Luật sư Hòe cho biết, theo các tài liệu được công khai, năm 2011, ông Thận được bổ nhiệm làm Phó Chủ tịch UBND huyện Quỳnh Phụ phải áp dụng Quy định về tiêu chuẩn chức danh Phó Chủ tịch UBND huyện ban hành cùng Quyết định 341-QĐ/TU ngày 18/4/2007 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thái Bình (Về việc ban hành tiêu chuẩn một số chức danh lãnh đạo). Quy định này nêu: “vị trí Phó Chủ tịch UBND huyện phải đạt chuyên viên chính trở lên, có trình độ chuyên môn tốt nghiệp đại học trở lên, đối với cán bộ dưới 45 tuổi phải tốt nghiệp đại học hệ chính quy và cao cấp chính trị hệ tập trung”. Tuy nhiên, lúc đó, ông Thận 37 tuổi, chỉ có bẳng chuyên môn Cao đẳng Kiểm sát và Cử nhân Luật hệ chuyên tu, không đáp ứng tiêu chuẩn “tốt nghiệp đại học hệ chính quy”.

Tháng 6/2014, ông Thận được bầu giữ chức Phó Bí thư, Chủ tịch UBND huyện Quỳnh Phụ. Theo tiêu chuẩn chức danh Phó Bí thư, Chủ tịch UBND huyện ban hành kèm Quyết định 1496-QĐ/TU ngày 22/8/2013 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thái Bình (Về việc ban hành một số chức danh lãnh đạo, thay QĐ 341-QĐ/TU) yêu cầu về trình độ như sau: “Đạt tiêu chuẩn nghiệp vụ ngạch chuyên viên chính trở lên, có trình độ chuyên môn tốt nghiệp đại học trở lên, đối với cán bộ dưới 45 tuổi phải tốt nghiệp đại học hệ chính quy”. Thời điểm đó, ông Thận mới 40 tuổi, chưa có bằng đại học chính quy, chưa là chuyên viên chính.

Trung tướng Đinh Ngọc Duy (nguyên Giám đốc Bệnh viện 108 Quân đội) cho biết: Thời gian vừa qua, công tác cán bộ ở nhiều nơi chưa được kiểm soát, thậm chí công tác cán bộ còn bị thao túng; tình trạng chạy chức chạy quyền vẫn còn xảy ra ở nhiều nơi dẫn đến tác hại, nguy hiểm khôn lường của việc “thả nổi quyền lực”, không kiểm soát được quyền lực và sự tha hóa quyền lực trong công tác cán bộ.

Hàng loạt vụ việc bổ nhiệm không đủ điều kiện, tiêu chuẩn, bằng cấp làm cán bộ lãnh đạo, thậm chí đến cấp tỉnh đã để lại những hậu quả nghiêm trọng và ảnh hưởng đến niềm tin của nhân dân.

Do vậy quy định 205-QĐ/TW ra đời được kỳ vọng là công cụ sắc bén, là cái “lồng” cơ chế để “nhốt” quyền lực nhằm kiểm soát chặt chẽ, ngăn chặn đẩy lùi các hiện tượng tiêu cực trong công tác cán bộ như Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng từng nhấn mạnh: “Phải nhốt quyền lực vào trong lồng cơ chế, pháp luật”.

Để xảy ra 'lùm xùm' như báo chí đã phản ánh về việc Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thái Bình thăng tiến 'thần tốc', chưa đủ tiêu chí vẫn được bổ nhiệm, ông Duy cho rằng: Có nhiều nguyên nhân nhưng một trong những nguyên nhân cơ bản là do thiếu cơ chế kiểm soát quyền lực tại địa phương chưa chặt chẽ dẫn đến việc “con voi chui lọt lỗ kim”.

Theo như quy định trên đối chiếu với các điều kiện, tiêu chuẩn của ông Thận năm 2014 có thể thấy, trình độ chuyên môn của ông Thận lại một lần nữa không đáp ứng được các tiêu chuẩn, cụ thể ông Thận khi đó mới 40 tuổi chưa được bổ nhiệm vào ngạch chuyên viên chính, và chỉ có bằng Cao Đẳng trong khi chức danh Chủ tịch huyện lại đòi hỏi cả hai tiêu chí như trong Quyết định 1496-QĐ/TU.

Chưa dừng lại ở đó, chỉ sau hơn một năm đến tháng 7/2015 ông Thận được bầu giữ chức Bí thư Huyện ủy, tham gia Ban Chấp hành (BCH) Đảng bộ tỉnh Thái Bình. Trong tiêu chuẩn chức danh ủy viên BCH Đảng bộ tỉnh ban hành kèm Quyết định 1891-QĐ/TU, ngày 10/11/2014 quy định: “Có trình độ chuyên môn tốt nghiệp đại học trở lên (đối với cán bộ dưới 45 tuổi phải tốt nghiệp đại học chính quy, nếu tốt nghiệp đại học tại chức phải có bằng thạc sỹ và tương đương trở lên, đúng chuyên ngành đào tạo ở bậc đại học)”. Khi đối chiếu với các quy định này và các tiêu chuẩn của ông Thận, thấy rằng ông này chỉ có ông Thận chỉ có bằng Thạc sỹ Quản ký kinh tế hệ tại chức, rõ ràng ông Thận đã không đạt tiêu chuẩn vì đáng lẽ ra ông cần phải có bằng Thạc sĩ ngành luật theo đúng quy định nêu trên.

Bàn về trách nhiệm của người đứng đầu trong việc bổ nhiệm cán bộ thiếu tiêu chuẩn, điều kiện thì:

Dưới góc độ pháp luật

Điều 5, Luật tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 quy định Ủy ban nhân dân (UBND) hoạt động theo chế độ tập thể kết hợp với trách nhiệm của Chủ tịch UBND. Chủ tịch UBND chịu trách nhiệm cá nhân về việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của mình, cùng với tập thể UBND chịu trách nhiệm về hoạt động của UBND trước Hội đồng nhân dân cùng cấp và trước cơ quan nhà nước cấp trên. Thủ trưởng cơ quan chuyên môn thuộc UBND chịu trách nhiệm và báo cáo công tác trước UBND cùng cấp, cơ quan chuyên môn cấp trên và báo cáo công tác trước Hội đồng nhân dân cùng cấp khi được yêu cầu. 

Hệ thống pháp luật Việt Nam cũng quy định rất rõ vai trò cũng như trách nhiệm của người đứng đầu. Trong một tổ chức luôn có người đứng ra điều hành, lãnh đạo, nắm bắt chung nhất các hoạt động của cơ quan tổ chức mình. Không thể nói là không biết khi công nhân viên mình quản lý có sai phạm đặc biệt là cơ quan nhà nước.

Như vậy liệu ở đây có sự gian dối cố ý nâng đỡ nhau, chạy chức, chạy quyền hay không? Một dấu hỏi chấm được đặt ra cho phía hệ thống cán bộ tỉnh Thái Bình.

Nếu tập thể biết sai nhưng vẫn đề bạt, lãnh đạo biết sai bổ nhiệm thì phải kỷ luật cả tập thể và người đứng đầu đơn vị. Không thể có chuyện biết sai mà vẫn nói là đúng quy trình. Đúng quy trình nhưng sai về quy định thì quy trình không còn ý nghĩa. Quy trình không thể to hơn quy định. Liệu có tồn tại khái niệm "lợi ích nhóm, tập thể" ở đây.

Quy định số 205-QĐ/TW ngày 23/9/2019 của Bộ Chính trị về việc kiểm soát quyền lực trong công tác cán bộ và chống chạy chức, chạy quyền. Theo đó, nếu phát hiện có hành vi chạy chức chạy quyền sẽ bi xử lý cụ thể:

1.      Cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức có hành vi chạy chức, chạy quyền hoặc bao che, tiếp tay cho chạy chức, chạy quyền thì bị xử lý kỷ luật theo quy định hiện hành. Ngoài ra, nếu là cán bộ đang công tác tuỳ theo hình thức bị kỷ luật còn bị áp dụng các biện pháp xử lý như sau:

a)     Bị khiển trách thì đưa ra khỏi quy hoạch cán bộ (nếu đang có trong quy hoạch). Sau thời hạn ít nhất 18 tháng kể từ ngày đưa ra khỏi quy hoạch mới được xem xét quy hoạch cán bộ. Không bố trí làm công tác tham mưu, nghiệp vụ về tổ chức, cán bộ, kiểm tra, thanh tra.

b)      Bị cảnh cáo thì xem xét cho thôi tham gia cấp uỷ, thôi giữ chức vụ đang đảm nhiệm. Đưa ra khỏi quy hoạch cán bộ (nếu đang có trong quy hoạch). Sau thời hạn ít nhất 30 tháng kể từ ngày quyết định cho thôi cấp uỷ, chức vụ mới được xem xét quy hoạch cán bộ. Không bố trí làm công tác tham mưu, nghiệp vụ về tổ chức, cán bộ, kiểm tra, thanh tra.

c)      Bị cách chức thì đưa ra khỏi quy hoạch cán bộ (nếu đang có trong quy hoạch). Sau thời hạn ít nhất 60 tháng kể từ ngày đưa ra khỏi quy hoạch mới được xem xét quy hoạch cán bộ. Không bố trí làm công tác tham mưu, nghiệp vụ về tổ chức, cán bộ, kiểm tra, thanh tra.Bị khai trừ ra khỏi Đảng thì xem xét buộc thôi việc hoặc chấm dứt hợp đồng lao động.

2.       Đối với các hành vi chạy chức, chạy quyền, bao che, tiếp tay cho chạy chức, chạy quyền liên quan đến việc đưa, nhận hối lộ hoặc các hành vi vi phạm khác đến mức phải truy cứu trách nhiệm hình sự thì phải chuyển hồ sơ sang cơ quan chức năng để xem xét, xử lý theo quy định của pháp luật; nghiêm cấm giữ lại để xử lý hành chính.

Những quy định trên đây một lần nữa khẳng định tính nghiêm minh trong kỷ luật cán bộ, đảng viên vi phạm và thể hiện rõ quyết tâm chính trị và tính kiên quyết trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lợi dụng chức vụ, quyền hạn vi phạm nguyên tắc của Đảng, vi phạm pháp luật Nhà nước của một bộ phận cán bộ, đảng viên.

Bởi vậy, Thanh tra của Ủy ban kiểm tra tỉnh Thái Bình, Thanh tra Bộ Nội vụ và các cơ quan khác cần nhanh chóng xem xét lại quy trình bổ nhiệm của ông Thận để công khai trước dư luận có hay không việc bổ nhiệm 'thần tốc' và đương nhiên nếu sau khi chứng thực việc bổ nhiệm sai quy trình, thiếu tiêu chuẩn, ông Thận sẽ bị hủy quyết định bổ nhiệm và tiến hành kỷ luật nghiêm minh theo quy định của Đảng và pháp luật đối với các cán bộ, công chức, tập thể liên quan– Luật sư Hòe cho biết.