Trong bài phát biểu đầu tiên tại cuộc họp chung Quốc hội Mỹ của một nhà lãnh đạo Nhật Bản sau 9 năm, ông Kishida kêu gọi người Mỹ đừng nghi ngờ vai trò "không thể thiếu" của mình trong các vấn đề thế giới, đồng thời cho biết Tokyo đang tiến hành nâng cấp quân sự mang tính lịch sử để hỗ trợ Mỹ.

Ông phát biểu trong bối cảnh nền chính trị Mỹ đang có sự chia rẽ sâu sắc về vai trò của nước này trên trường thế giới trong năm bầu cử tổng thống, bao gồm cả tại Hạ viện nơi ông phát biểu.

Yêu cầu của Tổng thống Joe Biden về khoản viện trợ 60 tỷ USD cho Ukraine, được Thượng viện Mỹ do Đảng Dân chủ lãnh đạo thông qua với 70% ủng hộ vào tháng 2, song đã bị đình trệ tại Hạ viện Mỹ do Đảng Cộng hòa kiểm soát.

Ông Kishida nói: “Nếu không có sự hỗ trợ của Mỹ, thì bao lâu nữa những hy vọng của Ukraine sẽ sụp đổ bởi sức tấn công mạnh mẽ từ Moscow? Nếu không có sự hiện diện của Mỹ, thì bao lâu nữa khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương sẽ phải đối mặt với những thực tế thậm chí còn khắc nghiệt hơn?".

Bài phát biểu tại các cuộc họp chung của Thượng viện và Hạ viện Mỹ thường là một vinh dự dành riêng cho các đồng minh thân cận nhất của Mỹ, thường không quá một hoặc hai lần một năm. Lần gần nhất là của Tổng thống Israel, Isaac Herzog, vào ngày 19 tháng 7 năm 2023.

Ông Kishida là thủ tướng Nhật Bản thứ hai từng phát biểu tại một cuộc họp chung, sau ông Shinzo Abe vào ngày 29 tháng 4 năm 2015. Bài phát biểu của ông đã nhiều lần được ủng hộ bằng những tràng pháo tay, đặc biệt khi ông kể lại những năm tháng tuổi thơ ở New York và mối quan hệ thân thiết giữa Nhật Bản và Mỹ.

Ông Kishida cho biết thế giới đang ở một "bước ngoặt lịch sử", với tự do và dân chủ bị đe dọa, các nước mới nổi nắm giữ nhiều quyền lực kinh tế hơn và biến đổi khí hậu cũng như những tiến bộ nhanh chóng về trí tuệ nhân tạo đang làm gián đoạn cuộc sống của người dân.

Ông cũng bày tỏ lo ngại về những bất ổn ở khu vực Đông Á trong bài phát biểu của mình. “Ukraine hôm nay có thể là Đông Á ngày mai", ông nói.

Hoàng Anh (theo Reuters)