Thông tin từ Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết, tổng số xe hết niên hạn sử dụng từ ngày 1/1/2020 là 16.661 xe ô tô trong đó có 2.618 xe chở người và 14.043 xe chở hàng. Trong đó Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh dẫn đầu về số phương tiện hết niên hạn.

Trên thực tế, quy định để phân biệt xe hết niên hạn sử dụng đã có nhưng lại không đi kèm chế tài xử lý. Luật Giao thông đường bộ cũng nghiêm cấm việc sử dụng xe hết niên hạn tham gia giao thông, song chưa có điều khoản nào nêu rõ, sẽ bị thu hồi hay bị tiêu hủy. Nghị định 95/2009/NĐ-CP của Chính phủ chỉ quy định niên hạn sử dụng của phương tiện.

Thông tư 15/2014/TT-BCA của Bộ Công an cũng quy định sẽ thu hồi chứng nhận đăng ký xe, biển số xe hết niên hạn sử dụng nhưng không có điều khoản nào xử phạt trong trường hợp chủ phương tiện không chấp hành.

Theo các chuyên gia, về tiêu chuẩn kỹ thuật, xe hết niên hạn không còn bảo đảm an toàn, không được phép sử dụng và không được lưu thông. Nhưng những phương tiện này vẫn sử dụng để chở hàng hóa, thậm chí dùng vào việc chở khách. Điều này tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông. Thực tế đã xảy ra nhiều vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng do xe hết niên hạn gây ra.

Tuy nhiên, tỷ lệ thu hồi phương tiện này đạt rất thấp. Tại Hà Nội, hai năm qua cơ quan chức năng mới chỉ thu hồi được ba trên tổng số gần 2.100 xe hết niên hạn sử dụng. Các địa phương khác cũng rơi vào tình trạng tương tự, không thể thu hồi cũng không thể quản lý loại phương tiện này.

Đặc biệt, tại một số khu vực ngoại thành, nông thôn, xe ô tô hết hạn sử dụng được dùng làm xe đưa, đón học sinh, cực kỳ mất an toàn. Những người sử dụng đã và đang đem tính mạng và sức khỏe của trẻ nhỏ đánh cược với may rủi.

Bên cạnh những nỗi lo đối với xe ô tô hết hạn sử dụng, vấn đề còn nan giải hơn với xe gắn máy, bởi đến nay cơ quan chức năng vẫn chưa đưa ra những tiêu chí, tiêu chuẩn nào để xác định niên hạn sử dụng an toàn đối với loại phương tiện này.

Tại Hà Nội, hiện còn tới hơn 2,6 triệu xe máy đã được sử dụng từ 15 đến 25 năm. Đây không chỉ là những mối nguy tiềm tàng với người tham gia giao thông mà còn là tác nhân trực tiếp gây ô nhiễm môi trường không khí của thành phố.

Xe ô tô khi hết niên hạn sử dụng sẽ không được chứng nhận an toàn kiểm định, không được phép lưu thông. Nhưng xe gắn máy lại không có quy định rõ niên hạn sử dụng. 

Theo Cục Đăng kiểm Việt Nam, đơn vị đã yêu cầu các trung tâm đăng kiểm xe cơ giới trên cả nước cung cấp số liệu cho Phòng Cảnh sát giao thông, Sở Giao thông vận tải các địa phương.

Đồng thời chủ động phối hợp với các lực lượng tuần tra thực hiện kiểm tra liên ngành để kiểm soát trên đường, kịp thời xử lý và tịch thu phương tiện vi phạm theo quy định.

P.V