Một cuộc tranh giành quyền lực kéo dài nhiều tuần đã bùng nổ thành xung đột chết người vào thứ Bảy vừa rồi, giữa lực lượng của hai vị tướng đã nắm quyền trong cuộc đảo chính năm 2021: Tư lệnh quân đội Sudan Abdel Fattah al-Burhan và cấp phó của ông, Mohamed Hamdan Daglo, người chỉ huy Lực lượng hỗ trợ nhanh bán quân sự (RSF) hùng mạnh.

Các nhà phân tích cho rằng giao tranh ở thủ đô tại đất nước bất ổn kinh niên này là chưa từng có và có thể kéo dài, bất chấp những lời kêu gọi ngừng bắn trong khu vực và toàn cầu khi các nhà ngoại giao không ngừng vận động. Các trận chiến cũng đã diễn ra trên khắp đất nước và có những lo ngại về sự lan rộng trong khu vực.

Những cư dân của thủ đô Sudan đang trải qua những ngày cuối cùng và linh thiêng nhất của tháng Ramadan trong khi xe tăng lăn bánh trên đường phố, các tòa nhà rung chuyển và khói từ đám cháy do giao tranh bốc lên nghi ngút. Xung đột đã chứng kiến ​​​​các cuộc không kích, pháo binh và tiếng súng hạng nặng.

Volker Perthes, người đứng đầu phái bộ Liên hợp quốc tại Sudan, nói với Hội đồng Bảo an trong một phiên họp kín rằng ít nhất 185 người đã thiệt mạng và 1.800 người khác bị thương.

Đầu ngày thứ Hai, Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres một lần nữa kêu gọi các bên tham chiến ở Sudan "ngay lập tức chấm dứt hành động thù địch". Ông cảnh báo rằng sự leo thang hơn nữa "có thể tàn phá đất nước và khu vực".

Các nhân viên y tế ở Sudan trước đó đã đưa ra con số gần 100 thường dân và "hàng chục" chiến binh của cả hai bên thiệt mạng, nhưng con số thương vong được cho là cao hơn nhiều, khi nhiều người bị thương không thể đến được bệnh viện.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã cảnh báo rằng một số trong số 9 bệnh viện ở Khartoum tiếp nhận thường dân bị thương "đã hết máu, thiết bị truyền máu, dịch truyền tĩnh mạch và các vật tư quan trọng khác".

Ở khu vực phía tây Darfur, tổ chức hỗ trợ y tế quốc tế Bác sĩ không biên giới (MSF) cho biết đã tiếp nhận 136 bệnh nhân bị thương tại bệnh viện duy nhất ở El Fasher vẫn đang hoạt động ở bang Bắc Darfur. Các hoạt động ngoại giao dường như được đẩy mạnh vào thứ Hai, vì giao tranh không có dấu hiệu giảm bớt.

Ai Cập, nước láng giềng phía bắc có ảnh hưởng, tuyên bố đã thảo luận với Ả Rập Xê Út, Nam Sudan và Djibouti - tất cả các đồng minh thân cận của Sudan - về "sự cần thiết phải nỗ lực hết sức để duy trì sự ổn định và an toàn".

Cuộc giao tranh nổ ra sau những bất đồng gay gắt giữa hai ông Burhan và Daglo về kế hoạch sáp nhập RSF vào quân đội chính quy - điều kiện quan trọng cho một thỏa thuận cuối cùng nhằm chấm dứt cuộc khủng hoảng kể từ cuộc đảo chính năm 2021, vốn đã làm chệch hướng quá trình chuyển đổi sang chế độ dân chủ.

Cả hai đều tuyên bố kiểm soát các địa điểm quan trọng, bao gồm sân bay và dinh tổng thống.

Trong khi Sudan đã trải qua hàng thập kỷ với nhiều cuộc nội chiến, đảo chính và nổi dậy kể từ khi giành được độc lập, nhà phân tích Kho lood Khair của Sudan cho biết mức độ giao tranh bên trong thủ đô là "chưa từng có".

Cuộc đảo chính của các tướng lĩnh đã làm chệch hướng quá trình chuyển đổi sang chế độ dân sự sau khi nhà độc tài Omar all-Bashir bị lật đổ vào năm 2019, dẫn đến việc cắt viện trợ quốc tế và châm ngòi cho các cuộc biểu tình kéo dài.

Mai Anh (theo AFP, CNA)