Tại Hội nghị Thủ tướng Chính phủ đối thoại trực tiếp với nông dân Việt Nam, với chủ đề "Tiếp sức, hỗ trợ nông dân phục hồi, phát triển nông nghiệp, nông thôn bền vững" ngày 29/5; chị Trần Thị Thanh Thoan (huyện Duy Tiên, Hà Nam) cho biết, thời gian qua, các ngân hàng đã có nhiều chương trình cho người dân vay vốn phát triển sản xuất. Tuy nhiên, vẫn có nhiều người dân khó tiếp cận vốn tín dụng với lãi suất ưu đãi, khiến nạn tín dụng đen vẫn còn đất để tồn tại.

Về vấn đề này, chị Thoan nêu câu hỏi: Tôi xin được hỏi, trong thời gian tới, Chính phủ sẽ có giải pháp gì mạnh mẽ hơn nữa để ngăn chặn và đẩy lùi nạn tín dụng đen ở nông thôn?

Mở nhiều đợt cao điểm tấn công triệt xóa các ổ nhóm liên quan đến tín dụng đen

Trả lời nội dung này, Thứ trưởng Bộ Công an Lê Quốc Hùng cho biết, trong thời gian qua, lợi dụng khó khăn, bất cập trong tiếp cận nguồn vốn, vay vốn để sản xuất của nông dân, một số loại tội phạm đã hình thành các đường dây, ổ nhóm cho vay lãi nặng hay gọi là tín dụng đen.

Ngay sau khi phát hiện tình hình đó nổi lên ở các địa phương, nhất là vùng liên quan đến nông dân, nông nghiệp, nông thôn, Bộ Công an đã kịp thời tham mưu cho Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị 12 ngày 25/4/2019 về tăng cường phòng ngừa, đấu tranh liên quan đến hoạt động tín dụng đen.

Đồng thời, Bộ Công an đã chỉ đạo công an các địa phương mở nhiều đợt cao điểm tấn công triệt xóa, quyết liệt, rốt ráo các ổ nhóm liên quan đến tín dụng đen; bắt và xử lý hàng nghìn đối tượng, với phương châm phát hiện đến đâu xử lý đến đấy, mức xử lý hành chính thì xử lý hành chính, mức xử lý hình sự thì thu thập xử lý hình sự. Do đó nạn tín dụng đen đã giảm xuống. Đến nay đã bảo đảm an ninh trật tự ở nông thôn, nạn tín dụng đen đã có sự thuyên giảm.

Thứ trưởng Lê Quốc Hùng cũng cho biết, Bộ Công an cũng đã tập trung chỉ đạo công an địa phương phối hợp với ngành ngân hàng tăng cường công tác tuyên truyền phòng ngừa, nắm tình hình, phát hiện cập nhật kịp thời các thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt của đối tượng này ngay ở địa bàn cơ sở. Đồng thời, tăng cường tham mưu xây dựng, sửa đổi, bổ sung thể chế liên quan đến phòng ngừa, xử lý loại tội phạm này.

"Vừa qua, chúng tôi đã kịp thời tham mưu Chính phủ trình Quốc hội sửa đổi Bộ luật Tố tụng hình sự, giao thêm quyền xác minh xử lý ban đầu đối với các loại tội phạm, trong đó có loại tội này, cho công an xã", Thứ trưởng Lê Quốc Hùng nói và cho biết Bộ Công an đã phối hợp kịp thời với ngành ngân hàng tham mưu cho Chính phủ kịp thời xử lý các vấn đề vướng mắc liên quan đến việc tiếp cận nguồn vốn, bảo đảm tín dụng để giảm bớt sơ hở trong lĩnh vực này. Tình hình an ninh trật tự ở nông thôn đã được bảo đảm. 

Phải cho người dân thấy không phải vay tín dụng quá khó khăn

Liên quan đến nội dung này, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Đào Minh Tú cho biết, năm 2017, Ngân hàng Nhà nước đã đi khảo sát ở hầu hết các tỉnh trọng điểm về tín dụng đen và nhận thấy có rất nhiều câu chuyện đau lòng. Từ đó, Ngân hàng Nhà nước đã có rất nhiều chính sách, kể cả những chính sách rất cụ thể để làm sao người dân hạn chế đến với tín dụng đen.

Cụ thể, thứ nhất, về cơ chế chính sách đã có ngay Nghị định tạo điều kiện cho các ngân hàng thương mại mở rộng mạng lưới tới tất cả các cơ sở, đặc biệt là vùng sâu, vùng xa trên cả nước để người dân có thể dễ dàng đến với các tổ chức tín dụng.

Thứ hai, là cơ chế tạo điều kiện cho vay tiêu dùng phát triển. Trong những năm vừa qua, tín dụng tiêu dùng phát triển rất nhanh, đã đạt được những kết quả tích cực, có sự quản lý rất chặt chẽ để tránh những biến tướng và giúp cho người dân tiếp cận rất nhanh. Đến nay, có khoảng 2,1 triệu tỷ vay phục vụ cho tiêu dùng. Tiêu dùng mang tính chất ngắn hạn, phục vụ cho những nhu cầu bức thiết với cuộc sống hằng ngày thì phần đó khoảng trên 700 nghìn tỷ.

"Sau Hội nghị đối thoại tại Gia Lai, chúng tôi đã giao cho Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn gói 5.000 tỷ để triển khai. Trong hơn 4 năm vừa qua, doanh số quay vòng của 5.000 tỷ này đã lên đến 65.000 tỷ", ông Đào Minh Tú cho biết.

Cũng theo ông Đào Minh Tú, hệ thống Ngân hàng Chính sách xã hội "chạy xuống" tận từng xã, đặc biệt có 23 chương trình với 250 nghìn tỷ, trong đó có rất nhiều chương trình giúp người dân, đặc biệt là người nghèo. "Đây là chính sách rất lớn cả Đảng, Nhà nước và Chính phủ rất hiệu quả. Nếu nhìn tỉ lệ tín dụng đen so với năm 2017, thì thấy giảm trên một nửa, bức xúc về những câu chuyện đau lòng cũng giảm đi đáng kể", ông Tú nói.

Trong thời gian tới, ông Đào Minh Tú cho biết, Ngân hàng Nhà nước sẽ thực hiện nhiều giải pháp để có thể mở rộng hơn tín dụng chính thức. "Năm 2019, chúng tôi đã cùng với Bộ Công an khảo sát tại Hòa Bình, các địa phương vùng sâu, vùng xa thì thấy: Để giảm tín dụng đen, tăng tín dụng chính thức thì các tổ chức tín dụng phải động đến với người dân, tuyên truyền để người dân thấy không phải vay tín dụng quá khó khăn, phải kết hợp với chính quyền cơ sở nơi quản lý người dân để làm sao ngân hàng nắm được thân nhân, mục đích vay vốn chính đáng…", ông Tú nêu rõ.

Làm rõ thêm về vấn đề nông dân Trần Thị Thanh Thoan nêu, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng, việc chống tín dụng đen phải có sự vào cuộc của các cấp chính quyền, người dân và cơ quan chức năng. Bộ Công an phối hợp với Ngân hàng Nhà nước nghiên cứu việc sử dụng cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để hỗ trợ thẩm định hồ sơ vay vốn, đánh giá các thông tin cơ bản của người vay, giúp người dân có thể vay vốn ngân hàng thuận tiện hơn, hạn chế tín dụng đen.