Theo hãng tin News York Times, Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 11/3 đã công bố trước Quốc hội về kế hoạch ngân sách kỷ lục 4,75 nghìn tỷ USD nhằm tăng chi tiêu quân sự và cắt giảm mạnh các chương trình trong nước như giáo dục và bảo vệ môi trường cho năm tài khóa 2020.

Đây được xem là gói ngân sách lớn nhất trong lịch sử nước Mỹ, gồm khoản chi thêm 5% cho quân sự - nhiều hơn yêu cầu của Lầu Năm Góc - và cộng với 8,6 tỷ USD để xây dựng bức tường dọc biên giới với Mexico.

Ngoài ra, gói ngân sách kỷ lục này đã cắt giảm tổng cộng 1,9 nghìn tỷ USD vốn dành cho các chương trình thuộc mạng lưới an toàn bắt buộc, như chương trình Trợ cấp y tế hay chăm sóc sức khỏe liên bang cho người già và người nghèo.

Trong năm thứ ba liên tiếp, ngân sách được đề xuất bởi chính quyền Tổng thống Trump lại bao gồm khoản cắt giảm ngân sách cho Bộ Giáo dục, lần này là 10%. Quốc hội Mỹ đã nhiều lần bác bỏ hướng đi này.

Không riêng gì Bộ Giáo dục, ngân sách của Bộ Ngoại giao Mỹ bị đề nghị cắt giảm 23%, Cơ quan Bảo vệ Môi trường bị đề nghị giảm 31%, Bộ phát triển nhà ở và đô thị giảm 16%.

Không chỉ như vậy, đi kèm với gói ngân sách là đề xuất tìm kiếm việc làm mới đối với người trong độ tuổi lao động mà đang được hỗ trợ chi phí nhà ở, trợ cấp y tế và thức ăn. Chính quyền Mỹ cho biết đề xuất trên có thể giúp cắt giảm 327 tỷ USD chi phí từ các chương trình này.

Tổng thống Mỹ cũng yêu cầu cắt giảm 5% khoản chi tiêu tùy ý, tương đương 100 tỷ USD, so với hạn mức được Quốc hội quy định cho năm 2019. Ngoài ra, đề xuất cũng yêu cầu cắt giảm chi phí dành cho các chương trình viện trợ nước ngoài, trao đổi văn hóa quốc tế và chương trình hưu trí cho viên chức nhà nước. 

Tương tự như đề xuất ngân sách trị giá 4,4 nghìn tỷ USD mà ông Trump đưa ra hồi năm ngoái và đã không được Quốc hội Mỹ thông qua, đề xuất ngân sách năm 2020 dựa vào các dự báo kinh tế màu hồng để cho rằng ngân sách Mỹ sẽ đạt được sự cân bằng trong tương lai.

Theo đánh giá của tờ News York Times, nếu đề xuất ngân sách này được thực thi, cam kết trả toàn bộ nợ công trong tám năm của ông Trump khi tranh cử sẽ không thể hoàn thành. Thay vì 8 năm, ngân sách của Mỹ sẽ mất nhiều hơn 15 năm để cân bằng lại.

Hơn nữa, đề xuất cũng có thể gây thâm hụt hàng nghìn tỷ USD ngân sách trong bốn năm liên tiếp từ 2019, phần lớn là kết quả của việc cắt giảm thuế của ông chủ Nhà Trắng.

Ủy ban về ngân sách có trách nhiệm của Mỹ cho rằng đề xuất ngân sách của ông Trump sẽ khiến Mỹ nợ thêm 10,5 nghìn tỷ USD trong thập kỷ tới đồng thời chỉ trích cái gọi là “giả định giả tưởng” về tăng trưởng kinh tế 3% do Nhà Trắng đưa ra.

Kim Nai (Theo NYTIMES)