Liên quan đến việc sửa đổi Luật đất đai, vấn đề đang được người dân quan tâm hiện nay chính là việc áp dụng các công cụ thuế, tài chính và tìm giải pháp để khắc phục, ngăn chặn vấn nạn đầu cơ đất đai, làm lũng đoạn thị trường.

Trước thực trạng đầu cơ tích trữ nhà đất tăng cao nhưng không đưa vào khai thác sử dụng, gây lãng phí nguồn lực đất đai, việc đánh thuế bất động sản được kỳ vọng sẽ phát huy vai trò điều tiết nhằm tạo ra sự công bằng giữa các chủ thể trong sử dụng đất, góp phần giúp thị trường bất động sản phát triển lành mạnh và hiệu quả.

Theo PGS.TS Nguyễn Đình Thọ, Viện trưởng Viện Chiến lược chính sách TN&MT, dự thảo Luật lần này đã thể chế hóa rất cụ thể yêu cầu của Nghị quyết 18 về đất đai, tránh tình trạng để đất bỏ hoang, chậm đưa đất hoặc không đưa đất vào sử dụng và đầu cơ đất.

Theo đó, thay vì sử dụng các công cụ hành chính như trước đây sẽ sử dụng các công cụ tài chính, sử dụng thuế, đặc biệt trong quản lý đất bỏ hoang, chậm hoặc không đưa đất vào sử dụng và các trường hợp bao chiếm, tích tụ, tập trung đất đai để đầu cơ.

Dự thảo luật đã thể chế hóa nội dung liên quan đến thuế thu nhập từ chuyển quyền sử dụng đất và thuế đối với các trường hợp bỏ hoang, chậm đưa đất vào sử dụng…

TS Hoàng Văn Cường, Phó Hiệu trưởng Đại học Kinh tế Quốc dân cũng cho rằng cần sử dụng chính sách thuế để điều tiết vào những người chiếm dụng đất đai nhiều hơn, hay giá trị đất đai tăng lên thì mức nộp thuế nhiều hơn.

Điều này buộc mỗi người phải tính toán liệu mua nhà đất để đấy có đủ tiền để trả thuế hàng năm hay không. Những đối tượng đầu cơ sẽ phải điều tiết hành vi của mình.

Về biện pháp ứng phó với vấn nạn đầu cơ đất đai, lũng đoạn thị trường, Bộ trưởng Bộ TN&MT Trần Hồng Hà cho biết, trước tiên phải dùng các công cụ tài chính, thuế để hạn chế các đối tượng đầu cơ đất đai.

Chẳng hạn, với dự án nhà đầu tư mua với mục đích chờ giá tăng lên, đất hóa tài sản... sẽ xem xét dùng thuế lũy tiến để đánh vào đất; dự án trúng thầu, đấu giá nhưng chậm đưa vào sử dụng.

Với nhà đầu cơ, nếu mua xong bán ngay sẽ phải chịu mức thuế cao hơn so với người mua, đầu tư nhưng sử dụng lâu dài, ổn định. Tức là sẽ áp thuế cao với những người đầu cơ, mua đất, dự án nhưng không đầu tư mà chờ thị trường tăng để thu lời. Còn những đối tượng thổi giá thông qua đấu giá, sẽ thay đổi phương thức đấu giá để loại trừ hành vi này.

Quan trọng nhất, theo Bộ trưởng Trần Hồng Hà đó là phải xác định giá theo thị trường và dùng công cụ thị trường để điều tiết giá. Công cụ thị trường ở đây là cung - cầu để xác định giá. Ví dụ phân khúc nhà nào đang quá ít mà nhu cầu quá lớn thì Nhà nước cần có quỹ đất bổ sung vào phân khúc này. Khi số lượng sản phẩm tăng lên thì giá sẽ giảm xuống.