69 năm qua, những người làm báo có mái ấm ngôi nhà mang tên Hội. Nhưng để Hội Nhà báo Việt Nam mãi là điểm tựa tin yêu, mãi là mái ấm của hàng vạn hội viên chưa bao giờ là chuyện dễ dàng đối với những người đang gánh trên vai trọng trách. Ông Thuận Hữu - Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập báo Nhân dân, Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam đã có những chia sẻ với báo Nhà báo & Công luận về những dự tính, những suy tư cần thực hiện trên hành trình phía trước của Hội Nhà báo Việt Nam.

+ Trong Lễ kỷ niệm 70 năm trường dạy viết báo Huỳnh Thúc Kháng, tôi đã có dịp trò chuyện với rất nhiều hội viên, nhà báo lão thành. Trong những câu chuyện miên man về nghề, về Hội, tôi cảm nhận được sự tin yêu, niềm tự hào của họ về mái nhà chung mang tên Hội Nhà báo Việt Nam. 69 năm với nhiều thế hệ lãnh đạo tiếp nối, nhưng chưa bao giờ như bây giờ, Hội Nhà báo Việt Nam lại tỏa ra sinh lực hấp dẫn đến vậy. Ông cảm nhận gì về điều này, thưa Chủ tịch?

- Kể từ ngày HNBVN của chúng ta ra đời, báo chí Việt Nam đã có bước tiến dài, truyền thống hết sức vẻ vang, tạo hãnh diện cho mỗi hội viên nhà báo. 69 năm, với 10 kỳ Đại hội đều ghi dấu ấn sâu đậm về vai trò tổ chức và hoạt động của HNBVN. Chúng ta tự hào, vinh hạnh khi lần lượt nhắc tên về các vị Chủ tịch HNBVN của chúng ta qua những chặng đường cách mạng: Ấy là Xuân Thủy, Hoàng Tùng, Hồng Chương, Phan Quang, Hồng Vinh, Đinh Thế Huynh, đều là nhà báo, nhà chính trị sáng danh, hết lòng với công việc và trọng trách của mình. Bởi thế nên trong mọi thời kỳ cách mạng, hội viên Hội Nhà báo của chúng ta luôn đoàn kết, đồng hành cùng sự nghiệp cách mạng của dân tộc do Đảng ta lãnh đạo và chỉ đạo. Bởi thế nên vị thế HNBVN luôn rạng ngời, thực sự là điểm tựa vững chắc và tin cậy của báo giới Việt Nam, xứng đáng là tổ chức chính trị, xã hội và nghề nghiệp của những người làm báo Việt Nam.

Trong cả chặng đường xây dựng và phát triển, HNBVN đã từng bước khẳng định được vị thế, phát huy được vai trò của người làm báo cách mạng, luôn đồng hành cùng dân tộc, theo Đảng, phục vụ nhân dân. Trong thành công của cách mạng, có đóng góp không nhỏ của báo chí, của các thế hệ nhà báo. Hội Nhà báo Việt Nam với tư cách là một tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp, có thể tự hào về điều này. Những thuộc tính chính trị, xã hội, nghề nghiệp của Hội gắn bó hữu cơ với nhau, tạo tiền đề cho các nhà báo phấn đấu thực hiện mục tiêu cuối cùng là phục vụ sự nghiệp cách mạng của Đảng, của Nhà nước và nhân dân. Với sứ mệnh đó, trong 69 năm qua, kể từ ngày thành lập đến nay, Hội Nhà báo Việt Nam đã chứng minh một điều hết sức cơ bản là HNBVN là tổ chức duy nhất của tất cả người làm báo cách mạng trong cả nước.

Những hội viên nhà báo, những người được Đảng và Nhà nước giao phó trọng trách gánh vác có quyền tự hào và tin tưởng về luồng sinh lực mới của Hội Nhà báo Việt Nam. Chúng ta được quyền tin tưởng khi mà Hội báo Toàn quốc mỗi dịp đầu xuân thêm đa hình, đa thanh, đa sắc, đậm đà, mới mẻ, sáng tạo, trách nhiệm. Tự hào, với việc lưu giữ quá khứ hiển vinh bằng việc ra đời “Bảo tàng Báo chí Việt Nam” tôn vinh các thế hệ làm báo, tri ân các nhà báo liệt sĩ, ghi công những nhà báo tài danh, khẳng định vai trò to lớn của báo chí cách mạng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Tin tưởng, bởi chính tổ chức HNBVN đã định ra danh hiệu “Huy chương vì sự nghiệp Báo chí Việt Nam” nay là “Kỷ niệm chương” ghi nhận, tôn vinh sự đóng góp của nhà báo vào sự nghiệp báo chí cách mạng. Tự tin, bởi suốt dặm trường cách mạng HNBVN luôn theo sát cổ vũ, động viên, khích lệ, bồi dưỡng chính trị, nghề nghiệp và đạo đức; ngăn chặn cái hư, cái xấu; bảo vệ cái phải, cái đúng của báo chí.

+ Tôi thích bốn chữ “Điểm tựa tin yêu” mà nhà báo Nguyễn Uyển, người đã từng nhiều năm gắn bó với công tác Hội khi viết về Hội Nhà báo Việt Nam trong những ngày tháng 4 này. Tôi cũng biết, để đạt được bốn chữ đó, để mãi mãi là điểm tựa tin yêu trong lòng mỗi hội viên nhà báo, không phải là câu chuyện dễ dàng. Nhưng, Hội Nhà báo Việt Nam trong những năm qua và nhất là trong năm 2018 đã làm được điều đó, khi mà mọi hoạt động của Hội, đều hướng về  mục đích: vì sự phát triển của nền báo chí Việt Nam, vì quyền lợi của hội viên. Có đúng vậy không, thưa Chủ tịch?

- Để nói về ấn tượng của 2018 không thể không nhắc đến sự quyết liệt, kịp thời của lãnh đạo Hội Nhà báo Việt Nam trong chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ, nhằm nâng cao vai trò của một tổ chức chính trị - xã hội – nghề nghiệp mà Luật báo chí 2016 đã quy định.  Đáng chú ý là động thái tích cực tháo gỡ khó khăn trong bối cảnh các cấp hội địa phương thực hiện Nghị quyết T.Ư 6 về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị. Sau khi nhận được văn bản báo cáo của tổ chức Hội ở một số địa phương đang có chủ trương xây dựng đề án sáp nhập thì Đảng Đoàn Hội Nhà báo Việt Nam đã kịp thời có văn bản báo cáo Ban Bí thư, chính thức đề nghị cho phép Hội Nhà báo Việt Nam được giữ nguyên hệ thống tổ chức thống nhất từ Trung ương tới địa phương như hiện nay, không sáp nhập với bất cứ một tổ chức chính trị - xã hội nào khác. Đồng thời cũng có công văn gửi cho lãnh đạo địa phương có chủ trương đó đề nghị chưa thực hiện đề án sáp nhập Hội Nhà báo với Hội Văn học nghệ thuật và chờ ý kiến chỉ đạo của Ban Bí thư về vấn đề này. Sự kịp thời đưa ra chính kiến, quan điểm thể hiện trách nhiệm cao, sự chung sức đồng lòng của trung ương Hội đối với các vấn đề thiết thực, sát sườn của các cấp hội địa phương trong bối cảnh không ít khó khăn như hiện nay.

Bên cạnh đó, năm 2018, Hội Nhà báo Việt Nam cũng đã Ban hành Hướng dẫn và Quyết định của Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam về việc sinh hoạt của hội viên là phóng viên thường trú của các cơ quan báo chí tại các địa phương; xây dựng và trình Thủ tướng phê duyệt Đề án Tiếp tục nâng cao chất lượng Giải báo chí Quốc gia để tăng thêm kinh phí tổ chức Giải hằng năm; dự thảo Quy tắc đối với hội viên - nhà báo khi tham gia mạng xã hội... đều là những công việc hướng tới cơ sở, tạo động lực cho người làm báo, chứ không chung chung theo phong trào. Những quyết định này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho hội địa phương trong công tác quản lý và sinh hoạt hội, bảo vệ quyền hành nghề hợp pháp đúng luật của nhà báo – hội viên chân chính, góp phần “thanh lọc môi trường truyền thông”, xây dựng mối quan hệ tốt với lãnh đạo cấp ủy và chính quyền địa phương nơi nhà báo tác nghiệp thường trú, tạo bước chuyển biến tích cực, thúc đẩy sự phát triển của báo chí Việt Nam.

Có thể nói, những năm qua, đặc biệt là trong năm 2018 hoạt động của Hội Nhà báo Việt Nam đã ngày càng thiết thực, hữu ích, sát sườn với nghề nghiệp, nỗ lực tháo gỡ nhiều “nút thắt” của hoạt động tác nghiệp thực tế cũng như tăng cường hơn nữa công tác rèn giũa đạo đức người làm báo. Điều này đã phần nào cho thấy sự chuyển biến về chất, sự gần gũi hơn với cơ sở, địa phương. Mặt khác, thời gian qua, sự cộng hưởng sức mạnh, sự hướng ứng nhiệt tình của các cấp Hội địa phương, các Liên Chi hội, Chi hội cũng đã góp phần không nhỏ vào những thành công đó.

+ Năm 2019 này, Hội Nhà báo Việt Nam sẽ bước tiếp chặng đường nửa cuối nhiệm kỳ X.  Ông đã từng nói: “Điều tôi quan tâm đến là chặng đường hai năm tiếp theo chúng ta sẽ làm gì, phát huy kết quả đã đạt được ra sao để nhiệm kỳ X thật sự là một nhiệm kỳ ấn tượng, khẳng định vị thế ngày càng quan trọng của Hội Nhà báo trong đời sống báo chí Việt Nam”. Đến thời điểm này, ông đánh giá thế nào về những gì mà Hội Nhà báo Việt Nam đã làm được trong thời gian vừa qua, thưa Chủ tịch?

- Nếu nhìn vào hoạt động thường niên, sẽ thấy Hội Nhà báo Việt Nam trong những năm qua đã làm được rất nhiều, đặc biệt năm 2018. Với ý nghĩa là năm bản lề cho nửa nhiệm kỳ còn lại, năm 2018 là năm chuyển động về mọi mặt của Hội Nhà báo Việt Nam: công tác Hội với nhiều hoạt động, công tác trọng tâm chủ yếu đã được triển khai thực hiện tốt. Đó là chỉ đạo và tổ chức thành công đại hội nhiệm kỳ của các đơn vị trực thuộc Trung ương Hội, bảo đảm đúng Điều lệ Hội; tiếp tục củng cố bộ máy và rà soát đội ngũ hội viên của các tổ chức hội trực thuộc, hiện đã đổi và cấp mới thẻ hội viên nhiệm kỳ 2016-2020 hơn 23.000 hội viên. Công tác thi đua khen thưởng luôn được Trung ương Hội và các cấp hội quan tâm. Việc bình xét thi đua khen thưởng được thực hiện công khai, dân chủ, minh bạch theo đúng quy chế và các văn bản hướng dẫn của Trung ương Hội. Bên cạnh đó, hoạt động nghiệp vụ và bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí cũng là điểm nhấn quan trọng mà ở đó công tác tổ chức và trao Giải báo chí Quốc gia, các hoạt động nghiệp vụ trong khuôn khổ Hội báo toàn quốc, 106 lớp bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí với 2.890 lượt hội viên - nhà báo, các cuộc hội thảo, tọa đàm, triển lãm về nghiệp vụ báo chí... đều để lại những ấn tượng trong lòng các hội viên – nhà báo.

Công tác kiểm tra từ trung ương đến cơ sở đã được củng cố và tiếp tục hoàn thiện. Hoạt động đối ngoại của Hội đã bám sát tình hình trong nước và quốc tế. Quan hệ đối ngoại giữa Hội Nhà báo Việt Nam và các tổ chức Hội Nhà báo, các cơ quan báo chí đối tác được củng cố, tăng cường mở rộng khẳng định được vị thế ngày càng cao của Hội Nhà báo Việt Nam. Việc hợp tác với các tổ chức báo chí quốc tế và khu vực ngày càng đi vào chiều sâu, chất lượng và hiệu quả hơn. 

Sự kiện xây dựng con đường vào Khu di tích lịch sử của Hội Nhà báo Việt Nam tại thôn Roòng Khoa, xã Điềm Mặc, huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên. Sự kiện tổ chức trưng bày và đón nhận bằng công nhận di tích lịch sử quốc gia, Lễ kỷ niệm 70 năm Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng là những sự kiện có ý nghĩa lớn lao, mang tính lịch sử, thể hiện sự quyết tâm vào cuộc và quyết tâm hoàn thành trọng trách lớn lao của lãnh đạo Hội, ghi dấu mốc quan trọng trong hoạt động của Hội Nhà báo Việt Nam, nhiệm kỳ 2015 – 2020.

Khối lượng công việc nhiều, triển khai tốt và kết quả ấn tượng thì không thể nói là không hài lòng.

+ Ấn tượng, sáng tạo, quyết liệt nhưng chắc hẳn vẫn còn đầy những dự tính, những suy tư cần phải thực hiện trên hành trình phía trước để Hội Nhà báo thật sự trở thành mái ấm, là “điểm tựa tin yêu” của những người làm báo Việt Nam. Ông đang trăn trở điều gì, thưa Chủ tịch?

- Những thay đổi từng ngày của hoạt động báo chí, hoạt động Hội… sẽ lại đặt ra những nhiệm vụ mới, công việc mới và trách nhiệm mới. Việc cấp có thẩm quyền chưa phê chuẩn Điều lệ Hội Nhà báo Việt Nam đã được Đại hội X Hội Nhà báo Việt Nam thông qua gây nhiều khó khăn, trở ngại cho hoạt động của các cấp Hội. Một số tổ chức Hội Nhà báo chưa chủ động, sáng tạo trong tổ chức hoạt động nên chất lượng và hiệu quả hoạt động chưa cao, chưa thực sự đáp ứng được yêu cầu và nhiệm vụ trong thời kỳ mới, chưa theo kịp sự phát triển của báo chí. Công tác bồi dưỡng về chính trị, chuyên môn nghiệp vụ và đạo đức nghề nghiệp đối với hội viên, nhà báo, đặc biệt việc học tập, quán triệt và thực hiện Luật Báo chí, 10 điều Quy định đạo đức nghề nghiệp người làm báo Việt Nam ở một số cấp Hội và các cơ quan báo chí chưa thật sự được chú trọng.  Ở một số cấp Hội và cơ quan báo chí còn xảy ra hiện tượng hội viên vi phạm pháp luật và đạo đức nghề nghiệp người làm báo phải xử lý kỷ luật, thu hồi thẻ nhà báo, thẻ hội viên và khai trừ khỏi Hội Nhà báo Việt Nam. Một số cơ quan, đơn vị chủ quản chưa thực sự quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi, giúp đỡ các cấp Hội Nhà báo hoạt động… là những vấn đề chúng ta không thể không tiếp tục giải quyết rốt ráo trong nhiệm kỳ này. Còn về lâu dài, những người chuyên trách công tác Hội có nhiều việc phải làm, chẳng hạn như công tác giáo dục tư tưởng, đạo đức nghề nghiệp trong bối cảnh nền kinh tế thị trường ở nước ta vừa có tác động tốt, vừa có tác hại xấu tới người làm công tác báo chí, làm công tác Hội. Các xu hướng báo chí biến đổi liên tục trong dòng chảy xâm lấn của mạng xã hội, của tin giả, của những thách thức trong kỷ nguyên số đòi hỏi Hội Nhà báo Việt Nam không thể đứng ngoài cuộc.

+ Xin trân trọng cảm ơn Chủ tịch!

Lan Anh (Thực hiện)