Cho đến nay, Mỹ đang dần đẩy lui ảnh hưởng của Trung Quốc ở Nam Á và Đông Nam Á, và bây giờ chính quyền Trump bắt đầu nhắm mục tiêu vào khu vực Bắc Phi mà Trung Quốc đang có sự ảnh hưởng nhất định. Theo các báo cáo mới nhất, Mỹ đã ký hai thỏa thuận quân sự kéo dài 10 năm ở khu vực Maghreb (một cách gọi khác của các nước Bắc Phi), nhằm kiềm chế ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc và tham vọng hiện diện quân sự của nước này.

Đầu tiên, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper đã ký một thỏa thuận hợp tác quân sự 10 năm với Tunisia vào thứ Tư tuần trước và sau đó vào thứ Sáu, ông đã ký một hiệp định quân sự khác như vậy với Morocco, một đồng minh khác của Mỹ trong khu vực.

Cả hai quốc gia này đều là điểm nóng của ảnh hưởng của Trung Quốc trong khu vực. Do đó, các giao dịch quốc phòng của Mỹ nhắm trực tiếp vào “giấc mơ Bắc Phi” của Trung Quốc.

Trên thực tế, Esper cũng đã đến thăm Algeria, một quốc gia Bắc Phi khác có ảnh hưởng đáng kể của Trung Quốc. Không có thỏa thuận nào được ký kết ở Algeria, nhưng Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ được cho là đã thảo luận về việc mở rộng hợp tác an ninh và các vấn đề an ninh ở khu vực Sahel.

Chuyến thăm của Esper tới ba quốc gia Bắc Phi quan trọng có vẻ như là một động thái chính của Mỹ để đối trọng với chỗ đứng ngày càng tăng của Trung Quốc trong khu vực. Trung Quốc đã để mắt đến cả ba quốc gia trong khu vực - Algeria, Tunisia và Morocco. Bắc Kinh có quan hệ gần gũi nhất với Algeria trong số các nước vùng Maghreb.

Algeria và Trung Quốc gần như có chung ý thức hệ. Trong khi Algeria, một thuộc địa cũ của Pháp, là nhà nước theo chế độ Cộng hòa dân chủ nhân dân, Trung Quốc chủ trương xây dựng lấy chủ nghĩa Mác làm nền tảng tư tưởng. Sự đồng điệu ở góc độ nào đó, giúp Trung Quốc tiến gần Algeria đến mức giúp họ vượt qua Pháp để trở thành nhà xuất khẩu lớn nhất của Algeria. Ngày nay, Trung Quốc có thặng dư thương mại đáng kể so với Algeria.

Tham vọng quân sự của Trung Quốc ở Algeria cũng đang tăng lên đáng kể và Algeria đang là nước mua vũ khí Trung Quốc lớn thứ ba trên thế giới.

Đồng thời, Bắc Kinh cũng đang cố gắng tạo sự ảnh hưởng lớn tạu Morocco. Một số khoản đầu tư lớn nhất của Trung Quốc vào Lục địa châu Phi đang đậu ở quốc gia này. Năm 2018, Đại sứ Trung Quốc tại Morocco đã ca ngợi một “chặng đường mới” nhân kỷ niệm 60 năm quan hệ ngoại giao giữa hai nước.

“Hành trình mới” bao gồm các công viên năng lượng mặt trời Noor 2 và Noor 3 do Trung Quốc tài trợ gần Marrakesh, được coi là những công viên năng lượng mặt trời lớn nhất thế giới. Các sáng kiến ​​đầy tham vọng khác của Trung Quốc bao gồm khoản đầu tư 10 tỷ USD vào Tangier, cho phép xây dựng một trung tâm công nghệ gần một trong những cảng lớn nhất của châu Phi.

Mặt khác, các khoản đầu tư của Trung Quốc vào Tunisia cũng đang tăng với tốc độ chóng mặt kể từ khi cuộc chiến ở Libya bắt đầu tạo ra rào cản cho Bắc Kinh trong cuộc chiến ở Libya.

Tunisia đã ký thỏa thuận đầu tiên của Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường (BRI) vào năm 2018. Chính tại Tunisia, Trung Quốc cũng đang cố gắng tăng cường hợp tác an ninh. Bản thân năm 2013, Trung Quốc đã mở rộng khoản viện trợ trị giá 8 triệu dinar (2,9 triệu đô la Mỹ) cho quân đội Tunisia.

Vào tháng 10/2018, khinh hạm mang tên lửa dẫn đường Wuhu (Hull 539) của Trung Quốc cũng đã tham gia Lễ duyệt binh quốc tế đầu tiên do Hải quân Tunisia tổ chức tại Vịnh Tunis, để đánh dấu kỷ niệm 60 năm thành lập Hải quân Tunisia. Sự tham gia của tàu chiến của Trung Quốc nhấn mạnh tham vọng của Bắc Kinh nhằm đạt được chỗ đứng quân sự trên Tunisia.

Hiện tại, Trung Quốc mới chỉ có một căn cứ quân sự ở châu Phi, ở Djibouti, nằm gần eo biển Bab El-Mandeb có tầm quan trọng chiến lược. Tuy nhiên, Bắc Kinh đang tìm cách xây dựng thêm các căn cứ, và các khoản đầu tư của họ ở cả Algeria và Tunisia cho thấy cách Trung Quốc đang có kế hoạch sử dụng khu vực Maghreb, để mở rộng sự hiện diện quân sự của mình ở Lục địa châu Phi.

Các khoản đầu tư của Trung Quốc vào Bắc Phi đang ngày càng tăng, điều này khiến cho sự hiện diện của họ trong khu vực trở nên khó chấp nhận hơn đối với Hoa Kỳ.

Các chính trị gia diều hâu Mỹ cho rằng, “Trung Quốc chuẩn bị nuốt chửng Bắc Phi thông qua các khoản đầu tư mang tính săn mồi và cuối cùng sử dụng nó để tạo cảm giác hiện diện quân sự của họ”.

Những bình luận mang tính cảnh báo khiến chính quyền Trump phải vào cuộc dù điều này không thực sự là vấn đề ưu tiên của Tổng thống. Việc Mỹ đạt hai thỏa thuận quốc phòng lớn trong khu vực, cùng với các dấu hiệu cải thiện hợp tác an ninh Mỹ-Algeria là chỉ báo cho những ngày tháng không còn dễ dàng sắp tới với Trung Quốc ở Bắc Phi.

Mặc dù Mỹ sẽ phải “làm rất nhiều việc” để làm suy yếu sự ảnh hưởng của Trung Quốc trong khu vực, nhưng động thái mới nhất cho thấy tham vọng mạnh mẽ của Mỹ trong việc giành giật Morocco và Tunisia khỏi “bàn tay” của Trung Quốc.