Cơ quan thực dược Mỹ gần đây đã qui định chất béo trans không an toàn trong thực phẩm – chuẩn bị cho một lệnh cấm – được các nhà dinh dưỡng và những người ủng hộ thực phẩm bổ dưỡng cả nước hoan nghênh. Nhưng cái mất trước những náo động và om sòm về hành động của FDA là thực tế đang có nhiều thực phẩm vẫn còn chứa các chất béo giả với hàm lượng gây nguy hiểm.

Thực vậy, các loại dầu thuỷ phân một phần vẫn còn chứa trong các loại thực phẩm chiên, thức ăn nhanh trong nhiều năm nữa, tới lúc FDA ra tay cấm chất béo trans – một hành động mà cơ quan này cho rằng sẽ có thể ngăn ngừa 20.000 cơn đau tim và 7.000 ca mạch vành mỗi năm.

 

Chất béo trans có nhiều trong các thực phẩm ăn nhanh.

Susan Levin, giám đốc dinh dưỡng thuộc nhóm ủng hộ lệnh cấm Uỷ ban thầy thuốc trách nhiệm trong điều trị bệnh, thông điệp gửi đến cho người tiêu dùng là không đợi FDA hành động mà phải có những bước chủ động ngay bây giờ trong việc nhận diện thực phẩm có chất béo trans và những thành phần không lành mạnh khác và tránh xa chúng.

“FDA đã đưa ra một đề nghị cấm chất béo trans… và đặt vấn đề về con số người dân mắc và đột tử vì bệnh tim có liên quan đến chất béo trans và chế độ ăn không lành, họ cho rằng chất béo ấy không an toàn thực sự là việc làm có trách nhiệm. Nhưng nỗi lo của tôi là thình lình mọi người nghĩ rằng ăn thực phẩm chiên là tốt, ăn bánh rán là tốt,” NewsMax dẫn lời Levin.

Để giúp người tiêu dùng, Levin đã đưa ra danh sách năm thực phẩm chính và các nhóm thực phẩm vẫn còn chứa hàm lượng chất béo trans nhân tạo cao – loại chất hình thành những nhà làm thực phẩm biến dầu lỏng thành chất béo rắn trong quá trình chế biến được gọi là thuỷ phân hoá. Đó là cách làm cho hàng nằm trên kệ lâu hơn nhưng cũng là cách để bơm vào cơ thể các chất béo gây tắc động mạch.

Bánh nướng, bánh snack: hầu hết bánh làm từ hạt cốc, bánh cookies, bánh ngọt, món tráng miệng và các loại bánh nướng đóng hộp khác và thực phẩm snack chứa ít nhất một số hàm lượng chất béo trans. Một số nhãn hàng bắp rang bằng lò vi ba cũng là nguồn chứa chất béo trans cao đến ngạc nhiên, Pop Secret Premium Butter Popcorn chứa 5g mỗi phần và Jolly Time Blast o Butter Popcorn chứa 4g, theo Trung tâm Khoa học vì lợi ích cộng đồng (CSPI).

“Đây là một nguồn lớn,” Levin bình luận.

Thức ăn nhanh: nhiều hệ thống nhà hàng đã loại bỏ chất béo trans, dùng các thứ thay thế lành mạnh hơn để chiên thực phẩm. Nhưng ngay cả như thế, nhiều sản phẩm thức ăn nhanh vẫn còn chiên ngập trong dầu thuỷ phân. Theo CSPI, một Burger King Whooper cung cấp 1g chất béo trans nhân tạo, nhưng bánh tẩm bột Clam Strips của Long John Silver chứa 7g mỗi phần và phần ăn sáng Breakfast Hashbrowns của Popeye chứa 10g.

“Một số nơi làm thức ăn nhanh đang đáp lại lời kêu gọi không dùng chất béo trans trong thức ăn chiên của họ. Nhưng khi bạn ăn thực phẩm bên ngoài của họ, bạn cũng gặp thứ được chiên ngập trong dầu thuỷ phân. Tương tự nhiều thứ trong thức ăn nhanh – thịt bò, thịt gà” – đều có dầu thuỷ phân và chất béo trans,” Levin lưu ý.

Bơ thực vật: nhiều loại mỡ thực vật có gốc từ dầu, các loại thay thế bơ nhân tạo, và các loại bơ thực vật được nạp chất béo trans. CSPI cảnh báo, chẳng hạn, hầu hết các nhãn hàng dạng que đều chứa ít nhất là 1,5g chất béo trans mỗi phần; bơ thực vật Great Value Stick của Walmart chứa 3g mỗi phần.

“Tôi có thể nói giai đoạn sơ chế của các loại sản phẩm để lâu trên kệ đều chứa chất béo trans. Bơ thực vật là những sản phẩm chứa chất béo trans cổ điển,” Levin giải thích. Bà yêu cầu những thức cần quảng bá như Earth Balance có gốc thực vật được chế biến không có các thành phần nhân tạo và dầu thuỷ phân, không có gluten, lactoz và trứng.

Những sản phẩm chế biến khác và những hỗn hợp cũng có chất béo trans. Theo CSPI, Keebler Ready Crust Mini Graham Cracker Pie Crust và Betty Crocker Pie Crust Mix chứa từ 2-2,5g mỗi phần.

Sữa: sữa, phô mai, kem, và những sản phẩm từ sữa khác là nguồn chính của chất béo trans tự nhiên và nguồn số 1 về chất béo bão hoà trong chế độ ăn của Mỹ (chất béo trans là một loại chất béo bão hoà). Một lát bánh kem Sara Lee kiểu Classic New York chứa 3g và bánh kem bơ đậu phọng của Callender chứa 4g, theo CSPI.

“Chúng ta không cần chút nào chất béo bão hoà trong chế độ ăn và mỗi người đồng ý rằng chúng ta cần ăn ít chừng nào tốt chừng nấy,” Levin nói. “Các chất béo trans tự nhiên trong kem, phô mai kem, phô mai cứng, và sữa toàn phần.”

Thịt: chúng có thể không phải là những gì đầu tiên xuất hiện trong tâm trí chúng ta khi nghĩ đến chất béo trans, nhưng các sản phẩm từ thịt động vật – bò và gà – tất cả đều chứa chất béo trans tự nhiên. “Nếu tôi lấy một lượng thịt bò hoặc thịt heo xay và so sánh với một lượng tương tự bánh Doritos chẳng hạn, thịt có lượng chất béo trans cao hơn 10 lần,” Levin lưu ý.

“Nếu bạn sắp sửa ăn những loại thực phẩm này đóng hộp, đựng trong túi xách hoặc hộp giấy, bạn cần phải đọc nhãn hàng,” bà khuyên. “Nếu nhãn hàng cho biết thực phẩm được thuỷ phân một phần, nghĩa là có chất béo trans.”

Ngoài ra, Levin lưu ý rằng chất béo trans không phải là cái ác duy nhất trong thực phẩm chế biến và đóng gói. Nhiều loại snack được chế biến bỏ muối, chất béo và đường nhiều, và những thành phần calori cao và dinh dưỡng kém có liên quan đến bệnh tim, tiểu đường, một số ung thư, hoặc điều kiện sức khoẻ khác.

Theo SGTT