Mô hình "nhân viên làm chủ" với sự độc lập trong công tác biên tập là một trong những kế hoạch của nhà xuất bản báo chí lớn nhất New Zealand, sau khi Giám đốc điều hành của Stuff mua lại công ty vốn chịu sự kiểm soát của Công ty mẹ Nine Entertainment.

“Cuối cùng thì chúng tôi đã có thể thực hiện nhưng gì đang hướng tới và trên hết vào lúc này mà truyền thông đang tập trung là vấn đề Covid-19”, Giám đốc điều hành Sinead Boucher nói.

“Quan trọng, điều đó cho chúng tôi cảm giác kiểm soát tương lai của chính mình nhiều hơn, mà những hy sinh của mỗi cá nhân, như tiền lương hoặc những thứ đại loại như thế, sẽ do chính chúng tôi kiểm soát”.

Stuff là trang web truyền thông lớn nhất của New Zealand, sở hữu lượng bản in mỗi ngày hàng đầu quốc gia, với khoảng 900 nhân viên bao gồm 400 nhà báo. Vào tháng 4, thời điểm New Zealand thực hiện lệnh phong tỏa trên toàn quốc, các nhân viên của Stuff đã đồng ý cắt giảm 15% tiền lương sau khi doanh thu quảng cáo sụt giảm mạnh, Boucher nói.

Bản thân Giám đốc điều hành Sinead Boucher đã tự nhận giảm 40% tiền lương.

Thông tin Sinead Boucher mua Tập đoàn truyền thông Stuff xảy ra cùng ngày với một công ty truyền thông khác ở New Zealand là Mediaworks, đài phát thanh - truyền hình thuộc sở hữu của Mỹ, cũng thông báo 130 nhân viên bị sa thải.

Mô hình “nhân viên làm chủ” bắt đầu

Thuộc sở hữu của Nine Entertainment - công ty mẹ ở Australia, Stuff phải đối mặt với những thách thức tài chính trước khi đại dịch Covid-19 xảy ra. Trong một tuyên bố trên thị trường chứng khoán Australia, Nine Entertainment cho biết Stuff sẽ được bán cho Boucher trong một thỏa thuận sẽ hoàn thành vào cuối tháng.

Thỏa thuận này chấm dứt những nỗ lực của NZME thuộc sở hữu của Australia, công ty truyền thông đối thủ muốn mua lại Stuff. Các cuộc thảo luận giữa hai công ty trở nên gay gắt và kết thúc tại tòa án tối cao vào tuần trước, mở đường cho Giám đốc điều hành Boucher mua lại công ty.

“Mọi người đều vui mừng khi tự mình xây dựng sự ổn định lâu dài cho Stuff, bắt đầu từ bây giờ”, Boucher chia sẻ.

Boucher cho biết, cô vẫn chưa biết mô hình “nhân viên làm chủ” sẽ như thế nào và vấn đề này sẽ được quyết định trong vài tuần tới. Nhưng Boucher tự tin áp dụng mô hình của Công ty tư vấn Beca có trụ sở tại New Zealand, nơi nhân viên là cổ đông.

“Tôi muốn tạo cơ chế chủ sở hữu, với các nhân viên có cổ phần trực tiếp trong quyền sở hữu của mình. Điều đó sẽ tạo cơ hội cho chúng tôi có thể có những đối tác hoặc nhà đầu tư mới trong tương lai, nếu chúng tôi cần”, Boucher cho biết.

“Có một cổ phần trong tương lai, tôi nghĩ điều đó sẽ thực sự mang lại năng lượng cho tất cả mọi người. Tất cả có trách nhiệm để định hướng vận mệnh của chính mình, mà không phải là một công ty thuộc sở hữu của một đối tác nước ngoài, nơi chúng tôi sẽ không bao giờ đứng đầu và là trung tâm của chiến lược”.

Boucher cho biết, sẽ không còn kế hoạch sáp nhập với một công ty khác và cũng không có kế hoạch tái cấu trúc doanh nghiệp hoặc sa thải nhân viên.

Giám đốc điều hành của Stuff nói thêm rằng, việc mua công ty của cô ấy không thay đổi động lực chung của toàn bộ khu vực truyền thông ở New Zealand, nơi rất nhiều công ty truyền thông đã phá sản hoặc buộc phải cắt giảm nhân sự kể từ khi đại dịch Covid-19 bắt đầu.

Hầu hết các công ty truyền thông New Zealand đã phải vật lộn kể từ khi đại dịch xảy ra. NZME đã công bố kế hoạch cắt giảm 200 việc làm. Tháng trước, công ty Bauer Media của Đức đã đóng cửa hoạt động tại New Zealand và ngừng xuất bản nhiều tạp chí trên cả nước.

“Triển vọng mua lại Stuff chỉ phát sinh trong vài tuần qua”, Boucher nói, và được Nine Entertainment hỗ trợ. Công ty mẹ Nine Entertainment nói rằng họ sẽ giữ quyền sở hữu một nhà máy in ở Wellington và cho thuê lại cho Stuff như một phần của thỏa thuận.

Họ cũng sẽ giữ lại một số lợi nhuận từ việc bán công ty Offshoot Stuff Fiber, một nhà cung cấp dịch vụ Internet.

Khi lệnh phong tỏa thực ở New Zealand, Stuff đã đưa ra kêu gọi trên website của mình để độc giả quyên góp cho công ty mà không áp đặt “bức tường phí”, và Boucher hy vọng khi quyền sở hữu thuộc về những người New Zealand, nó sẽ khuyến khích nhiều người đăng ký thành viên.

Một bản điều lệ biên tập sẽ được ghi nhận ở “cấp độ công ty”, là một trong những kế hoạch của Boucher cho Stuff. “Tôi thực sự nghĩ rằng nó sẽ cho chúng tôi cơ hội để làm những điều khác biệt, mặc dù tôi không chắc chắn những điều đó sẽ là gì”.

“Chúng tôi quyết định hoàn toàn cho chính mình ... thay vì nghĩ về việc chúng tôi có thể được bán hoặc thuộc một phần nhỏ của một doanh nghiệp lớn hơn nhiều. Nó chắc chắn mang lại sự tự do và linh hoạt”, Boucher lạc quan cho biết.

 Với việc Stuff chuyển giao quyền quản lý cho chính các nhân viên, ngành truyền thông New Zealand trở thành quốc gia đầu tiên thực hiện đổi quyền sở hữu, nhằm đối phó với tình trạng khó khăn của báo chí hiện tại, cùng hy vọng tạo ra sự khác biệt thực sự.