Tại Hội thảo tham vấn đối với dự thảo Quy hoạch TP. Hồ Chí Minh thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 diễn ra vào chiều qua (28/2), UBND TP.HCM đã có báo cáo tóm tắt quy hoạch TP.HCM thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Đánh giá về thực trạng phát triển và kết quả thực hiện quy hoạch thời kỳ 2011 - 2020, Quy hoạch TP. Hồ Chí Minh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn 2050 nêu rõ: Về quy mô kinh tế, GRDP của TP. Hồ Chí Minh đạt 1,62 triệu tỷ đồng vào năm 2023, tương đương 63 tỷ USD; tăng trưởng GRDP đạt 6,41%, trung bình năm trong giai đoạn 2016-2020, xếp thứ 7 cả nước và đạt 5,81%, xếp thứ 26 cả nước vào năm 2023.

Tăng trưởng của TP. Hồ Chí Minh vẫn chủ yếu mở rộng theo chiều ngang, với sự gia tăng yếu tố đầu vào là lao động. Về chất lượng tăng trưởng, đóng góp năng suất yếu tố tổng hợp (TFP) của TP. Hồ Chí Minh ở mức đạt 35,62% trong giai đoạn 2011-2020, mức này thấp hơn bình quân chung cả nước trong giai đoạn 2011 - 2015 với 32,3% và giai đoạn 2016-2020 là 45,6%.

Theo Báo cáo tại Hội thảo, năng suất lao động của TP. Hồ Chí Minh tăng bình quân từ 4%/năm giai đoạn 2011 - 2015 và 5,1%/ năm giai đoạn 2016 - 2020. Tính chung cả giai đoạn 2011-2020, năng suất lao động của thành phố tăng 4,5%/năm, cao hơn bình quân vùng Đông Nam Bộ với 3,9%, nhưng thấp hơn bình quân cả nước với 6%.

Về cơ cấu nội bộ ngành công nghiệp của TP. Hồ Chí Minh được đánh giá còn lạc hậu, dựa nhiều vào các ngành thâm dụng lao động có hàm lượng khoa học công nghệ thấp. 4 phân ngành có đóng góp cao nhất vào ngành công nghiệp năm 2020 là điện tử, chiếm 28%; may mặc và da giày chiếm 25%; chế biến thực phẩm 15%. TP. Hồ Chí Minh vẫn thiếu vắng những điều kiện cơ bản cho phát triển các lĩnh vực công nghệ cao như: Nhân lực, nghiên cứu, khoa học công nghệ và các công ty lớn bản địa, những hệ sinh thái công nghiệp, những chuỗi giá trị đồng bộ.

Lực lượng doanh nghiệp tại TP. Hồ Chí Minh nhiều nhưng đa số quy mô nhỏ, cụ thể thành phố có 200.000 doanh nghiệp, trong đó doanh nghiệp tư nhân chiếm gần 97% tổng số doanh nghiệp và 65% tổng số lao động. Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài chiếm tỷ lệ nhỏ 3,4% tổng số doanh nghiệp, nhưng tạo ra khoảng 25% số lượng việc làm. Số lượng doanh nghiệp có dưới 5 lao động chiếm tới 2/3 tổng số doanh nghiệp trên địa bàn thành phố.

Báo cáo cũng nêu rõ, về vấn đề huy động và sử dụng vốn, tổng vốn đầu tư toàn xã hội trên địa bàn thấp hơn mức bình quân cả nước và đây chính là một trong những nguyên nhân khiến tốc độ gia tăng năng suất lao động của TP. Hồ Chí Minh có xu hướng thấp hơn với bình quân chung cả nước.

TP. Hồ Chí Minh cũng được đánh giá hạn chế trong thu hút FDI do thiếu mặt bằng sản xuất, trong cơ cấu vốn, FDI chỉ chiếm 13,3%. Vốn của các tổ chức doanh nghiệp trong nước chiếm 52,3%, là nguồn lực đầu tư lớn nhất, tuy nhiên lực lượng doanh nghiệp này phần lớn có quy mô nhỏ, trình độ công nghệ thấp, khó tạo ra tăng trưởng về năng suất lao động chung cho nền kinh tế.

Phát biểu tại hội thảo, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho rằng, thành phố Hồ Chí Minh là đô thị đặc biệt, cửa ngõ kết nối vùng; là trung tâm kinh tế hàng đầu của cả nước, là đầu tàu, động lực có sức lan tỏa lớn của vùng Đông Nam Bộ, Đồng bằng sông Cửu Long và cả nước. Đây cũng là thành phố có đóng góp gần 20% GDP cả nước và 25% tổng thu ngân sách.

Tuy nhiên, thời gian qua, TP. Hồ Chí Minh đối mặt với những khó khăn, thách thức, nhiều tiềm năng, thế mạnh của địa phương và các đột phá sáng tạo chưa được khai thác hiệu quả, tăng trưởng kinh tế chưa tương ứng tiềm năng lợi thế, kỳ vọng, vai trò đầu tàu, dẫn dắt đang có xu hướng suy giảm.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhận định, có nhiều ý kiến tâm huyết, trách nhiệm và sát sao với việc hoàn thiện Quy hoạch TP. Dịp này, Bộ trưởng yêu cầu, làm rõ hơn, cụ thể hơn về nguyên nhân của tồn tại, hạn chế thời gian vừa qua của TP để có đột phá táo bạo đồng thời xác định vai trò, vị thế, sứ mệnh đổi mới của TP trong mô hình kinh tế vùng và cả nước ở bối cảnh mới, tình hình mới cũng như xác định trọng tâm, trọng điểm cần ưu tiên phát triển của TP để có giải pháp đột phá, phù hợp.

Theo Bộ trưởng, có 3 vấn đề lớn cần tập trung giải quyết dứt điểm gồm có ùn tắc giao thông, ô nhiễm môi trường và hiện tượng ngập úng, triều cường. “3 vấn đề này TP không giải quyết ngay thì không thể trở thành một đô thị văn minh, hiện đại, đô thị xanh được”- Bộ trưởng nói.

Bộ trưởng nhấn mạnh, phải phát triển TP Hồ Chí Minh đi đầu, dẫn dắt và lan tỏa, là cực tăng trưởng khu vực phía Nam, để TP thành TP kết nối toàn cầu, ngang tầm các TP phát triển trong khu vực và trên thế giới. Theo đó, đảm bảo tính khả thi các phương án về kinh tế số, trí tuệ nhân tạo, kinh tế xanh, kinh tế chuyển hóa… từng bước đồng bộ hạ tầng, hiện đại hóa giao thông, ứng dụng công nghệ cao, đổi mới sáng tạo…

"Đặc biệt, cần xác định ngành quan trọng tổ chức tập trung phát triển trong đó lấy đổi mới sáng tạo, công nghệ cao là động lực… phát huy thế mạnh và bản sắc của TP, xây dựng TP hội tụ, kết tinh văn hóa, lan tỏa của cả nước và khu vực, thành trung tâm đổi mới sáng tạo, nghiên cứu phát triển chuyển giao công nghệ của cả nước, đồng thời xây dựng TP là một đô thị theo hướng toàn cầu, đa trung tâm, sáng tạo, giàu bản sắc…", ông Dũng nói.