Ảnh hưởng nghiêm trọng đến Hoa Kỳ

Khi chính quyền ông Biden cải tiến công nghệ an ninh tại biên giới Mỹ - Mexico trong năm nay, các quan chức đã biết về một mối đe dọa an ninh quốc gia bất ngờ đang phát triển ở phía bên kia của dòng sông biên giới Rio Grande.

Theo đó, các quan chức Mỹ lo ngại rằng các máy quét mà Mexico đã bắt đầu mua từ công ty Nuctech có trụ sở tại Bắc Kinh, sẽ cho phép Trung Quốc tiếp cận với hàng loạt thông tin về hàng hóa vào Mỹ. Công ty sản xuất máy kiểm tra an ninh hành lý và hàng hóa này có quan hệ chặt chẽ với Chính phủ Trung Quốc.

Vào tháng 5, Đại sứ Mỹ tại Mexico đã viết một lá thư cho Ngoại trưởng Mexico kêu gọi nước này không cố gắng mua công nghệ này.

“Không có thiết bị quét an ninh nào của Trung Quốc đáp ứng các tiêu chuẩn của Hoa Kỳ về kiểm soát chất lượng”, Đại sứ Mỹ tại Mexico - ông Ken Salazar viết cho Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Mexico - ông Marcelo Ebrard.

Ông Salazar cho biết thiết bị "không được coi là đáng tin cậy về tính bảo mật và truyền dữ liệu”. Ông cảnh báo rằng nó “có thể ngăn cản cam kết chung của chúng tôi trong việc tạo thuận lợi cho thương mại” và “những nỗ lực của chúng tôi nhằm làm gián đoạn việc vận chuyển tiền chất hóa học, ma túy tổng hợp như fentanyl, methamphetamine và tiền mặt, cũng như súng và bom đạn”.

Các quan chức Mexico cho biết họ nhận thức được sự không hài lòng của Hoa Kỳ và thấy giá trị của việc sử dụng thiết bị tương thích với công nghệ được sử dụng tại Hoa Kỳ, nhưng họ đang tuân thủ các thủ tục mua sắm của nước mình.

“Rõ ràng Hoa Kỳ có những mối quan tâm và lý do của riêng mình, nhưng theo quan điểm của Mexico, đây là những quy trình phải được thực hiện theo luật pháp của chúng tôi”, một quan chức cấp cao của Mexico nói với điều kiện giấu tên vì ông không được phép thảo luận vấn đề một cách công khai.

“Nó không đơn giản rằng chúng tôi không muốn một công ty nào đó tham gia vào quá trình đấu thầu. Chúng tôi không thể cứ thế loại bỏ một công ty dựa trên xuất xứ của công ty đó”, quan chức này nói thêm.

Hoa Kỳ đã cảnh báo trong nhiều năm rằng Trung Quốc có thể sử dụng các thiết bị an ninh và viễn thông do các công ty của họ sản xuất để thu thập thông tin từ Hoa Kỳ. Washington đã kêu gọi các đồng minh không mua sản phẩm từ gã khổng lồ công nghệ Huawei cho hệ thống 5G của họ. Ủy ban Truyền thông Liên bang trong tháng này đã công bố kế hoạch cấm bán các sản phẩm của Huawei và ZTE tại Hoa Kỳ.

Bộ An ninh Nội địa Hoa Kỳ cũng nêu rõ những lo ngại của họ về Nuctech trong một báo cáo năm 2020.

“Chúng tôi đánh giá rằng Nuctech rất có thể có mối quan hệ chặt chẽ và lâu dài với Chính phủ Trung Quốc để thúc đẩy lợi ích kinh doanh của Nuctech và phát triển các hệ thống quét an ninh và phát hiện thay Chính phủ Trung Quốc”, bộ này viết. Bộ cho biết thiết bị của nó có thể có “khiếm khuyết về khả năng phát hiện, điều này có thể tạo cơ hội cho Chính phủ Trung Quốc khai thác”.

Trong bức thư ngày 2/5 gửi cho ông Ebrard, ông Salazar viết rằng hợp tác song phương giữa Hoa Kỳ và Mexico “có thể gặp rủi ro do sử dụng các thiết bị không đáng tin cậy”.

Thương mại xuyên biên giới giữa Hoa Kỳ và Mexico vượt quá 1 tỷ USD mỗi ngày. Nền kinh tế Mỹ phụ thuộc vào Mexico với các sản phẩm từ cà chua và bơ đến thiết bị hạ cánh của máy bay và thiết bị y tế hiện đại.

Bức thư của ông Salazar trên giấy tiêu đề của Đại sứ quán Hoa Kỳ là một trong hàng triệu tài liệu bị rò rỉ bởi các tin tặc nhắm vào cơ quan thư ký quốc phòng của Mexico trong tháng này. Theo The Washington Post, các tài liệu nội bộ của Chính phủ Mexico bị lộ ra ngoài cho thấy nước này đã bắt đầu mua máy quét Nuctech trước khi Salazar gửi thư.

Cụ thể, một bản ghi nhớ nội bộ từ tháng 4 cho thấy cơ quan hải quan Mexico đã vận chuyển 9 máy quét Nuctech tới các sân bay, cảng biển và các trạm kiểm soát biên giới, trong đó có 3 máy tới các thành phố biên giới Mỹ - Mexico là Mexicali, Sonoyta và Ciudad Juárez.

Trong thư, ông Salazar đề cập đến các máy quét bổ sung đang được xem xét cho sân bay Felipe Ángeles ở Thành phố Mexico, nhà máy lọc dầu Dos Bocas ở Paraiso và 11 cảng biển. Mexico đang mua thêm máy quét an ninh cho các trạm kiểm soát dọc theo biên giới Mỹ - Mexico.

Các quan chức Mỹ thừa nhận rằng Mexico đã mua một số thiết bị của Nuctech nhưng nói rằng những hợp đồng mua tiếp theo đang chờ xử lý còn lớn hơn và đáng lo ngại hơn nhiều.

Hoa Kỳ đã phàn nàn trong nhiều thập kỷ về việc thiếu cơ sở hạ tầng an ninh ở phía biên giới Mexico, điều này có nghĩa là việc thu giữ ma túy và các hàng hóa bất hợp pháp khác hầu như chỉ diễn ra trong Hoa Kỳ, sau khi hàng lậu từ Mexico đã vào nước này.

Giá thấp, vun đắp quan hệ để… đẩy hàng

Gần đây, khi Chính phủ Mexico bày tỏ sự quan tâm đến việc lắp đặt thiết bị quét an ninh hiện đại ở biên giới của mình, các quan chức Mỹ đã ngay lập tức khuyến khích nước này mua công nghệ từ một trong ba công ty Mỹ: Astrophysics, Leidos hoặc Rapiscan.

Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Thành phố Mexico đã tổ chức các chuyến thăm cho các quan chức an ninh cấp cao của Mexico tới các trạm kiểm soát biên giới của Hoa Kỳ để cho họ thấy tính hiệu quả của các thiết bị do Mỹ sản xuất.

Nhưng các quan chức Mexico có vẻ nghiêng về Trung Quốc, nói rằng máy quét của nước này có giá cả phải chăng hơn. Ông Salazar cũng đã đề cập đến chi phí trong lá thư của mình.

Nuctech đã mạnh mẽ xâm nhập thị trường toàn cầu bằng cách đưa ra mức giá thấp hơn nhiều so với giá của các đối thủ cạnh tranh, để thu hút các Chính phủ có ngân sách eo hẹp.

Trung Quốc đã cố gắng vun đắp mối quan hệ với các quan chức quốc phòng trên khắp thế giới, bao gồm cả ở Mexico, để thúc đẩy quan hệ ngoại giao và thương mại.

Về sự quan tâm của người Mexico đối với máy quét Nuctech, ông Jorge Guajardo, cựu đại sứ Mexico tại Trung Quốc nói: “Điều quan tâm đầu tiên của tôi là chi phí và các mối quan hệ”.

Tin tức về kế hoạch cung cấp các hợp đồng máy quét an ninh trị giá vài trăm triệu USD của Mexico đã lan truyền trong ngành công nghiệp an ninh Hoa Kỳ trong nhiều tháng.

Một số công ty bảo mật và máy quét an ninh của Mỹ đã thúc giục chính phủ Mỹ đẩy lùi các hợp đồng với Trung Quốc, một phần để bảo toàn thị phần của họ nhưng với lý do lo ngại về độ tin cậy và quyền riêng tư.

Đặc biệt, các hệ thống quét an ninh thường đi kèm các hợp đồng bảo trì và dịch vụ cam kết người dùng có mối quan hệ lâu dài với các công ty. Nếu Mexico chọn làm việc với công ty Trung Quốc, “điều đó sẽ rất tồi tệ đối với thương mại và an ninh của Hoa Kỳ”, một giám đốc điều hành giấu tên cho biết.

Hồng Vân (Theo The Washington Post)