Nhận lời mời của Chủ tịch Hội đồng Cộng hòa Belarus Mikhail Myasnikovich, Chủ tịch Viện Đại biểu Belarus Vladimir Andreichenko, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân sẽ dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội Việt Nam thăm chính thức Cộng hòa Belarus từ ngày 12 - 14/12/2019.

Quan hệ chính trị tốt đẹp

Việt Nam và Belarus chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao vào ngày 24/1/1992. Tuy nhiên, quan hệ hữu nghị truyền thống giữa hai nước đã tồn tại từ trước đó rất lâu.

Trải qua nhiều thập kỷ với những thăng trầm của lịch sử, quan hệ hữu nghị, đoàn kết và hợp tác giữa Việt Nam và Belarus đã luôn được Chính phủ và nhân dân hai nước vun đắp và phát triển, đem lại nhiều thành quả trên các lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hóa, giáo dục, quốc phòng, an ninh...

Đặc biệt, về chính trị - ngoại giao, hai nước duy trì trao đổi các đoàn cấp cao nhất. Vào tháng 11/2014, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng thăm chính thức Cộng hòa Belarus; tháng 12/2015, Tổng thống Belarus  A.G. Lukashenko thăm chính thức Việt Nam. Hai bên duy trì phối hợp, hỗ trợ lẫn nhau tại các diễn đàn quốc tế như Liên Hợp quốc và Phong trào Không liên kết, góp phần bảo vệ lợi ích quốc gia của mỗi nước, cùng nhau phấn đấu vì một thế giới hòa bình, ổn định và thịnh vượng.

Hợp tác trong lĩnh vực quốc phòng cũng là điểm sáng trong quan hệ hai nước. Trong chuyến thăm Việt Nam của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Belarus Ravkov Andrei Alekseevich tháng 11/2018, hai bên nhất trí duy trì trao đổi đoàn quân sự các cấp, thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực tiềm năng, phù hợp với khả năng và nhu cầu của mỗi bên, như: Trao đổi đoàn, trao đổi kinh nghiệm giữa quân đội hai nước, đào tạo, truyền thông quân sự, khoa học quân sự...

Trong năm 2019, Việt Nam - Belarus đã có trao đổi đoàn các cấp với các chuyến thăm của: Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Bế Xuân Trường (5/2019), Tư lệnh Quân chủng Phòng không - Không quân Lê Huy Vịnh (6/2019), Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm (7/2019), Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Thành (9/2019), Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Nguyễn Văn Cẩn (9/2019). Phía Belarus có chuyến thăm Việt Nam của Phó Thủ tướng Belarus Igor Lyashenko (9/2019).

Việt Nam và Belarus cũng tiếp tục phối hợp chặt chẽ tại các diễn đàn đa phương quốc tế. Belarus là một trong những nước đầu tiên tuyên bố ủng hộ và có văn bản khẳng định từ rất sớm việc ủng hộ Việt Nam ứng cử làm thành viên Ủy ban Luật Thương mại Quốc tế và Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp quốc.

Mục tiêu kim ngạch thương mại 500 triệu USD

Thời gian qua, với nỗ lực của cả hai phía, quan hệ thương mại song phương có những bước khởi sắc rõ rệt. Kim ngạch thương mại hai chiều 9 tháng đầu năm 2019 đạt 153,4 triệu USD (tăng 80,1% so với cùng kỳ năm 2018), trong đó xuất khẩu của Belarus sang Việt Nam đạt 83,9 triệu USD (tăng 76,4%), xuất khẩu của Việt Nam sang Belarus đạt 69,5 triệu USD (tăng 86,8%). Dự kiến kim ngạch thương mại song phương cả năm 2019 sẽ đạt mức 200 triệu USD sau nhiều năm dừng ở con số 100 triệu USD/năm.

Tuy nhiên, mặc dù Hiệp định FTA giữa Việt Nam và Liên minh Kinh tế Á - Âu (Belarus là thành viên) đã có hiệu lực từ hơn 3 năm nay nhưng kim ngạch thương mại giữa hai nước chưa có những bứt phá, chưa tương xứng với tiềm năng hiện có và mối quan hệ truyền thống hữu nghị giữa Việt Nam và Belarus.

Để thúc đẩy hợp tác kinh tế - thương mại, nhiều chuyên gia cho rằng, hai bên cần có cách tiếp cận mới, trong đó có việc chuyển từ thương mại thuần túy sang liên doanh sản xuất, chế biến, phấn đấu đạt mục tiêu kim ngạch 500 triệu USD mà lãnh đạo hai nước đặt ra.

Việt Nam luôn coi trọng củng cố và phát triển quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt với Belarus. Ngược lại, Belarus coi Việt Nam là đối tác quan trọng nhất tại khu vực Đông Nam Á, trong đó đặc biệt chú trọng đến việc đầu tư thành lập nhà máy sản xuất ô tô tải, ô tô khách, ô tô buýt nhằm phục vụ nhu cầu của thị trường Việt Nam và xuất khẩu sang các nước thứ ba.

Tháng 9 vừa qua, nhà máy ô tô tải Maz Asia với công suất 3000 sản phẩm/năm liên doanh giữa Việt Nam và Belarus tại tỉnh Hưng Yên đã được khai trương. Các bước triển khai liên doanh sản xuất các sản phẩm sữa tại tỉnh này cũng đã được ký kết với định hướng lâu dài vươn tới thị trường các nước ASEAN, đáp ứng lợi ích của cả hai bên.

Phía Belarus cũng đề xuất hai bên thành lập liên doanh sản xuất lốp ô tô tại Belarus sử dụng nguyên liệu cao su của Việt Nam để tiêu thụ tại thị trường các nước Liên minh Kinh tế Á - Âu; thành lập liên doanh sản xuất phân bón Kali tại Việt Nam. Belarus cũng mong muốn tăng cường cung cấp sữa, thịt… sang thị trường Việt Nam. Ngoài ra, Belarus đề xuất cung cấp cho Việt Nam các công nghệ, thiết bị chế biến quặng; công nghệ sinh học, công nghệ thông tin...

Tại Belarus, nhiều mặt hàng truyền thống của Việt Nam đã trở nên gần gũi trong đời sống hằng ngày của người tiêu dùng, như quần áo, giày dép, hải sản, chè, cà phê, lạc, gia vị…

Thúc đẩy quan hệ hợp tác song phương

Trả lời báo chí trước thềm chuyến thăm chính thức Cộng hòa Belarus của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, Đại sứ Việt Nam tại Belarus Phạm Hải cho biết, chuyến thăm nhằm duy trì cơ chế trao đổi đoàn lãnh đạo cấp cao; trao đổi về quan hệ hợp tác song phương với Belarus trên các lĩnh vực; trao đổi về phương hướng, biện pháp thúc đẩy quan hệ hợp tác nghị viện giữa hai nước; thảo luận các vấn đề quốc tế, khu vực cùng quan tâm; hiện thực hóa các thỏa thuận giữa lãnh đạo cấp cao và Quốc hội hai nước Việt Nam - Belarus.

Dự kiến trong khuôn khổ chuyến thăm, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân sẽ có các cuộc hội kiến Tổng thống, Thủ tướng, hội đàm với Chủ tịch Thượng viện và Chủ tịch Hạ viện Belarus.

Chuyến thăm Belarus của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân diễn ra trong bối cảnh quan hệ truyền thống Việt Nam - Belarus đang phát triển tốt đẹp và ngày càng được củng cố, phát triển, thể hiện ở các chuyến thăm các cấp, trao đổi kinh tế, văn hóa, thương mại ngày càng tăng, nhiều hiệp định được ký kết...

Việt Nam và Belarus đang tích cực triển khai Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Liên minh Kinh tế Á - Âu, tranh thủ tối đa những lợi thế mà Hiệp định đem lại để mở rộng hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư song phương, đóng góp thiết thực vào việc củng cố và tăng cường quan hệ giữa hai nước.

T. Toàn