Việc IPO đã được TSE phê duyệt vào năm 2020 nhưng kế hoạch này đã bị trật bánh do căng thẳng thương mại Mỹ-Trung, điều này làm ảnh hưởng lớn đến thu nhập của công ty. Kể từ đó, các lựa chọn mới đã xuất hiện bao gồm cả việc hợp nhất với Western Digital (WD).

Tuy nhiên, trong khi tạo ra mối ràng buộc Mỹ-Nhật trong lĩnh vực bán dẫn để đáp lại sự trỗi dậy của Trung Quốc, các đồng minh tỏ ra nhạy cảm với việc chuyển giao quá nhiều quyền kiểm soát đối với một ngành công nghiệp chủ chốt như vậy. Chất bán dẫn là nền tảng của xã hội dữ liệu và cả hai quốc gia đều mong muốn thúc đẩy các ngành công nghiệp chip tương ứng của họ. Thỏa thuận này có thể là một trường hợp thử nghiệm về những gì liên minh Mỹ-Nhật Bản có thể đạt đượt trong những năm tới.

Tại hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Nhật Bản ở Washington vào ngày 16/4, các tiêu đề tập trung vào cách Tổng thống Joe Biden và Thủ tướng Yoshihide Suga thảo luận về tình hình eo biển Đài Loan. Nhưng một chủ đề quan trọng khác là chất bán dẫn.

"Chúng tôi sẽ làm việc cùng nhau trên nhiều lĩnh vực", ông Biden nói tại cuộc họp báo chung, "từ việc thúc đẩy mạng 5G an toàn và đáng tin cậy, đến việc tăng cường hợp tác trên chuỗi cung ứng cho các lĩnh vực quan trọng như chất bán dẫn; thúc đẩy nghiên cứu chung trong các lĩnh vực như AI, điện toán lượng tử và hơn thế nữa".

Phía Mỹ đề xuất thành lập một quỹ chung với Nhật Bản và Liên minh Châu Âu để phát triển các chất bán dẫn tiên tiến.

Lý do khiến Washington muốn hợp tác với Tokyo là để cạnh tranh với Trung Quốc, quốc gia đang càn quét thị trường toàn cầu trong lĩnh vực công nghệ cao. Thị phần của Mỹ trong sản xuất toàn cầu đã giảm xuống còn 12% vào năm 2020 từ 37% vào năm 1990.

Điều này cho thấy nguy cơ phụ thuộc vào Trung Quốc về nguồn cung cấp thiết yếu.

Chính quyền Biden và Quốc hội Mỹ đang xem xét một dự luật trị giá hơn 50 tỷ USD vào việc tăng cường sản xuất chất bán dẫn. Ý tưởng là đầu tư vào việc sản xuất chất bán dẫn tiên tiến ở Mỹ, đồng thời tăng cường mua sắm chip nhớ từ các đồng minh như Nhật Bản và Hàn Quốc.

Vào khoảng thời gian diễn ra hội nghị thượng đỉnh Biden-Suga, các cuộc đàm phán về sự hợp nhất kinh doanh giữa WD và Kioxia đã đạt được sức hút. Sự hợp nhất như vậy sẽ hoàn toàn phù hợp với sự hợp tác bán dẫn Mỹ-Nhật mà các nhà lãnh đạo đã hình dung.

“Tôi nghĩ rằng chúng tôi có một đối tác to lớn ở Kioxia và chúng tôi mong muốn cùng nhau biến tương lai thành hiện thực”, Giám đốc điều hành của WD, David Goeckeler nói với Nikkei trong một cuộc phỏng vấn sau hội nghị thượng đỉnh Biden-Suga.

Ông Goeckeler được cho là đã đến thăm Nhật Bản nhiều lần bất chấp các chướng ngại của COVID-19.

Là một công ty lớn trong lĩnh vực ổ đĩa cứng, WD tham gia vào lĩnh vực bộ nhớ với việc mua lại SanDisk vào năm 2016. Nếu thành công trong việc tích hợp với Kioxia, quy mô sẽ tương đương với công ty dẫn đầu thị trường Samsung Electronics.

Nhưng Kioxia không muốn bị WD nuốt chửng. Họ đã đưa ra một đề nghị ngược lại trong đó công ty Nhật Bản sẽ là đối tác hàng đầu. Trong khi đó, các cổ đông lớn là Toshiba và Bain Capital mong muốn trả lại lợi nhuận cho cổ đông, những người được cho là thích IPO vì đây sẽ là con đường kiếm tiền dễ dàng hơn. Tiến độ này do đó đã bị đình trệ.

Tuy nhiên, các cuộc đàm phán vẫn tiếp tục, tạo ra một số thỏa hiệp, chẳng hạn như quan hệ đối tác bình đẳng và chia sẻ ghế trong hội đồng quản trị trong thực thể mới được sáp nhập. Điểm mấu chốt chính là nơi đặt trụ sở chính. WD được cho là đã khăng khăng đòi công ty phải là của Mỹ vì mục đích thuế.

Nhưng khát vọng hồi sinh ngành công nghiệp bán dẫn cũng mạnh mẽ không kém ở Nhật Bản. Thị phần toàn cầu của các nhà sản xuất Nhật Bản giảm xuống 10% vào năm 2019. Đã có 64,2% nhu cầu trong nước phụ thuộc vào nhập khẩu. Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản đang khao khát thu hút các nhà máy sản xuất chip từ các quốc gia không có lo ngại về an ninh.

Nhiều quan chức Nhật cho rằng các nhà máy cũng như các chức năng nghiên cứu và phát triển có giá trị gia tăng cao cần phải ở lại Nhật Bản.

Một cuộc họp kín trong Đảng Dân chủ Tự do cầm quyền đã được đưa ra vào tháng 5 để tập trung vào chiến lược chip cũng đang theo dõi chặt chẽ các diễn biến. "Nếu công ty được sáp nhập vẫn là một thực thể Nhật Bản với vốn đầu tư bình đẳng, chúng tôi hoan nghênh điều đó", một thành viên cho biết, đồng thời ra hiệu rằng việc chuyển trụ sở chính sang Mỹ là không thể chấp nhận được.

Trung Quốc có một chương trình trợ giá lớn để nâng tỷ lệ chất bán dẫn trong nước lên 70%. Một nhóm công nghiệp Mỹ tính toán rằng chi phí xây dựng và vận hành của các nhà máy tiên tiến rẻ hơn ở Trung Quốc 30%, và một nửa trong số đó là do quỹ công.

Trong khi đó, Nhật Bản và Mỹ phụ thuộc vào Đài Loan để sản xuất. Đài Loan cũng chiếm hơn 90% năng lực sản xuất chất bán dẫn logic tiên tiến và 20% tổng số chất bán dẫn. Khi Trung Quốc gia tăng áp lực quân sự lên hòn đảo, Mỹ và Nhật Bản buộc phải tìm các nguồn thay thế.