Là người Việt Nam đầu tiên tốt nghiệp về ảnh, Khoa Báo chí ĐH Tổng hợp quốc gia Mátxcơva (Liên bang Nga), cả cuộc đời, ông gắn bó với nhiếp ảnh, đã từng giữ trọng trách của những tờ báo lớn: Phó Tổng Biên tập phụ trách Báo Ảnh Việt Nam; Trưởng bạn biên tập ảnh Thông tấn xã Việt Nam; Tổng biên tập Tạp chí Nhiếp ảnh. Ông đi nhiều, chụp nhiều. Những bức ảnh của ông rất đẹp, không chỉ thỏa mãn khoái cảm thẩm mỹ mà còn tác động mạnh đến nhận thức của người đọc, thôi thúc họ muốn tìm hiểu, khám phá.

Trong một chuyến đi châu Phi, Phạm Tiến Dũng đã dùng “nghệ thuật ánh sáng” giới thiệu cho bạn đọc về bộ tộc Maasai trên thảo nguyên bao la Kenya và Tanzania, châu Phi. Đó là những điều mới lạ với nhận thức của không ít người. Những bức ảnh của ông thúc giục độc giả phải tìm hiểu về bộ tộc này. Phải đọc, phải đến tận nơi để tìm hiểu, để trải nghiệm.

Những bức ảnh của Phạm Tiến Dũng không chỉ là thiên nhiên, chân dung của con người, sự kiện ông gặp trên chuyến đi tìm hiểu về châu Phi mà là biểu trưng của những phong tục, tập quán, truyền thống của bộ tộc Maasai. Bằng những bức ảnh của mình, Phạm Tiến Dũng đã khắc họa cho bạn đọc phương thức sống, những nét văn hoá độc đáo của cộng đồng người Maasai nơi thảo nguyên đầy nắng và thú dữ của vùng đất châu Phi.

Những bức ảnh của Phạm Tiến Dũng kể cho chúng ta nghe cuộc sống của người Maasai còn mang dấu ấn thời nguyên thủy. Họ sống hoà mình với thiên nhiên, là một phần của thiên nhiên. Bên cạnh họ, những con vật nhởn nhơ dạo bước. Họ sống trong những ngôi nhà nhỏ. Khung nhà được làm bằng cành cây, mái lợp bằng lá, vách là bùn nhão trộn với phân bò để tránh ruồi, muỗi, chuột, rắn, ấm áp vào mùa đông, mát mẻ trong mùa hè. Những ngôi nhà bé nhỏ này được bao bọc bằng hàng rào xung quanh để chống thú dữ. Những ngôi nhà và cái cách lấy lửa của họ đưa lại cho người đọc sự liên tưởng về ngôi nhà đầu tiên của loài người thời mông muội, vừa thoát cảnh “ăn hang ở lỗ”, sống dựa hoàn toàn vào thiên nhiên.

Ngôi nhà của người Maasai nhỏ bé, là chỗ ở của khoảng 5, 6 người trong gia đình. Vậy nên, mọi sinh hoạt cộng đồng đều diễn ra ở bên ngoài ngôi nhà. Người Maasai làm đồ lưu niệm tặng bán cho du khách, trò chuyện, vui chơi với bạn bè đều diễn ra nơi sân chung. Không phải vô cớ mà họ luôn cầm trong tay một chiếc gậy rất cứng. Đó chính là vũ khí để họ tự bảo vệ mình khi bị thú dữ tấn công.

Nhân vật của Phạm Tiến Dũng, dù là đàn ông hay đàn bà đều khoác trên vai chiếc khăn choàng kẻ màu rực rỡ, thường là màu đỏ. Cổ và tai đeo nhiều vòng với chất liệu và màu sắc khác nhau. Màu sắc, chất liệu và số lượng vòng trên cổ đều có ngôn ngữ riêng của nó. Nhìn nó, người ta có thể biết được độ tuổi và địa vị của chủ nhân.

Không phải vô tình mà tác giả giới thiệu với người xem bức ảnh cận cảnh một phần gương mặt người đàn ông Maasai. Nơi đây, đàn ông, đàn bà đều xỏ lỗ tai. Họ quan niệm: lỗ tai càng to càng đẹp, càng quí giá, tự hào.

Phạm Tiến Dũng kể nhiều về những người phụ nữ Maasai. Qua đó thể hiện quan niệm về cái đẹp và vai trò người phụ nữ trong bộ tộc Maasai. Tiêu chí cái đẹp của người phụ nữ là khỏe mạnh, đảm đang, tháo vát bởi họ có vai trò to lớn đối với gia đình. Những người phụ nữ Maasai phần lớn cạo trọc đầu, luôn khoác trên mình một chiếc khăn quàng kẻ sặc sỡ, thường là màu đỏ, cổ và tai đeo nhiều vòng, màu sắc khác nhau. Người ta có thể đoán được tuổi tác, địa vị của họ qua số lượng, màu sắc mà họ đeo trên cổ và tai.

Xem ảnh của Phạm Tiến Dũng, tò mò, tìm đọc sách, báo, được biết, người Maasai vẫn trong chế độ đa thê. Người phụ nữ lấy ai, không phải do mình được lựa chọn mà theo quyết định của người cha. Lời chúc phúc cho cô dâu may mắn trong đám cưới là những bãi nước bọt của khách khứa nhổ lên đầu, lên mặt. Khi về nhà chồng, được cha mẹ chồng đón tiếp bằng cách hắt một cốc sữa dê lên mặt với ý nghĩa chúc cô dâu may mắn trong việc sinh con, hy vọng sớm sinh được con trai mạnh khỏe, dũng cảm bởi sữa dê tượng trưng cho lòng kiên trì và sự dũng cảm.

Những bức ảnh của Phạm Tiến Dũng phần nào giúp công chúng hiểu hơn về vùng đất đầy nắng, nóng, hạn hán triền miên. Đời sống của người Maasai không thuận lợi chút nào, nạn đói luôn rình dập nhưng người dân nơi đây không vì thế mà bi lụy. Họ sống lạc quan. Rảnh rỗi, họ nhảy với nhau điệu nhảy truyền thống cuồng nhiệt, biểu diễn cho nhau nghe những giai điệu du dương tràn đầy âm hưởng của miền đất đầy hoang dã. Du khách đến, ngạc nhiên và hứng khởi trước tinh thần , ý chí sống mạnh mẽ của những người mang hình hài cao lớn.

Có thể nói, với hơn chục bức ảnh về người Maasai, Phạm Tiến Dũng đã đem đến cho người đọc sự độc đáo. Đó là những bức ảnh gợi mở tư duy, khát khao tìm hiểu cái mới, cái lạ...

Thanh Minh