Các quan chức Mỹ xác nhận hôm thứ 3 rằng họ đã đạt được thỏa thuận chấm dứt tranh chấp về trợ cấp của chính phủ cho các nhà sản xuất máy bay thương mại hàng đầu thế giới – một tranh chấp đã diễn ra hàng thập kỷ nay giữa Mỹ và EU, trong một hội nghị thượng đỉnh ở Brussels.

Hai bên nhất trí tạm dừng các mức thuế được áp đặt như một phần của cuộc chiến thương mại trong thời gian 5 năm. Họ cũng sẽ phát hành từng tuyên bố chi tiết những điều hỗ trợ được chấp nhận cho các nhà sản xuất máy bay.

Chủ tích Ủy ban EU, bà Von Der Leyen cho hay: “Cuộc họp này đã bắt đầu với một bước tiến mang tính quyết định của ngành hàng không. Điều này mở ra một chương mới trong quan hệ của chúng ta, bởi vì trong lĩnh vực này, chúng ta chuyển từ đối đầu sang hợp tác, sau 17 năm tranh chấp”

Đại diện Thương mại Mỹ, bà Katherine Tai cho biết, thỏa thuận này sẽ “giải quyết vấn đề thương mại lâu dài trong mối quan hệ Mỹ-Âu. Thay vì chiến đấu với một trong những đồng minh thân cận nhất của chúng ta, thì cuối cùng chúng ta nên cùng nhau chống lại một mối đe dọa chung”. Bà Tai cho biết Mỹ đã bảo lưu quyền áp dụng lại thuế quan nếu châu Âu không duy trì quan điểm của mình trong thỏa thuận.

Trong những tháng gần đây, có những dấu hiệu cho thấy xung đột về trợ cấp sản xuất máy bay thương mại có thể sắp kết thúc sau nhiều năm đàm phán thất bại tại Tổ chức Thương mại Thế giới WTO. Mỹ, Liên minh Châu Âu và Vương quốc Anh đã đồng ý vào tháng 3 để đình chỉ các mức thuế liên quan đến xung đột này, các mức thuế này trị giá lên đến hàng tỷ USD trong 4 tháng qua.

Việc đình chỉ tranh chấp này đã đánh dấu bước đầu tiên hướng tới việc sửa chữa mối quan hệ đối tác thương mại đã căng thẳng trong suốt 17 năm do những lời phàn nàn về sự hỗ trợ của chính phủ dành cho Airbus (EADSF) và Boeing (BA).

Tranh chấp bắt đầu từ năm 2004, khi các nhà chức trách EU cho biết Boeing đã nhận được 23 tỷ USD trợ cấp không công bằng từ các chính phủ liên bang và tiểu bang Mỹ. Đáp lại điều này, Mỹ đã đệ đơn kiện tương tự vào năm đó về các khoản trợ cấp của châu Âu cho Airbus.

Mối thù leo thang khi chính quyền Trump áp đặt thuế quan đối với hàng hóa châu Âu bao gồm pho mát Parmesan, rượu vang Pháp và rượu whisky Scotch và Ireland. Đến lượt mình, Liên minh châu Âu áp thuế lên các mặt hàng của Mỹ như rượu vang, pho mát và vali.

Mỹ và Liên minh châu Âu vẫn phải giải quyết cách đánh thuế các công ty công nghệ lớn và tranh chấp về thuế quan đối với thép và nhôm thời Trump, nhưng việc chấm dứt cuộc chiến trợ cấp máy bay sẽ giúp cải thiện quan hệ khi cả hai bên chú trọng hơn vào việc chống lại Trung Quốc.

Bà Tai cho biết: “Quan hệ đối tác thương mại và đầu tư mới với Liên minh Châu Âu là ưu tiên hàng đầu của chính quyền và những nỗ lực ban đầu của chúng tôi đã thành công.”

Cuối tuần qua, Mỹ đã cùng với Vương quốc Anh, Đức, Pháp, Ý, Nhật Bản và Canada đưa ra lời lên án mạnh mẽ nhất của nhóm G7 đối với Trung Quốc trong những thập kỷ gần đây. Tuyên bố của G7 đã đưa Trung Quốc vào những cáo buộc vi phạm nhân quyền và tranh chấp chính trị đối với Hồng Kông, Đài Loan và Biển Đông.

Các nền dân chủ giàu có nhất thế giới cũng thúc đẩy một cuộc điều tra độc lập về nguồn gốc của Covid-19 và thúc đẩy một giải pháp thay thế cho kế hoạch Vành đai và Con đường của Trung Quốc nhằm tăng cường ảnh hưởng thương mại của nước này.

Huy Hoàng