Vũ khí sinh học đã trở thành chủ đề nổi cộm sau khi đại dịch Covid-19 tàn phá thế giới gần 2 năm qua. Cả Mỹ lẫn Trung Quốc đều có những tuyên bố rằng loại virus Corona mới này có nguồn gốc từ các nghiên cứu của nhau. Tuy nhiên,  phần lớn nhà khoa học đều đã bác bỏ khả năng này, cũng như chính 2 cường quốc nói trên.

Mới nhất, Trung Quốc cùng với Nga đã đưa ra một sự đáp trả tiếp theo trong “cuộc chiến cáo buộc” nói trên. Trong cuộc thảo luận của ủy ban về Công ước của Liên Hợp Quốc về Cấm phát triển, sản xuất và tàng trữ vũ khí sinh học (BWC) hôm thứ Năm (7/10), hai quốc gia nói trên cùng lên tiếng kêu gọi Mỹ và đồng mình tuân thủ các quy ước về vũ khí sinh học.

Trong một tuyên bố chung, ngoại trưởng Trung Quốc và Nga kêu gọi Liên hợp quốc cần kiểm tra năng lực vũ khí sinh học của Mỹ và đồng minh. Tuyên bố lập luận rằng: “Trước những tiến bộ nhanh chóng trong lĩnh vực khoa học và công nghệ, nguy cơ sinh học được sử dụng làm vũ khí đã tăng lên”.

“Trong bối cảnh này, Trung Quốc và Nga muốn kêu gọi sự chú ý rằng các hoạt động sinh học quân sự ở nước ngoài của Mỹ và đồng minh đang gây ra những quan ngại nghiêm trọng trong cộng đồng quốc tế”, tuyên bố chung cho biết thêm.

Hiện, Mỹ đang sở hữu hơn 200 phòng thí nghiệm sinh học bên ngoài lãnh thổ.

Geng Shuang, Phó đại diện thường trực của Trung Quốc tại LHQ, kêu gọi Washington đồng ý bổ sung một giao thức ràng buộc pháp lý trong việc tuân thủ BWC. Theo đó, hai quốc gia sẽ có chung một cơ chế giám sát và điều tra việc sử dụng vũ khí sinh học của nhau, “giúp chống lại các dịch bệnh có nguồn gốc liên quan” có thể xảy ra trong tương lai.

Vũ khí sinh học có lịch sử hình thành từ các cuộc chiến tranh thế giới và Chiến tranh Lạnh giữa Mỹ và Liên Xô trước đây. Hồi năm 2001, vũ khí sinh học đã lại trở thành mối đe dọa lớn, sau khi một loạt lá thư chứa bệnh than đã được gửi tới các thượng nghị sĩ và phương tiện truyền thông Mỹ, khiến 5 người bị chết và 17 người bị bệnh. Sự việc này diễn ra không lâu sau Vụ tấn công khủng bố ngày 11/9 tại New York.

BWC là hiệp ước vũ khí thời Chiến tranh Lạnh được ký kết vào năm 1972. Nó cam kết các bên tham gia không phát triển, dự trữ hoặc sử dụng vũ khí sinh học, đồng thời thúc đẩy việc sử dụng sinh học và công nghệ vì mục đích hòa bình.

Từ khi Nhà Trắng được tiếp quản bởi chính phủ của Tổng thống Joe Biden, đối thoại an ninh giữa Mỹ với Trung Quốc và Nga đã được nối lại thông qua các kênh song phương. Trước đó, Mỹ dưới thời cựu Tổng thống Donald Trump cũng từng kêu gọi các cuộc họp quân sự ba bên, song bị Bắc Kinh từ chối.

Hoàng Huy (Theo SCMP)