Nhận lời mời của Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc, Thủ tướng Australia Scott Morrison và Phu nhân thăm chính thức Việt Nam từ ngày 22 đến ngày 24/8.

Quan hệ chính trị tốt đẹp

Việt Nam - Australia thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 26/2/1973. Trong thời gian qua, hai nước đã trao đổi nhiều đoàn cấp cao, trong đó có chuyến thăm chính thức Australia của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng tháng 3/2015. Trong chuyến thăm này, hai nước đã ký Tuyên bố về Tăng cường Đối tác toàn diện Việt Nam - Australia, xác định 5 lĩnh vực hợp tác chính là: tăng cường quan hệ song phương; khu vực và quốc tế, tăng trưởng kinh tế và phát triển thương mại, công nghiệp; hỗ trợ phát triển; thúc đẩy các mối quan hệ quốc phòng, thực thi luật pháp và an ninh.

Trong chuyến tham dự Hội nghị Cấp cao APEC tháng 11/2017 tại Đà Nẵng của Thủ tướng Australia Malcom Turnbull, hai nước đã ký Chương trình Hành động giai đoạn 2016 - 2019. Theo đó, Australia đánh giá Việt Nam là đối tác then chốt trong ASEAN.

Năm 2018 được đánh giá là năm sôi động trong quan hệ Việt Nam - Australia. Quan hệ chính trị tốt đẹp giữa Việt Nam và Australia được đánh dấu bởi những chuyến thăm cấp cao giữa lãnh đạo hai nước: Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc thăm chính thức Australia (3/2018); Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh tham dự Hội nghị Thượng đỉnh Phụ nữ Toàn cầu 2018 và thăm, làm việc tại Australia (4/2018); Toàn quyền Australia Peter Cosgrove thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam (5/2018); chuyến thăm của Chủ tịch Hạ viện Australia Tony Smith (7/2018)…

Các cơ chế hợp tác song phương được duy trì thường xuyên. Về an ninh, quốc phòng, hai bên đã ký MOU về hợp tác đào tạo gìn giữ hòa bình và rà phá bom mìn (2016), Ý định thư về Hợp tác Quốc phòng (3/2018), Tuyên bố tầm nhìn chung về hợp tác quốc phòng (11/2018). Australia là nước duy nhất đặt đại diện thường trực tại Trung tâm phòng chống tội phạm xuyên quốc gia Việt Nam, qua đó hai bên thường xuyên trao đổi thông tin tình báo, hợp tác chống khủng bố, buôn người, tội phạm ma túy...

Điểm sáng hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư

Hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư là điểm sáng trong quan hệ Việt Nam - Australia. Thương mại hai chiều đạt mức kỷ lục năm 2018 với 7,7 tỷ USD (tăng 19,3% so với 2017 và gấp đôi so với năm 2012). Riêng 6 tháng đầu năm 2019 thương mại hai chiều đạt hơn 3,2 tỉ USD, tăng 8% so cùng kỳ. Australia hiện là nhà đầu tư đứng thứ 19/128 nhà đầu tư nước ngoài vào Việt Nam với số vốn hơn 1,9 tỉ USD. Việt Nam cũng có 47 dự án đầu tư trực tiếp vào Australia.

Viện trợ phát triển (ODA) của Australia cho Việt Nam tiếp tục được duy trì ở mức cao, đóng góp tích cực vào công cuộc cải cách kinh tế và phát triển nguồn nhân lực ở nước ta. Cầu Cao Lãnh được khánh thành và đi vào hoạt động tháng 5/2018 giúp cải thiện sinh kế người dân hai bờ sông Tiền và là biểu tượng cho quan hệ gần gũi, hợp tác hiệu quả giữa hai nước. 

Hợp tác giáo dục và giao lưu nhân dân tiếp tục được mở rộng. Hai bên tích cực triển khai Thoả thuận hợp tác giáo dục và đào tạo giai đoạn 2018 - 2023. Australia hiện là điểm đến hàng đầu của sinh viên Việt Nam. Hiện có khoảng 30.000 học sinh, sinh viên Việt Nam đang du học tại Australia, là cộng đồng sinh viên nước ngoài lớn thứ 5 tại Australia. Ở chiều ngược lại, khoảng 1.000 sinh viên Australia đang học tập, giao lưu tại Việt Nam theo Kế hoạch Colombo mới.

Hợp tác, phối hợp giữa hai nước tại các diễn đàn đa phương ngày càng hiệu quả, thực chất, nhất là Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF), Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN mở rộng (ADMM+), Cấp cao Đông Á (EAS), Diễn đàn kinh tế CA - TBD (APEC), Hội nghị Á - Âu (ASEM)... Đáng chú ý, sau khi Hiệp định CPTPP mà hai nước là thành thành viên đi vào triển khai đầu năm 2019, Việt Nam và Australia đang tích cực phối hợp thúc đẩy hoàn tất đàm phán Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) theo lộ trình.

Thúc đẩy hợp tác, thắt chặt quan hệ

Chuyến thăm chính thức Việt Nam của Thủ tướng Australia Scott Morrison diễn ra sau hơn một năm kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ đối tác chiến lược, nhân chuyến thăm chính thức Australia của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc hồi tháng 3/2018. Việc Australia trở thành đối tác chiến lược thứ 16 của Việt Nam được xem là dấu mốc quan trọng trong quan hệ song phương.

Trả lời báo chí trước thềm chuyến thăm, Thủ tướng Australia Scott Morrison cho biết, mối quan hệ giữa Australia và Việt Nam chưa bao giờ mạnh mẽ hơn bây giờ. Trọng tâm của chuyến thăm Việt Nam lần này là tăng cường hợp tác kinh tế, an ninh và hợp tác giữa nhân dân hai nước.

Ông Scott Morrison khẳng định, Việt Nam rất quan trọng đối với Australia và phía Australia bày tỏ sự cam kết đối với mối quan hệ với Việt Nam, mong muốn phát huy hết tiềm năng của mối quan hệ này. Chính phủ Australia cam kết làm sâu sắc thêm các mối quan hệ của Australia với khu vực Đông Nam Á và với ASEAN, trong đó có Việt Nam, nhằm duy trì an ninh và thịnh vượng của hai nước cũng như toàn khu vực.

Theo Đại sứ Việt Nam tại Australia Ngô Hướng Nam, việc Thủ tướng Scott Morrison quyết định thăm Việt Nam không lâu sau khi chiến thắng trong cuộc bầu cử vào tháng 5/2019 cho thấy Australia coi trọng Việt Nam và quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam - Australia.

Đại sứ Ngô Hướng Nam cho biết, nội dung trọng tâm quan trọng nhất mà lãnh đao hai nước sẽ thảo luận là việc hai bên tiếp tục nâng tầm quan hệ trên cơ sở tin cậy, gắn bó và cùng có lợi đồng thời thúc đẩy mạnh mẽ hợp tác kinh tế. Hai nước còn rất nhiều tiềm năng và dư địa để cùng thúc đẩy hợp tác, thắt chặt quan hệ an ninh và phát triển đối tác đổi mới, sáng tạo.

Chuyến thăm của Thủ tướng Scott Morrison cũng được kỳ vọng tạo động lực và triển vọng mới, mở rộng và làm sâu sắc thêm hợp tác song phương; đặc biệt trên các lĩnh vực hai bên cùng quan tâm như khoa học công nghệ, giao lưu nhân dân... Bên cạnh các vấn đề song phương, lãnh đạo hai nước sẽ trao đổi về các vấn đề an ninh chiến lược khu vực và thế giới cùng quan tâm; trong đó có an ninh năng lượng, nguồn nước, biến đổi khí hậu, an ninh an toàn và tự do hàng hải.

Thế Vũ