Dự kiến, ngày 16/6 tới đây TAND TP Hồ Chí Minh sẽ đưa ra xét xử vụ án “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Quỹ Bảo lãnh tín dụng (BLTD) cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa TP Hồ Chí Minh.

Các bị can tại vụ án này gồm: Trần Hữu Thái (SN 1954, nguyên Giám đốc Quỹ Quỹ BLTD), Trần Bửu Long (SN 1962, nguyên Phó Giám đốc Quỹ BLTD), Hà Văn Dương (SN 1966, nguyên Trưởng phòng nghiệp vụ Quỹ BLTD), Võ Kế Trí (SN 1973, nguyên Phó trưởng phòng nghiệp vụ) và Mai Thị Kim Dung (SN 1986, nguyên chuyên viên Phòng nghiệp vụ Quỹ BLTD).

5 bị can nguyên là lãnh đạo và chuyên viên của Quỹ BLTD TP Hồ Chí Minh bị cáo buộc gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 19,2 tỷ đồng.

Theo cáo trạng, tại Quỹ BLTD có Phòng nghiệp vụ do Dương và Trí (làm Trưởng và Phó phòng), Dung là chuyên viên thẩm định. Phòng nghiệp vụ thực hiện các công việc liên quan đến bảo lãnh tín dụng, như: Thẩm định dự án đầu tư, phương án sản xuất kinh doanh của khách hàng; phân tích tài chính doanh nghiệp và định giá tài sản thế chấp; theo dõi khách hàng có hồ sơ bảo lãnh tín dụng và thực hiện cho vay bắt buộc đối với trường hợp khách hàng không trả được nợ vay; phối hợp ngân hàng giải quyết xử lý tài sản, xử lý nợ khi phát sinh. Trong đó Thái là người phụ trách, quản lý và chỉ đạo trực tiếp các hoạt động của Phòng nghiệp vụ.

Ngày 15/3/2009, Trần Hữu Thái ủy quyền cho Trần Bửu Long thay Thái thực hiện ký kết hợp đồng tư vấn khách hàng liên quan đến công tác của Phòng tư vấn đầu tư tài chính; phê duyệt kết quả thẩm định hồ sơ bảo lãnh tín dụng liên quan đến công tác của Phòng nghiệp vụ, chịu trách nhiệm trước pháp luật về phần việc được ủy quyền.

Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ được giao, 5 bị cáo nêu trên đã có những hành vi thiếu trách nhiệm trong việc thẩm định, quyết định bảo lãnh tín dụng cho Công ty TNHH Dược phẩm Phát Như Quân (Công ty Phát Như Quân - PV) gây thiệt hại hơn 19,2 tỷ đồng của Nhà nước.

Cụ thể, ngày 1/6/2010, Công ty Phát Như Quân được một ngân hàng đồng ý cấp hạn mức tín dụng 30 tỷ đồng, để bổ sung hạn mức vốn kinh doanh.

Sau khi được ngân hàng này cấp hạn mức giao dịch, ngày 15/6/2010 Công ty Phát Như Quân có văn bản đề nghị Quỹ BLTD bảo lãnh vay số tiền 19 tỷ đồng tại ngân hàng, kèm theo hồ sơ là các tài liệu: Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh và giấy chứng nhận đủ điều kiện; báo cáo và tài liệu liên quan đến quyết toán thuế và tài chính năm 2008, 2009, 2010; văn bản thông tin quan hệ tín dụng; thông báo của ngân hàng về đồng ý cấp hạn mức giao dịch 30 tỷ đồng; các hợp đồng kinh tế mà Công ty Phát Như Quân đã ký kết để chứng minh thu nhập doanh nghiệp và phương án sản xuất kinh doanh năm 2010. Theo đó, Công ty Phát Như Quân cho rằng đã ký kết hợp đồng cung cấp thuốc cho 24 bệnh viện, có doanh thu hơn 102 tỷ đồng.

Phòng nghiệp vụ Quỹ BLTD tiếp nhận và thực hiện thẩm định hồ sơ để đề nghị bảo lãnh tín dụng nêu trên. Sau đó Mai Thị Kim Dung thực hiện thẩm định, phân tích đánh giá về cơ sở pháp lý, về nhu cầu và tính cấp thiết đầu tư; về kỹ thuật công nghệ máy móc, chất lượng sản phẩm, giá thành; về phân tích thị trường cung cấp nguyên liệu hàng hóa; về phương án tài chính, thực hiện nghĩa vụ thuế và khả năng hoàn trả nợ cũng như thu hồi vốn.

Tại báo cáo thẩm định ngày 6/7/2010, Dung nêu Công ty Phát Như Quân có phương án kinh doanh khả thi, như chỉ đảm bảo cho khoản vay 10 tỷ đồng. Do đó kiến nghị Quỹ BLTD bảo lãnh cho Công ty Phát Như Quân vay 10 tỷ đồng. Riêng 9 tỷ đồng yêu cầu bảo lãnh còn lại, chỉ xem xét bảo lãnh khi có tài sản đảm bảo.

Báo cáo thẩm định này đã được Trí, Dương và Long xét duyệt. Ngày 13/7/2010, Hội đồng thẩm định, gồm: Thái, Long, Dương, Trí và Phạm Minh Thuận (kế toán trưởng), Đỗ Tấn Trúc (Phó phòng tư vấn) đã chấp thuận bảo lãnh cho Công ty Phát Như Quân theo như nội dung báo cáo thẩm định.

Để thực hiện bảo lãnh, ngày 15/7/2010, Trần Hữu Thái, Trần Ngọc Xuân Nhi (Giám đốc Công ty Phát Như Quân) và đại diện phía ngân hàng ký kết hợp đồng bảo lãnh tín dụng số 20-03/2010/HĐ-QBLTD.

Theo đó, Quỹ BLTD bảo lãnh nghĩa vụ trả nợ gốc, lãi vay và các chi phí khác có liên quan đối với số tiền 10 tỷ đồng do Công ty Phát Như Quân vay tại ngân hàng. Ngày 16/7/2010, ngân hàng đã ký hợp đồng hạn mức tín dụng cho Công ty Phát Như Quân vay 10 tỷ và số tiền này được giải ngân ngay sau đó.

Đến ngày 23/9/2010, Thái cùng Ánh và Nhi tiếp tục ký phụ lục hợp đồng số 01 bảo lãnh tiếp nghĩa vụ trả nợ gốc, lãi vay và các chi phí khác có liên quan đối với số tiền vay 9 tỷ đồng của Công ty Phát Như Quân tại ngân hàng này.

Tài sản đảm bảo là lô đất diện tích 2.180m2 tại huyện Củ Chi của Nhi và chồng là Trương Thiện Huy. Vợ chồng Nhi cam kết không cầm cố, thế chấp tài sản này cho bất kỳ tổ chức cá nhân nào.

Cùng ngày, ngân hàng đã ký hợp đồng hạn mức tín dụng, cho Công ty Phát Như Quân vay 9 tỷ đồng và giải ngân. Sau khi nhận tiền vay, đến hạn thanh toán Công ty Phát Như Quân không hoàn trả tiền gửi, tiền lãi phát sinh trong kỳ, nên ngân hàng khởi kiện ra tòa.

Tại bản án sơ thẩm và phúc thẩm của TAND TP Hồ Chí Minh đểu tuyên Công ty Phát Như Quân có trách nhiệm thanh toán cho phía ngân hàng số tiền vay và tiền lãi phát sinh trong các hợp đồng hạn mức tín dụng với tổng số tiền hơn 22,4 tỷ đồng (gồm 19 tỷ đồng nợ gốc, và hơn 3,4 tỷ đồng nợ lãi).

Đến ngày 5/6/2012, Quỹ BLTD đã trả hơn 22,4 tỷ đồng cho ngân hàng theo quyết định thi hành án. Sau đó Công ty Phát Như Quân đã trả cho Quỹ BLTD 3,2 tỷ đồng, số tiền hơn 19,2 tỷ đồng đến nay không thể thu hồi.

Trong vụ án này, cáo trạng nêu đối với hành vi của Trần Ngọc Xuân Nhi, Trương Thiện Huy và các nhân viên ngân hàng có liên quan việc Công ty Phát Như Quân được bảo lãnh, cho vay gây thiệt hại tài sản của Nhà nước tại Quỹ BLTD, cơ quan điều tra sẽ tiếp tục làm rõ trách nhiệm và xem xét xử lý.

T.Toàn