Báo cáo có tiêu đề “Chuẩn bị cho siêu vi khuẩn”, nhấn mạnh vai trò của biến đổi khí hậu và các yếu tố môi trường khác góp phần làm gia tăng tình trạng kháng kháng sinh. Nó đã được công bố vào thứ Ba (7/2) tại Cuộc họp lần thứ sáu của Nhóm các nhà lãnh đạo toàn cầu về kháng thuốc kháng sinh ở Barbados.

Kháng thuốc kháng sinh (hoặc AMR) xảy ra khi vi trùng như vi khuẩn, virus và nấm phát triển khả năng đánh bại các loại thuốc được thiết kế để tiêu diệt chúng. Nhiều người chết vì nhiễm vi khuẩn kháng thuốc vào năm 2019 hơn HIV hoặc sốt rét, theo nghiên cứu mới cho thấy.

“Sự phát triển và lan rộng của AMR có nghĩa là thuốc chống vi trùng được sử dụng để ngăn ngừa và điều trị nhiễm trùng ở người, động vật và thực vật có thể trở nên vô hiệu, với y học hiện đại không còn khả năng điều trị nhiễm trùng nhẹ”, Chương trình Môi trường Liên hợp quốc cho biết trong một thông cáo báo chí.

Theo báo cáo, khoảng 5 triệu ca tử vong trên toàn thế giới có liên quan đến tình trạng kháng thuốc vào năm 2019 và con số hàng năm dự kiến sẽ tăng lên 10 triệu vào năm 2050 nếu không thực hiện các bước để ngăn chặn sự lây lan của tình trạng kháng thuốc.

Tại Mỹ, có gần 3 triệu ca nhiễm trùng kháng thuốc mỗi năm và hậu quả là hơn 35.000 người chết, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ cho biết.

Chất kháng khuẩn thường được sử dụng trong các sản phẩm tẩy rửa, thuốc trừ sâu thực vật và thuốc để tiêu diệt và ngăn chặn sự lây lan của vi trùng giữa người, động vật và cây trồng.

Kháng thuốc có thể phát triển một cách tự nhiên, nhưng các chuyên gia cho biết việc lạm dụng chất kháng khuẩn ở người, động vật và sản xuất thực phẩm đã đẩy nhanh quá trình này. Các vi sinh vật sống sót qua các hóa chất này ngày càng mạnh mẽ hơn và chúng có thể truyền gen kháng thuốc của chúng sang các vi trùng chưa từng tiếp xúc với thuốc chống vi trùng.

Các chuyên gia cho biết ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy các yếu tố môi trường đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển, lây truyền và lan rộng tình trạng kháng thuốc kháng sinh.

“Biến đổi khí hậu, ô nhiễm, thay đổi kiểu thời tiết, lượng mưa nhiều hơn, các thành phố và khu đô thị đông đúc, chật chội hơn – tất cả những điều này tạo điều kiện cho sự lan rộng của tình trạng kháng thuốc kháng sinh. Và tôi chắc chắn rằng điều này sẽ chỉ tăng lên theo thời gian trừ khi chúng ta thực hiện các biện pháp tương đối quyết liệt để hạn chế điều này”, Tiến sĩ Scott Roberts, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại Trường Y Yale, cho biết.

Khủng hoảng khí hậu làm trầm trọng thêm tình trạng kháng kháng sinh theo nhiều cách. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng nhiệt độ tăng làm tăng cả tốc độ phát triển của vi khuẩn và tốc độ lây lan của các gen kháng thuốc kháng sinh giữa các vi sinh vật.

Các chuyên gia nói rằng cả biến đổi khí hậu và tình trạng kháng kháng sinh đều trở nên tồi tệ hơn và có thể được kiểm soát nhờ hành động của con người. Một bước quan trọng là hạn chế lạm dụng và lạm dụng kháng sinh.

“Thuốc kháng sinh và thuốc chống nấm không có tác dụng với virus, chẳng hạn như cảm lạnh và cúm. Những loại thuốc này cứu được nhiều người. Tuy nhiên, bất cứ khi nào chúng được sử dụng, chúng đều có thể dẫn đến tác dụng phụ và kháng thuốc”, các tác giả của báo cáo của Liên hợp quốc viết.

Các tác giả cũng nhấn mạnh sức khỏe của con người, động vật, thực vật và môi trường có mối liên hệ chặt chẽ và phụ thuộc lẫn nhau, đồng thời kêu gọi các chính phủ xác định chính sách hạn chế sử dụng kháng sinh trong nông nghiệp và giảm ô nhiễm môi trường.

Cuối cùng, các chuyên gia cho rằng, các bước để giảm biến đổi khí hậu là các bước để hạn chế tình trạng kháng kháng sinh.

Mai Anh (theo CNN)