Quy định mới nằm trong các sửa đổi đối với Luật An toàn Giao thông Hàng hải đã được đưa ra hồi tháng 4 bởi Ủy ban Thường vụ Đại hội đại biểu Nhân dân Toàn quốc.

Theo tờ SCMP, các tàu bị ảnh hưởng bao gồm các tàu chở chất phóng xạ, dầu, hóa chất, khí tự nhiên hóa lỏng và các chất độc hại khác, cũng như tất cả các tàu lặn, hạt nhân, tàu chạy bằng năng lượng, hoặc tàu "được coi là mối đe dọa đối với an toàn giao thông hàng hải của đất nước".

Thông tin họ sẽ phải cung cấp bao gồm tên tàu, biển báo, vị trí và hàng hóa nguy hiểm trên tàu. Đài tiếng nói Hoa Kỳ đưa tin vào tháng 4 rằng tiền phạt vi phạm có thể lên đến 47.000 đô la.

Một điều khoản riêng cũng có hiệu lực vào thứ Tư (1/9) yêu cầu các thuyền trưởng thực hiện “các biện pháp ứng phó khẩn cấp”, nếu thuyền viên hoặc hành khách trên tàu của họ được phát hiện hoặc nghi ngờ mắc bệnh truyền nhiễm có thể đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe của những người khác.

Theo Tân Hoa xã, luật pháp yêu cầu các tàu phải được kiểm dịch và báo cáo tình hình cho các nhà chức trách hàng hải.

Vì quy định mới sẽ áp dụng cho các đảo mà Trung Quốc tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông, nhiều người cho rằng quy định này nhằm củng cố hơn nữa quyền kiểm soát của nước này đối với các đảo và vùng biển xung quanh. 

Bà Kang Lin, Phó giám đốc Viện Nghiên cứu Biển Đông Quốc gia của Trung Quốc, nói với SCMP rằng luật mới nhằm "bịt các kẽ hở" cho phép các tàu dân sự được sử dụng cho mục đích quân sự để trốn tránh các quy định khi ở trong vùng biển của Trung Quốc.

Bà Kang nói: “Chúng tôi đã từng nỗ lực rất nhiều trong việc quản lý các tàu chiến, trong khi bỏ qua việc giám sát và quản lý các tàu thương mại dân sự tham gia vào việc thu thập thông tin tình báo quân sự hóa".

Vào tháng 4, các ngư dân Trung Quốc đã tìm thấy một tàu bay không người lái nhỏ chạy bằng năng lượng mặt trời được trang bị ăng ten và thiết bị giám sát, mà Đài Truyền hình Trung ương Trung Quốc mô tả là “một thiết bị do thám được nước ngoài bí mật đặt trong vùng biển của Trung Quốc”.

Thiết bị dài 3 mét không được công khai danh tính, nhưng SCMP lưu ý vào thời điểm đó rằng nhiều người trên mạng xã hội tin rằng nó trông rất giống với một thiết bị do Liquid Robotics, một công ty con của tập đoàn quốc phòng khổng lồ Boeing của Mỹ chế tạo.

Luật cũng sẽ ảnh hưởng đến eo biển Đài Loan, nơi Trung Quốc tuyên bố là vùng nội thủy vì Đài Loan là một phần của Trung Quốc. Thời báo Đài Bắc hôm thứ Ba (31/8) tuyên bố quy định này là một "quả bom hẹn giờ" cho xung đột ở Biển Đông, nhưng nói rằng nó có khả năng không ảnh hưởng nhiều đến eo biển này, vì Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển coi đây là một eo biển quốc tế và đảm bảo việc thông qua "liên tục và nhanh chóng".