Hiện nay, nông nghiệp hữu cơ trên thế giới hiện đang có xu hướng phát triển nhanh với 51 triệu ha và tiềm năng thị trường tới gần 82 tỷ USD. Nước ta hiện có 33/63 tỉnh, thành phố đã phát triển nhiều mô hình nông nghiệp hữu cơ, nhưng quy mô còn nhỏ với diện tích chỉ khoảng 76.000 ha. Tín hiệu đáng mừng là ngày càng nhiều doanh nghiệp quan tâm đến lĩnh vực nông nghiệp hữu cơ và bước đầu đã thành công. Việc tạo cơ chế thuận lợi, thu hút doanh nghiệp tham gia sản xuất nông nghiệp hữu cơ được coi là “chìa khóa” quan trọng, là “đầu tàu” để thu hút các hợp tác xã và người nông dân tham gia.

Để thúc đẩy sản xuất nông nghiệp hữu cơ, một số diễn giả cho rằng, chúng ta cần thay đổi cách tiếp cận về đất đai, hài hòa lợi ích giữa người nông dân và nhà đầu tư để có thể tích tụ đất đai với quy mô lớn. Bên cạnh đó, bài toán cải thiện chất lượng đất là rất quan trọng. Đó là việc chuyển được diện tích đất manh mún, với chất đất khác nhau thành đất đảm bảo tiêu chuẩn để sản xuất nông nghiệp hữu cơ và quy mô lớn.

Theo Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT Nguyễn Xuân Cường, sản xuất nông nghiệp hữu cơ là một phương thức sản xuất nông nghiệp thân thiện với môi trường và góp phần quan trọng để phục hồi, duy trì, bảo dưỡng hệ sinh thái tự nhiên cũng như sức khỏe con người. Phát triển nông nghiệp hữu cơ đang là xu hướng của thế giới và Việt Nam sẽ đón đầu xu hướng đó. Trong các biện pháp thúc đẩy nông nghiệp hữu cơ phát triển, biện pháp hàng đầu phải hoàn thiện thể chế, các cơ chế, chính sách. Tới đây, Bộ Nông nghiệp và PTNT sẽ phối hợp cùng các đơn vị khác hoàn thiện dự thảo Nghị định về sản xuất nông nghiệp hữu cơ để trình Thủ tướng có thể ký ban hành trong thời gian sớm nhất. Ngay sau khi Nghị định được ban hành, Bộ sẽ xây dựng “Đề án về nông nghiệp và thực phẩm hữu cơ tại Việt Nam”.

Phát biểu tại Diễn đàn, Thủ tướng bày tỏ ấn tượng về không những số lượng đại biểu tham dự đông mà còn có thông tin phong phú. Các đại biểu đã chia sẻ những kinh nghiệm, những nhận thức, nhất là nhận thức rõ bản chất của nông nghiệp hữu cơ và nhận diện những khó khăn, thách thức về thể chế, cơ chế phát triển; đề ra phương hướng góp ý cho Chính phủ để chỉ đạo lĩnh vực này hiệu quả hơn, bền vững hơn.

Thủ tướng cho rằng, nông nghiệp hữu cơ là một bộ phận quan trọng của sản xuất nông nghiệp Việt Nam. Theo Thủ tướng, việc một số ý kiến nói rằng nông nghiệp hữu cơ chỉ phục vụ người giàu, cho xuất khẩu là chưa đúng, chưa đủ. Yêu cầu một nền nông nghiệp sạch, thực phẩm sạch cho gần 100 triệu dân Việt Nam và xuất khẩu cho thế giới là yêu cầu lớn cho phát triển nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp Việt Nam.

Thủ tướng nhấn mạnh, nông nghiệp hữu cơ sẽ góp phần xây dựng mối quan hệ tốt đẹp hơn, phát huy giá trị nhân văn của con người, đồng thời nông nghiệp hữu cơ sẽ đóng góp rất quan trọng cho nền kinh tế phát triển xanh và bền vững. Nông nghiệp hữu cơ sẽ đáp ứng một phân khúc thị trường cao cấp, cần thiết, giúp Việt Nam hội nhập sâu hơn, chất lượng hơn với thế giới và mang trọng trách cho tương lai. Và như thế, nông nghiệp hữu cơ không thể phát triển theo phong trào ồ ạt, mà đòi hỏi phát triển hết sức bài bản, khoa học. 

Cho rằng cần có một nhận thức đúng đắn, thống nhất về phát triển nông nghiệp hữu cơ, Thủ tướng nêu rõ quan điểm, bên cạnh ưu điểm và ý nghĩa nổi trội của nông nghiệp hữu cơ thì nông nghiệp phi hữu cơ, với năng suất cao trong nhiều năm tới vẫn tiếp tục đóng vai trò bảo đảm an ninh lương thực quốc gia, không thể xem nhẹ. 

Tiếp thu các ý kiến, Thủ tướng nhất trí cần sớm xây dựng quy trình sản xuất nông nghiệp hữu cơ theo tiêu chuẩn quốc tế, thiết lập hệ thống kiểm tra nghiêm khắc, minh bạch và hiệu quả để các sản phẩm Việt Nam có uy tín và giành được sự tin cậy của thế giới. Vì vậy, trong chỉ đạo, ngoài các vấn đề trên thì cơ chế quản lý an toàn thực phẩm theo chuỗi sản xuất rất quan trọng. Sản phẩm hữu cơ dù cho thị trường trong nước hay xuất khẩu, tất cả đều phải xây dựng thương hiệu. 

Nhất trí với các đại biểu về một số nút thắt cần tháo gỡ, như cơ chế chính sách, vấn đề hạn điền, nguồn nhân lực, kỹ thuật, Thủ tướng cho biết, sẽ ban hành nghị định mới về nông nghiệp hữu cơ và Bộ Nông nghiệp và PTNT sẽ có đề án về vấn đề này để làm bài bản, hệ thống hơn, tạo điều kiện cho nông nghiệp hữu cơ phát triển.

Đánh giá cao các ý kiến, sáng kiến tại Diễn đàn, Thủ tướng mong tiếp tục nhận được sự quan tâm, hỗ trợ, ủng hộ và trực tiếp tham gia của các đại biểu để đẩy mạnh phát triển nông nghiệp Việt Nam theo hướng nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch, nông nghiệp thông minh.

Thủ tướng giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tiếp thu và cụ thể hóa những ý kiến, sáng kiến, kiến nghị của Diễn đàn, biến các ý tưởng thành hành động của các ngành, các cấp để triển khai nền nông nghiệp hữu cơ Việt Nam trong giai đoạn tới không chỉ cao về tốc độ mà bền vững về chất lượng, thị trường.

PV