Hiệu quả cao và quyết định đúng đắn của Nga

Ngày 27/1, Viện Gamaleya ở Moscow, nhà phát triển của vắc xin ngừa virus Corona, đã gửi thông tin kết quả thử nghiệm giai đoạn 3 của vắc xin Sputnik V tới tạp chí y khoa The Lancet, sau các động thái tương tự của Pfizer và BioNTech, Moderna và AstraZeneca.

Theo các chuyên gia y tế, một đánh giá ngang hàng về dữ liệu giúp nâng cao uy tín của vắc xin virus Corona do Nga sản xuất. Đánh giá được đưa ra sau khi The Lancet phê duyệt thông tin và công bố kết quả vào hôm thứ Ba (2/2) cho thấy, vắc xin Sputnik V có tỷ lệ hiệu quả chống lại Covid-19 là gần 92%.

Bài báo của The Lancet dựa trên phân tích tạm thời về các cuộc thử nghiệm giai đoạn ba của vắc xin Sputnik V đối với gần 20.000 người ở Nga. Vắc xin do Viện Gamaleya phát triển đã chứng minh được tác dụng ngừa virus Corona ở mức độ cao và việc nhiều quốc gia đặt hàng có thể yên tâm bởi độ an toàn của Sputnik V.

Trong một bài bình luận trên tờ The Lancet, Giáo sư Ian Jones từ Đại học Reading và Giáo sư Polly Roy từ Trường Vệ sinh & Y học Nhiệt đới London cho biết quá trình phát triển vắc-xin "bị chỉ trích vì quá vội vàng, cắt xén và thiếu minh bạch".

“Nhưng kết quả được báo cáo ở đây là rõ ràng và nguyên tắc khoa học của việc tiêm chủng đã được chứng minh, có nghĩa là một loại vắc xin mới hiện có thể tham gia cuộc chiến để giảm tỷ lệ mắc bệnh Covid-19”, họ nói.

Vào tháng 8/2020, các nhà chức trách ở Nga đã có động thái bất ngờ khi cho phép ứng cử viên vắc xin trong nước được phê duyệt trước khi thử nghiệm giai đoạn 3. Điều này đã dấy lên những lo ngại của cộng đồng khoa học quốc tế về quyết định “vội vàng” từ các cơ quan quản lý của Nga.

Bất chấp những nghi ngờ, Nga vẫn quyết định triển khai tiêm chủng đại trà vào đầu tháng 11 với hy vọng ngăn chặn sự lây lan của đại dịch trong lúc tiếp tục diễn ra các thử nghiệm đối với Sputnik V.

Phải nói, quyết định của chính phủ Nga cho đến lúc này đã cho thấy sự đúng đắn. Mặc dù kể từ khi triển khai tiêm chủng, sự lây lan vẫn chưa được kiểm soát, nhưng tình hình đã cải thiện đáng kể từ đầu năm 2021.

Dữ liệu từ Worldometer.com cho biết, số ca nhiễm mới hàng ngày tại Nga đã giảm xuống khoảng 16.000 trường hợp, thấp nhất trong nhóm 8 quốc gia có tổng số ca nhiễm nhiều nhất thế giới.

Công bố kết quả lâm sàng, bước quan trọng để thay đổi tâm lý

Việc tạp chí y khoa The Lancet công bố kết quả thử nghiệm lâm sàng của vắc xin Sputnik V đã đưa nhà phát triển vắc xin của Nga đi trước các công ty Trung Quốc Sinopharm và Sinovac một bước trong việc chia sẻ dữ liệu với công chúng.

Cả hai công ty Trung Quốc đều đã công bố số liệu về hiệu quả của vắc xin và vắc-xin của họ cũng đã được cấp phép sử dụng khẩn cấp ở Trung Quốc trước khi kết thúc thử nghiệm giai đoạn 3 vào năm ngoái. Sinopharm đã được phê duyệt thị trường có điều kiện tại Trung Quốc vào tháng 12.

Nhưng cả hai đều không công khai dữ liệu giai đoạn 3 hoặc công bố kết quả thử nghiệm, mặc dù họ đã đệ trình dữ liệu lên Tổ chức Y tế Thế giới để xem xét và nhận được sự chấp thuận theo quy định ở các quốc gia khác dựa trên các thử nghiệm của họ.

Nhà nghiên cứu miễn dịch học Kylie Quinn, phó hiệu trưởng của Đại học RMIT ở Úc, cho biết công bố được đồng nghiệp đánh giá là một bước quan trọng để hướng tới sự tin tưởng vào vắc xin.

“Tính minh bạch là một yếu tố hoàn toàn cần thiết để vắc xin được phổ biến rộng rãi trong dân chúng. Nếu bạn muốn có một loại vắc xin tốt thì nó phải an toàn, nó phải hiệu quả và bạn phải có lòng tin”, Giáo sư Quinn nói.

Cả Moscow và Bắc Kinh đều quảng bá sản phẩm của họ như một phần trong hoạt động tiếp cận “ngoại giao vắc xin”, và một số quốc gia có thu nhập trung bình và thấp đã chuyển sang các nhà phát triển của họ để sở hữu vắc xin thông qua các thỏa thuận song phương và thỏa thuận sản xuất địa phương, khi họ chờ nguồn cung đang ngày càng khan hiếm từ Dự án COVAX của Tổ chức Y tế thế giới (WHO).

Dự án COVAX, nhằm mục đích cung cấp cho các nước nghèo và giàu khả năng tiếp cận công bằng với các mũi tiêm, phần lớn được cung cấp bởi các loại vắc xin do các công ty dược phẩm phương Tây phát triển, mặc dù Trung Quốc hôm thứ Tư (3/2) cho biết họ sẽ đóng góp 10 triệu liều cho chương trình này và đang chờ sự chấp thuận của WHO.

COVAX dự kiến ​​sẽ có 2 tỷ liều để phân phối trong năm nay, bao gồm 200 triệu liều và tùy chọn mở rộng lên 900 triệu liều, được sản xuất từ ​​Novavax có trụ sở tại Hoa Kỳ hoặc công ty AstraZeneca của Anh-Thụy Điển được sản xuất bởi Viện Huyết thanh của Ấn Độ.

Chuyên gia an ninh y tế Nicholas Thomas, từ Đại học Thành phố Hồng Kông, cho biết “chủ nghĩa dân tộc vắc xin” ở thế giới phát triển có thể cản trở khả năng cung cấp đủ vắc xin cho các nước đang phát triển của Covax một cách nhanh chóng.

Ông nói, “Điều này tạo ra một nhu cầu cũng như nhu cầu về sức khỏe cộng đồng mà Nga, Ấn Độ hoặc Trung Quốc có thể đáp ứng” và thêm rằng các đồng minh ngoại giao có thể sẽ được ưu tiên hơn.

Kirill Dmitriev, người đứng đầu Quỹ đầu tư trực tiếp của Nga, công ty tiếp thị Sputnik V ra nước ngoài, cho biết hôm thứ Ba rằng 15 quốc gia đã chấp thuận sử dụng vắc xin này. Quỹ đầu tư trực tiếp của Nga cũng sẽ nộp đơn xin phê duyệt ở Liên minh châu Âu, ông nói thêm.

Theo tiết lộ, trong số các quốc gia có thỏa thuận về số lượng vắc xin Sputnik V cua Nga có Argentina, Bolivia, Serbia và Brazil.

Danil Bochkov, một chuyên gia có trụ sở tại Moscow tại Hội đồng Các vấn đề Quốc tế Nga do chính phủ hậu thuẫn, cho biết Nga không thể tự mình đáp ứng nhu cầu toàn cầu về vắc xin và muốn tăng cường sản xuất thông qua các cơ sở ở Brazil, Ấn Độ, Trung Quốc và Hàn Quốc .

Hãng dược phẩm Hetero Biopharma của Ấn Độ được phối hợp để sản xuất 100 triệu liều, trong khi GL Rapha của Hàn Quốc sẽ sản xuất hơn 150 triệu liều của Sputnik V.

Trung Quốc cũng đang áp dụng cách tiếp cận tương tự, hợp tác với các đối tác sản xuất bao gồm các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, Indonesia và Brazil, ngoài việc sản xuất trong nước.

Ông Bochkov cho biết đánh giá ngang hàng của The Lancet không có khả năng thiết lập lại các quy tắc về “ngoại giao vắc xin”, nhưng nó có thể thay đổi một số ý kiến ​​trong chính phủ trong bối cảnh nguồn cung từ các nhà sản xuất khác bị trì hoãn hoặc khan hiếm.