Mặc dù đây là cuộc điện đàm thứ 5 của hai nhà lãnh đạo kể từ khi ông Biden nhậm chức cách đây một năm rưỡi, nhưng hội nghị thượng đỉnh sẽ là cuộc gặp trực tiếp đầu tiên của họ với tư cách là nguyên thủ quốc gia. Hiện vẫn chưa có chi tiết nào được đưa ra về thời gian hoặc địa điểm.

Tuy nhiên, ông Biden và ông Tập "đã thảo luận về ý nghĩa của cuộc gặp mặt trực tiếp và đồng ý để các nhóm của mình theo dõi để tìm ra thời gian phù hợp thực hiện điều đó", một quan chức Mỹ giấu tên cho biết.

Cả hai bên mô tả cuộc điện đàm, kéo dài 2 giờ 17 phút, là một cuộc trao đổi mạnh mẽ về nhiều tranh chấp giữa hai cường quốc kinh tế lớn nhất thế giới.

Hãng thông tấn Tân Hoa xã của Trung Quốc cho biết, ông Tập đã có những phát biểu khá gay gắt về chính sách của Mỹ đối với Đài Loan. "Những người chơi với lửa cuối cùng sẽ bị bỏng. Tôi hy vọng phía Mỹ hoàn toàn hiểu được điều đó", ông Tập nói với ông Biden

Theo những diễn biến gần đây, các nhà chức trách Trung Quốc đang tỏ ra rất tức giận trước việc Chủ tịch Hạ viện Mỹ, bà Nancy Pelosi, đang lên kế hoạch tới thăm hòn đảo này. Mặc dù các quan chức Mỹ thường xuyên đến thăm Đài Loan, nhưng Trung Quốc coi chuyến đi của Pelosi là một hành động khiêu khích lớn. 

Trong cuộc gọi, ông Tập nói với ông Biden rằng "lập trường của chính phủ và người dân Trung Quốc đối với vấn đề Đài Loan là nhất quán". Ông nói thêm: “Ý chí kiên định của hơn 1,4 tỷ người dân Trung Quốc là bảo vệ vững chắc chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ quốc gia của Trung Quốc”.

Đáp lại, ông Biden trấn an ông Tập rằng chính sách của Mỹ là không thay đổi. "Về Đài Loan, Tổng thống Biden nhấn mạnh rằng chính sách của Mỹ là không thay đổi và Mỹ phản đối mạnh mẽ các nỗ lực đơn phương nhằm thay đổi hiện trạng hoặc phá hoại hòa bình và ổn định trên eo biển Đài Loan", Nhà Trắng cho biết trong một tuyên bố.

Ngoài vấn đề Đài Loan, theo Nhà Trắng, ông Biden còn hy vọng thiết lập "lan can" cho hai siêu cường. Điều này có nghĩa đảm bảo 2 cường quốc tránh được xung đột trong các lĩnh vực, như thương mại, kinh tế, địa chính trị và đặc biệt quân sự.

Một câu hỏi lớn vẫn chưa được giải đáp là cuộc chiến thương mại dưới thời cựu Tổng thống Donald Trump, khi Mỹ áp đặt 25% thuế nhập khẩu đối với hàng tỷ USD sản phẩm của Trung Quốc.

Bất chấp suy đoán rằng Biden có thể sớm giảm bớt một số mức thuế đó để cố gắng giảm lạm phát đang bùng phát trong nền kinh tế Mỹ, song đã không có động thái nào về vấn đề này trong cuộc nói chuyện của ông với ông Tập.

Huy Hoàng (theo AFP, SCMP, Reuters)