Mới đây, Văn phòng Chính phủ có thông báo kết luận đồng ý chủ trương thành lập thành phố Thành phố Thủ Đức trên cơ sở sáp nhập Quận 2, Quận 9 và Quận Thủ Đức ở phía Đông TP HCM.

Với diện tích dự kiến 210km2, khoảng một triệu dân, Thành phố Thủ Đức được kỳ vọng sẽ là hạt nhân, thúc đẩy kinh tế TP HCM và cả khu vực phía Nam trong tương với việc đóng góp 30% tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) của TPHCM, bằng 4% - 5% tổng sản phẩm nội địa (GDP) cả nước.

Tiếp đó, Chủ tịch UBND TP HCM cũng đã có chỉ đạo giao Sở Quy hoạch Kiến trúc Thành phố phối hợp đơn vị tư vấn, hoàn chỉnh dự thảo của đề án hình thành và phát triển khu đô thị sáng tạo, tương tác cao phía đông (TP Thủ Đức) dựa trên ý kiến đóng góp của các sở, ngành. Sở Quy hoạch và Kiến trúc ưu tiên mời thầu thực hiện nghiên cứu với Công ty Sasaki.

Theo ý tưởng quy hoạch của Sasaki, Thành phố Thủ Đức trong tương lai sẽ có 6 trung tâm quan trọng gồm: Trung tâm tài chính quốc tế Thủ Thiêm; Khu thể thao và sức khỏe Rạch Chiếc; Trung tâm công nghệ cao Sài Gòn; Trung tâm công nghệ giáo dục (Đại học Quốc gia TP HCM); Khu công nghệ sinh thái Tam Đa và Khu đô thị tương lai Trường Thọ.

Về cơ bản, theo ý tưởng của Công ty Sasaki thì TP này trong tương lai sẽ được hình thành với 6 trung tâm.

Trung tâm công nghệ tài chính - Thủ Thiêm

Thủ Thiêm trong nhiều năm nay được quy hoạch và phát triển hệ thống đô thị hiện đại nhờ lợi thế về vị trí nằm dọc sông Sài Gòn, tiếp giáp với khu vực đô thị lõi trung tâm TP HCM, và được kết nối với nhiều cây cầu bắc qua sông Sài Gòn. Thủ Thiêm được quy hoạch trở thành trung tâm tài chính của TP HCM.

Quy hoạch tổng thể Thủ Thiêm có diện tích 647ha, là một trung tâm mới, hiện đại và mở rộng của TP HCM, với các chức năng chính là trung tâm tài chính, thương mại, dịch vụ cao cấp của thành phố, khu vực và có vị trí quốc tế, là trung tâm văn hóa, nghỉ ngơi, giải trí.

Khu đô thị mới Thủ Thiêm được chia thành 8 khu chức năng. Mỗi khu chức năng có đặc điểm riêng về công năng sử dụng hỗn hợp, mật độ xây dựng riêng, các không gian công cộng và các công trình điểm nhấn.

Khu thể thao và sức khỏe - Rạch Chiếc

Khu vực này được quy hoạch định hướng là nơi kinh doanh thể thao và chăm sóc sức khỏe ở khu vực Đông Nam Á. Là khu vực nhấn mạnh tiềm năng của thành phố Hồ Chí Minh như một điểm đến quốc tế trong y học thể thao, các ngành nghề về thể thao…

Hạ tầng kết nối giao thông liên vùng thuận tiện, trong đó có cảng hàng không, đường cao tốc, đường vành đai, metro…trở thành điểm đến sáng tạo trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe và thể thao giải trí của khu vực. Các khu vực phát triển tích hợp, đa năng ở gần đó càng tăng cường cơ hội phát triển khu vực này trở thành một cộng đồng toàn diện nâng cao chất lượng cuộc sống.

Khu công nghệ cao (SHTP) - Trung tâm sản xuất tự động hóa

Dựa trên năng lực sản xuất hiện có, khu công nghệ cao TP HCM được hình dung để thúc đẩy tương lai sản xuất và thiết kế sáng tạo. Đến nay, sau 17 năm thành lập và phát triển, khu công nghệ cao quận 9 có 156 dự án với tổng giá trị đầu tư lên đến 7,1 tỷ USD.

Hiện khu công nghệ cao TP HCM đã có nhiều nhà đầu tư lớn đến đầu tư như Nidec (Nhật Bản) với số vốn 296 triệu USD, Samsung ( Hàn Quốc) với số vốn 2 tỷ USD, Intel ( Mỹ) 1,04 tỷ USD,…Tổ hợp nhà máy Samsung Electronics nằm bên đường Võ Chí Công, phường Tăng Nhơn Phú B, có diện tích 92 ha, được xây dựng từ năm 2015.

Mới đây, TP HCM đề xuất quy hoạch lại khu vực Linh Trung. Khu vực này hiện nay quỹ đất phần lớn là đất công do Đại học Nông Lâm và Công ty Cấp nước thành phố (Sawaco) quản lý.

Theo ý tưởng quy hoạch lại khu Linh Trung sẽ được kết nối thuận tiện với Khu Đại học Quốc gia TP HCM (hơn 643ha), hướng tới trở thành trung tâm công nghệ giáo dục và Khu Công nghệ cao TP HCM (Trung tâm Sản xuất tự động). Dự kiến điều chỉnh cục bộ 4 ô phố thuộc phường Linh Trung, với tổng diện tích khoảng 28ha.

Sau điều chỉnh, khu vực này có chức năng kết nối, hỗ trợ cho 2 khu vực trung tâm của Khu đô thị sáng tạo tương tác cao, có thể hình thành một trung tâm đổi mới và hỗ trợ khởi nghiệp.

Khu trung tâm công nghệ thông tin, công nghệ giáo dục - Đại học Quốc gia

Khu Đại học Quốc gia TP HCM có quy mô hơn 643ha thuộc quận Thủ Đức và thị xã Dĩ An (Bình Dương), là nơi tập trung một quần thể giáo dục đào tạo, nhất là ngành công nghệ thông tin, và một trung tâm khởi nghiệp sáng tạo, từ đó mở rộng khả năng nghiên cứu và sáng tạo thông qua việc tăng sự hợp tác và cọ xát với nhiều ngành công nghiệp sáng tạo khác nhau.

Hiện tại Đại học Quốc gia TP.HCM có 7 đơn vị thành viên: ĐH Bách khoa, ĐH Khoa học tự nhiên, ĐH Khoa học xã hội và nhân văn, ĐH Quốc tế, ĐH Công nghệ thông tin, ĐH Kinh tế - Luật và Viện Môi trường - Tài nguyên.

Ngoài ra còn có 26 đơn vị trực thuộc, với khoảng 55.000 sinh viên đang theo học. Trong khu Đại học TP HCM hiện tại có thêm trường ĐH Thể dục thể thao nằm xen giữa và Trường ĐH An ninh nằm liền kề.

Các dự án phát triển gần Đại học Quốc gia có thể hỗ trợ mục tiêu đào tạo của trường trong khi khai thác nguồn lực nghiên cứu cho việc phát triển kinh tế.

Tương lai, Khu Công nghệ cao và Đại học quốc gia TP HCM cũng những khu vực sáng tạo khác kết nối chặt chẽ tạo thành Khu đô thị sáng tạo, hiệu quả các chức năng nghiên cứu khoa học, đào tạo nhân lực trình độ cao, ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất, dịch vụ.

Trung tâm công nghệ sinh thái - Tam Đa

Khu vực được định hướng phát triển thành trung tâm công nghệ sinh thái để hỗ trợ phát triển các ngành công nghiệp ẩm thực, nông nghiệp công nghệ cao…

Đây cũng là một trong 3 khu vực mới đây được TP HCM đề xuất quy hoạch lại để thu hút đầu tư. Tổng diện tích khu vực được đề xuất quy hoạch lại là 25ha. Khu đất hiện trạng đang là quỹ đất an ninh quốc phòng quân sự thuộc đồ án quy hoạch khu dân cư Tam Đa, phường Trường Thọ và Trường Thạnh thuộc Quận 9, đã được UBND TP HCM phê duyệt năm 2015. Khu đất này có vị trí tiếp giáp với các kênh rạch, sông và đường Tam Đa hiện hữu.

Sau khi điều chỉnh quy hoạch sẽ trở thành trung tâm khu vực trọng điểm Trung tâm công nghệ sinh thái.

Thành phố đã giao hơn 18,2ha đất cho Bộ Tư lệnh thành phố đầu tư Trung tâm Huấn luyện chiến sĩ mới - Tiểu đoàn 2; nay đã dời về khu vực cù lao Cói (thuộc phường Long Phước, quận 9), nên cũng thuận lợi cho việc điều chỉnh quy hoạch. Khu vực này dự kiến là nơi tạo cơ hội phát triển cho toàn Khu đô thị sáng tạo.

Đô thị tương lai - Trường Thọ

Đô thị Trường Thọ được quy hoạch trở thành đô thị công nghệ với ý tưởng độc đáo và có có tính cách mạng nhất về công nghệ; trong đó tích hợp công nghệ vào vào đời sống thường nhật và phòng trưng bày đô thị của tương lai. Cụm đô thị này thúc đẩy việc tái phát triển một cảng ven sông lỗi thời (cảng Trường Thọ) như một địa điểm lý tưởng cho dự án thành phố thông minh.

Cơ sở hạ tầng linh hoạt và đáp ứng, các hình thức di động và giao tiếp mới, công nghệ xây dựng thích ứng và lĩnh vực công cộng truyền dữ liệu với trọng tâm là đổi mới trong nghệ thuật và giải trí là đặc điểm nổi bật của khu vực này.

Để hướng tới đô thị sáng tạo trong tương lai, mới đây khu vực Trường Thọ cũng đã được TP HCM đề xuất quy hoạch lại 3 ô đất A1, A2 và A5 với diện tích khoảng 8ha. Đây là khu đất thuộc nhà máy thép Thủ Đức.

Được biết khu Trường Thọ trước đây cũng đã có quy hoạch xây dựng một khu đô thị có quy mô khoảng 30ha (tên thương mại dự án là River City), gồm khu đất cảng ICD Sotrans hơn 10ha của STG; khu đất nhà máy Công ty CP Thép Thủ Đức VNSTEEL; khu đất 10,6ha hiện là Trạm nghiền Thủ Đức chi nhánh Công ty Cổ phần Xi Măng Hà Tiên 1 và khu đất 0,8ha hiện là văn phòng và nhà xưởng của Công ty Vận tải Hà Tiên.

Thế Vũ