(CLO) Bộ Giao thông vận tải đề nghị lùi tăng phí BOT còn Bộ Tài chính bác bỏ, người dân bức xúc vây trạm phản đối ở nhiều nơi… đó là những chuyện đã rồi, nhưng với những người bỏ tiền ra làm đường - sẽ không công bằng nếu chỉ cho họ một cái quyền là phải… im lặng.

Một trong những vấn đề được đặt ra khi kêu gọi các nguồn vốn ngoài ngân sách Nhà nước đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng giao thông là thu phí hoàn vốn dự án BOT (xây dựng - kinh doanh - chuyển giao). Trong quá trình thương thảo hợp đồng dự án, Bộ Giao thông vận tải (GTVT) và các nhà đầu tư đã căn cứ vào dự kiến mức tăng trưởng chỉ số trượt giá (CPI) và mức phí trần quy định của Bộ Tài chính để đưa ra lộ trình tăng mức phí cho từng giai đoạn, trong đó có lộ trình tăng phí từ 1/1/2016.

Theo Bộ GTVT, tốc độ tăng trưởng kinh tế mấy năm qua khá ổn định, đặc biệt là giá xăng dầu giảm nên chi phí vận tải cũng giảm. Tăng giá vé qua các trạm BOT trong bối cảnh vừa có một chút kết quả về kinh tế sẽ tạo sức ép ảo cho người dân. Để đảm bảo phù hợp với tình hình thực tế, nhất là phù hợp với mức giảm chỉ số trượt giá CPI thực tế so với dự kiến trong các hợp đồng BOT đã ký nên ngày 25/12/2015 (trước thời điểm tăng phí 1 tuần) Bộ GTVT có văn bản đề nghị các nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án BOT đã có lộ trình tăng phí từ 1/1/2016 tạm thời lùi thời hạn tăng phí đến 1/6/2016.

Bộ GTVT đề nghị các nhà đầu tư, doanh nghiệp BOT thỏa thuận với UBND cấp tỉnh và Bộ GTVT để đề nghị Bộ Tài chính xem xét quyết định điều chỉnh Thông tư thu phí sử dụng đường bộ, dự thảo phụ lục hợp đồng BOT để điều chỉnh cho phù hợp.

Tuy nhiên, đề nghị của Bộ GTVT đã bị Bộ Tài chính bác bỏ. Lí giải về quyết định của mình, Bộ Tài chính nhấn mạnh về quy trình, dự án BOT giao thông trên các tuyến quốc lộ, từ xây dựng đề xuất dự án; lựa chọn nhà đầu tư; thẩm định, phê duyệt và công bố dự án; ký kết hợp đồng dự án; quản lý, triển khai xây dựng dự án và khai thác kinh doanh; xây dựng phương án tài chính, bao gồm mức thu phí hoàn vốn và thời gian hoàn vốn của từng dự án được Bộ GTVT quyết định.

Sau khi dự án hoàn thành, Bộ GTVT có văn bản đề nghị Bộ Tài chính ban hành Thông tư quy định thu phí hoàn vốn của từng dự án (trong đó, đề xuất cụ thể: mức thu phí, thời gian thu phí hoàn vốn, lộ trình điều chỉnh tăng mức thu phí,...). Bộ Tài chính cho rằng, đề nghị của Bộ Giao thông vận tải chưa phù hợp nên không thể ban hành Thông tư lùi thời hạn ngay được từ ngày 1/1/2016.

Cũng theo Bộ Tài chính, hiện nay cả nước có 53 trạm thu phí, nhưng Bộ GTVT chỉ đề nghị lùi thời gian điều chỉnh tăng mức thu phí của 23 trạm, trong khi đó vẫn tiếp tục có văn bản đề nghị Bộ Tài chính ban hành Thông tư quy định thu phí hoàn vốn của 7 dự án sắp hoàn thành, với mức thu bằng 3,5 lần mức thu cơ bản.

Cần phải nói thêm rằng, trước thời điểm tăng phí theo lộ trình, sự bất hợp lí về mức phí trên Quốc lộ 6 đã khiến người dân huyện Lương Sơn, tỉnh Hòa Bình vây trạm phản đối nhiều ngày. Sau quyết định tăng phí từ 1/1/2016, nhiều người dân và doanh nghiệp đã đưa ô tô đến chặn ngang Trạm thu phí Quán Hàu trên Quốc lộ 1, đoạn qua địa phận huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình.

Trên thực tế, phí đường bộ qua các trạm BOT tăng từ ngày 1/1/2016 là vấn đề nóng trong những ngày qua. Khó có lý giải nào thực sự thỏa đáng bởi muốn tăng hay giữ phí thì các cơ quan quản lý phải xem xét đến nguyện vọng của người dân và lợi ích của người bỏ tiền ra xây cầu, làm đường.

Bộ GTVT đề nghị lùi tăng phí BOT còn Bộ Tài chính bác bỏ, người dân bức xúc vây trạm phản đối ở nhiều nơi… đó là những chuyện đã rồi, nhưng với những người bỏ tiền ra làm đường - sẽ không công bằng nếu chỉ cho họ một cái quyền là phải… im lặng.

Theo các nhà đầu tư BOT, trước thời điểm ngày 1/1/2016, các trạm BOT đã in, bán vé tháng, vé quý nên đề nghị lùi tăng phí của Bộ GTVT chỉ trước vài ngày khiến các doanh nghiệp BOT “trở tay không kịp”, Bộ Tài chính cũng không kịp nghiên cứu, đánh giá để xem xét ban hành Thông tư mới. Trong khi đó, các địa phương lúng túng, khó quản lý an ninh còn doanh nghiệp vận tải thiếu thông tin, khó hoạch định được giá thành.

Và như Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Hồng Trường đã thừa nhận, Bộ Tài chính cũng có cái lý của mình, bởi tất cả phương án thu phí qua trạm BOT đã được làm với nhà đầu tư từ khi ký kết hợp đồng xây dựng dự án, nếu lùi thời hạn tăng sẽ phá vỡ phương án tài chính của nhà đầu tư, ảnh hưởng đến quá trình thu hồi nợ của các ngân hàng.

PV