKPS) Việt Nam đã phát triển và có mức tăng trưởng ấn tượng, khẳng định vai trò là công cụ phòng ngừa rủi ro, góp phần ổn định thị trường chứng khoán cơ sở, hoàn thiện cấu trúc thị trường chứng khoán Việt Nam.

Đến nay, trên thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam cơ bản mới có 02 sản phẩm được đưa vào giao dịch xây dựng dựa trên các tài sản cơ sở gồm “hợp đồng tương lai chỉ số cổ phiếu VN30” và “hợp đồng tương lai trái phiếu Chính phủ (TPCP) kỳ hạn 5 năm”, trong đó, “hợp đồng tương lai TPCP” dành riêng cho các nhà đầu tư tổ chức. 

Đại diện HNX, cho biết, thời gian tới, sẽ tiếp tục mở rộng qui mô TTCKPS đủ lớn để thu hút thêm các nhà đầu tư tổ chức trong và ngoài nước. Trước mắt, sẽ nghiên cứu đa dạng hóa sản phẩm đáp ứng nhu cầu của nhà đầu tư theo đúng chủ trương, định hướng của Chính phủ. Bên cạnh các sản phẩm phái sinh dựa trên chỉ số, HNX cũng đã có kế hoạch nghiên cứu phát triển các sản phẩm “hợp đồng tương lai” dựa trên các cổ phiếu đơn lẻ (SSF) và hợp đồng quyền chọn trên cổ phiếu đơn lẻ (SSO).

Hiện nay, HNX đang tiếp tục phối hợp với các cơ quan quản lý và đơn vị tổ chức thị trường phái sinh nhằm xây dựng khung pháp lý chuẩn bị cho ra mắt các sản phẩm mới, có thể áp dụng từ sau năm 2021. Ngoài ra, HNX cũng không ngừng nỗ lực tìm kiếm các giải pháp thúc đẩy đa dạng hóa cơ sở nhà đầu tư, đặc biệt là phát triển hệ thống nhà đầu tư tổ chức trên TTCKPS. Tiếp tục phối hợp các cơ quan quản tăng cường giám sát trên TTCKPS cũng như giám sát liên thị trường, đảm bảo thị trường vận hành thông suốt, hiệu quả, an toàn.

Ngọc An