Dự án gia hạn tiến độ 15 lần, kéo dài 10 năm

Trong công tác quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng tại tỉnh Hà Nam, Thanh tra Chính phủ cho biết: Một số dự án được phê duyệt chưa đảm bảo yêu cầu tiêu chuẩn kỹ thuật, chưa đảm bảo tính kinh tế - kỹ thuật; chưa phù hợp với quy hoạch ngành; chất lượng khảo sát, lập dự án còn thấp, dẫn đến một số dự án phải bổ sung, điều chỉnh nhiều lần, là một trong những nguyên nhân chậm tiến độ, tăng chi phí đầu tư; chưa xác định nguồn vốn và cân đối nguồn vốn dẫn đến phải điều chỉnh cắt giảm quy mô hoặc tạm dừng thực hiện, công trình dở dang, làm cho hiệu quả đầu tư thấp, gây phân tán, lãng phí nguồn lực đầu tư, tăng nợ đọng xây dựng cơ bản.

Cụ thể, dự án các trạm bơm đầu mối khu vực thành phố Phủ Lý; Tuyến đường nối ĐT 499 đến ĐT492 phục vụ cứu nạn đê sông Hồng huyện Lý Nhân; đường giao thông nông thôn đến trung tâm các xã của huyện Thanh Liêm; đường cứu hộ cứu nạn Phủ Đông; xử lý khẩn cấp đường đê, kè 2 bên, nạo vét chống sạt lở kênh 14.4 đoạn QL1A - trạm bơm Điệp Sơn; ĐTXD tuyến đường vành đai kinh tế T1 giai đoạn 1...);

Một số dự án có tổng mức đầu tư, dự toán áp dụng định mức chưa phù hợp, đơn giá phê duyệt cao hơn thông báo giá vật liệu của tỉnh như dự án: Nạo vét sông Châu Giang đoạn từ đập Vĩnh Trụ đến trạm bơm Hữu Bị, xử lý khẩn cấp chống sạt lở và tu bổ, nâng cấp tuyển đê tả sông Đáy từ Km88-Km137+516, Khu liên hợp thể thao tỉnh; ĐT 495B...

Theo Thanh tra Chính phủ, dự án chậm tiến độ, trong đó có nguyên nhân do nguồn vốn bố trí chưa đảm bảo, phê duyệt điều chỉnh, bổ sung thiết kế nhiều lần như Dự án đường giao thông nông thôn huyện Thanh Liêm gia hạn tiến độ 15 lần cho 03 giai đoạn, kéo dài 10 năm. Một số dự án sau nhiều năm đầu tư vẫn còn dở dang, chưa phát huy được hiệu quả đầu tư, làm lãng phí đầu tư công như Dự án ĐT 495B.

Ngoài ra, Thanh tra Chính phủ cho rằng, tình trạng quyết toán đối với một số dự án đầu tư đã hoàn thành còn chậm, không đúng quy định; nợ đọng XDCB còn lớn, tập trung chủ yếu ở các dự án được phê duyệt trước khi có Luật Đầu tư công 2014, nhưng đến thời điểm thanh tra, tỉnh Hà Nam vẫn chưa có biện pháp xử lý, giải quyết dứt điểm nợ đọng XDCB.

Dự án được phê duyệt nhưng không được thông qua HĐND

Kết quả thanh tra tại 08 dự án đầu tư xây dựng, Thanh tra Chính phủ cho biết: Công tác quản lý đầu tư xây dựng của tỉnh Hà Nam còn tồn tại, thiếu sót, vi phạm.

Cụ thể, về chủ trương đầu tư: Trước khi Luật Đầu tư công 2014 có hiệu lực, có 03 dự án được phê duyệt nhưng không được thông qua HĐND; có 02 Dự án khi phê duyệt điều chỉnh chủ trương tăng quy mô Dự án nhưng chưa làm rõ yếu tố được điều chỉnh Dự án, không đúng quy định và 02 Dự án khi phê duyệt, điều chỉnh chủ trương đầu tư, nguồn vốn và khả năng cân đối nguồn vốn không được thẩm định, chưa đúng theo quy định... dẫn đến phải phê duyệt điều chỉnh, bổ sung Dự án nhiều lần như Dự án xây dựng tuyến đường Ba Sao - Bái Đính. Đặc biệt, Dự án Khu liên hợp thể thao tinh khi nâng quy mô từ 4.000 chỗ ngồi lên 5.000 chỗ ngồi nhưng không lấy ý kiến của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

Về nguồn vốn: Có 04 dự án khi phê duyệt Dự án, phê duyệt điều chỉnh Dự án có nguồn vốn không được thẩm định, không xác định rõ ràng; có 02 dự án không có ý kiến thẩm định của Bộ Kế hoạch và Đầu tư về nguồn vốn và mức hỗ trợ từ NSTW.

Tại Dự án Khu liên hợp thể thao tỉnh Hà Nam và Dự án ĐT.495B: Công ty Xuân Thành có cam kết ứng vốn trước để thực hiện GPMB, thi công hoàn thành công trình (không tính lãi), xã hội hóa 2.050 tỷ đồng (Dự án Khu liên hợp thể thao 1.200 tỷ đồng. Dự án ĐT.495B 850 tỷ đồng); UBND tỉnh Hà Nam cam kết bố trí khoảng 2.565ha tại 02 bên đường ĐT.495B, khu đô thị ở Bắc Châu Giang... giao cho Công ty Xuân Thành thực hiện dự án đô thị để tạo nguồn vốn thanh toán cho các dự án.

Tuy nhiên, chủ trương giao đất cho Nhà đầu tư xây dựng các khu đô thị trên cơ sở định giá đất để tạo nguồn vốn thanh toán cho Dự án là không đúng quy định. Ngoài ra, tại Dự án ĐT.495B: UBND tỉnh Hà Nam, UBND huyện Thanh Liêm vay tiền để GPMB dự án là thực hiện không đúng về trình tự, thủ tục, thẩm quyền, không được quản lý tại Kho bạc Nhà nước, vi phạm Luật Ngân sách 2022.

Thanh tra Chính phủ cũng chỉ rõ, có 02 dự án khi phê duyệt, không lập báo cáo đánh giá tác động môi trường, 02 dự án được UBND tỉnh phê duyệt điều chỉnh nhưng chưa làm rõ các yếu tố được điều chỉnh, không đúng quy định…

Qua thanh tra đối với các công trình sử dụng vốn NSNN tại 04 dự án, số tiền chi phí xây dựng trong dự toán phê duyệt không đúng, phải giảm trừ (tạm tính) là 719.819,18 triệu đồng. Dự án hạ tầng kỹ thuật Khu du lịch Tam Chúc, đối với các hạng mục đầu tư bằng vốn NSNN (tạm tính) là 446.713,77 triệu đồng (giai đoạn I là 428 513,39 triệu đồng; giai đoạn II là 12.335,90 triệu đồng; Tuyến đường T3 là 5.864,48 triệu đồng); Dự án đường giao thông nông thôn huyện Thanh Liêm (giai đoạn III) (tạm tính) là 5.555,41 triệu đồng; Dự án ĐT 495B (tạm tính) là 254.558 triệu đồng (ngoài ra, chi phi QLDA 616 triệu đồng; chi phi tư vấn đầu tư xây dựng 1.523 triệu đồng, chỉ phí bảo hiểm công trình 432 triệu đồng, chi phi kiểm toán 505 triệu đồng là phi thẩm định 74 triệu đồng); Dự án xây dựng tuyến đường Ba Sao - Bái Đính là 12.992 triệu đồng. Ngoài ra, đối với các chi phí quản lý dự án, chi phí tư vấn đầu tư xây dựng và các chi phí khác có liên quan, cần được UBND tỉnh và soát, để xác định, giảm trừ theo quy định.

Thông báo kết luận của Thanh tra Chính phủ cũng chỉ ra nhiều sai phạm khác như công tác đấu thầu, UBND tỉnh Hà Nam phê duyệt hình thức chỉ định thầu 12 gói thầu của 02 dự án không đúng quy định; phê duyệt hình thức đấu thầu hạn chế đối với 10 gói thầu của 03 dự án không đúng…

Trách nhiệm đối với các vi phạm nêu trên thuộc UBND tỉnh Hà Nam, các sở ngành, đơn vị: Kế hoạch và Đầu tư, Xây dựng, Giao thông vận tải, Tài nguyên và Môi trường, Tài chính, Công thương, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Kho bạc Nhà nước, UBND các huyện, thị xã, thành phố; chủ đầu tư các dự án, các đơn vị tư vấn thiết kế, tư vấn giám sát, nhà thầu và các cơ quan, đơn vị, cá nhân có liên quan. Ngoài ra còn có trách nhiệm của Thường trực, Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Tỉnh ủy và Thường trực HĐND, HĐND tỉnh Hà Nam.

Qua đó, Thanh tra Chính phủ yêu cầu UBND tỉnh Hà Nam tổ chức kiểm điểm trách nhiệm của tập thể, cá nhân thuộc UBND tỉnh qua các thời kỳ; chỉ đạo các sở, ngành, đơn vị, địa phương liên quan kiểm điểm trách nhiệm của tập thể, cá nhân qua các thời kỳ có liên quan đến những tồn tại, vi phạm, khuyết điểm trong công tác quản lý, sử dụng đất đai, quản lý đầu tư xây dựng cơ bản đã nêu tại Kết luận thanh tra.

Thành Vinh