Ngân hàng Nhà nước yêu cầu các ngân hàng thương mại giảm sâu lãi suất

Trong gần 2 năm đại dịch Covid-19 ảnh hưởng nghiêm trọng tới mọi mặt của đời sống - kinh tế - xã hội, Ngân hàng Nhà nước đã có nhiều giải pháp để hỗ trợ người dân, và các doanh nghiệp vượt qua khó khăn.

Đơn cử, vào năm 2020, Ngân hàng Nhà nước đã ban hành Thông tư 01, và Thông tư 03  nhằm tạo cơ sở pháp lý cho các tổ chức tín dụng cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi, phí, giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ cho khách hàng chịu ảnh hưởng bởi dịch bệnh.

 Nếu chỉ tính riêng khoản nợ đã được các tổ chức tín dụng thực hiện cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ, miễn, giảm, hạ lãi suất cho vay khoảng gần 800.000 khách hàng, kể cả doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp nhỏ, các hộ kinh tế gia đình với dư nợ gần 2 triệu tỷ đồng, ở mức độ phù hợp với điều kiện thực tế mỗi loại hình doanh nghiệp, mỗi ngành nghề.

Ông Đào Minh Tú, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho biết: Để hoàn thành các mục tiêu, Ngân hàng Nhà nước phải có sự phối hợp các bộ, ngành về việc chấp thuận khi cơ cấu lại các khoản nợ lãi đến hạn, khoản tín dụng doanh nghiệp khó khăn chưa trả được sẽ làm ảnh hưởng đến nguồn lực tài chính, lợi nhuận các ngân hàng, đến việc trích lập dự phòng rủi ro của các ngân hàng thương mại.

“Điều đó có nghĩa phải giải quyết được hài hòa yêu cầu hỗ trợ tích cực nhất cho các doanh nghiệp, đồng thời đảm bảo không làm ảnh hưởng, suy giảm năng lực tài chính của các tổ chức tín dụng, không để việc xử lý nợ xấu trong tương lai gần trở nên khó khăn”, ông Đào Minh Tú nói.

Bên cạnh các quy định mới cơ cấu lại các khoản nợ cho doanh nghiệp, Ngân hàng Nhà nước cũng chỉ đạo 16 ngân hàng thương mại cam kết giảm lãi suất, chia sẻ khó khăn cho các doanh nghiệp.

Đánh giá về giải pháp này, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho biết: Giảm lãi suất cho vay là một trong những giải pháp thiết thực nhất, cụ thể nhất đối với doanh nghiệp lúc này. 

Trong thời gian qua, từ khi dịch bùng phát đến nay, tính chung tất cả các khoản đã giảm lãi trực tiếp, gián tiếp cho những khoản vay cũ hay khoản vay mới theo thống kê sơ bộ, tổng số khoản lãi đã được giảm bớt cho doanh nghiệp khoảng 18.830 tỷ đồng. 

Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước cũng chỉ đạo các ngân hàng thương mại tiếp tục giảm lãi suất hơn nữa, bằng cách tiết giảm tối đa chi phí hoạt động hiện nay và chia sẻ nguồn lợi nhuận của chính ngân hàng. 

Theo ông Tú, tuy rằng, ngân hàng thương mại cũng là doanh nghiệp nhưng trong lúc này trách nghiệm chia sẻ cùng các doanh nghiệp, trách nghiệm chia sẻ với người dân là trách nghiệm chung của cả xã hội, của mỗi ngân hàng, cũng như của mỗi cán bộ ngân hàng.

Bên cạnh giảm lãi suất, Ngân hàng Nhà nước cũng đã và đang chỉ đạo các tổ chức tín dụng triển khai giảm các loại phí thanh toán, chuyển tiền, dịch vụ tiền tệ tín dụng khác cho doanh nghiệp. 

Ước tính tổng số phí mà các tổ chức tín dụng giảm cho khách hàng trong thời gian vừa qua khoảng 1.100 tỷ đồng. 

Thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước đã giảm các loại phí thanh toán và chỉ đạo các tổ chức trung gian thanh toán tiếp tục giảm phí tạo thuận lợi cho các Ngân hàng thương mại giảm sâu các loại phí cho khách hàng. Đây là những giải pháp cụ thể, thiết thực và tạo điều kiện giảm bớt khó khăn cho doanh nghiệp hiện nay.

Chưa vội giảm lãi suất điều hành

Vừa qua có một số đề xuất giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc hay lãi suất điều hành, tạo điều kiện cho Ngân hàng thương mại có thêm nguồn lực hỗ trợ người dân, doanh nghiệp. 

Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho rằng, việc này cần phải có sự cân nhắc và tính toán trước khi có quyết định cụ thể. Bởi khi đưa ra quyết định thay đổi điều chỉnh không phải theo ý chí chủ quan của nhà điều hành mà phụ thuộc vào tính khách quan cần thiết của nền kinh tế. 

Cụ thể ở đây, để đưa ra mức độ điều chỉnh, thời điểm điều chỉnh phải được tính toán dựa trên yêu cầu của thực tiễn mà trước hết phải đảm bảo được mục tiêu yêu cầu kiểm soát lạm phát, ổn định giá trị đồng tiền. 

Tiếp nữa đảm bảo ổn định vĩ mô, hài hòa lợi ích doanh nghiệp, người dân, bảo đảm an toàn hoạt động của ngân hàng để đảm bảo sự ổn định tài chính của Quốc gia trong ngắn và trung hạn.

Trong năm 2020, ngân hàng Nhà nước đã 3 lần thực hiện giảm lãi suất điều hành. Đến thời điểm hiện nay, nhìn chung mặt bằng lãi suất huy động, cho vay của các ngân hàng thương mại vẫn đang ổn định, lãi suất thị trường cũng cơ bản ổn định và phù hợp điều kiện chỉ số kinh tế.

Hơn nữa, qua phân tích diễn biến thị trường, ông Tú nhận thấy: Vốn khả dụng các ngân hàng thương mại hay là thanh khoản các ngân hàng thương mại khá dồi dào, lãi suất thị trường liên ngân hàng khá thấp, cầu tín dụng của nền kinh tế không cao trong thời điểm dịch bùng phát mạnh và đang thực hiện cách ly tại nhiều địa phương. 

“Do đó, việc giảm lãi suất điều hành hoặc điều chỉnh các công cụ khác của chính sách tiền tệ chưa phải là giải pháp thích hợp trong thời điểm hiện nay”, ông Tú nhấn mạnh.

Do đó, Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục nghiên cứu theo dõi rất chặt chẽ để khi nào công cụ lãi suất điều hành phát huy tác dụng thì sẽ có điều chỉnh kịp thời. Quan điểm xuyên suốt của Ngân hàng Nhà nước điều hành lãi suất hợp lý theo hướng tạo điều kiện cho doanh nghiệp, người dân khắc phục khó khăn trước mắt, vừa có tính ổn định vĩ mô bền vững để nhanh chóng phục hồi sau khi kết thúc dịch. 

Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước vẫn luôn quan tâm, đề phòng, đảm bảo các giải pháp điều hành hài hòa, cảnh giác với yếu tố có nguy cơ lạm phát đã và đang xuất hiện.

“Tuy nhiên, với chức năng của mình, Ngân hàng Nhà nước vẫn đang theo dõi chặt các diễn biến để có các công cụ hữu hiệu, vận dụng và điều hành linh hoạt chính sách tiền tệ, tại các thời điểm khác nhau của nền kinh tế để góp phần đảm bảo mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô”, ông Tú cho biết.