Ngày 22/6, Hiệp hội Các nhà đầu tư tài chính (VAFI) có công văn gửi Thủ tướng Chính phủ và Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Ban Kinh tế Trung ương nêu đề xuất với nội dung hạ dần lãi suất tiền gửi VND về mức 0%/năm.

Theo VAFI, hiện nay các nước Âu Mỹ, Đông Âu chuyển đổi sang kinh tế thị trường, các nền kinh tế phát triển đều có mức lãi suất tiền gửi nội tệ, ngoại tệ 0%/năm. Thậm chí, một số nước còn duy trì lãi suất âm (thu phí tiền gửi) nhằm bảo đảm lãi suất cho vay cực thấp (2% - 5% tùy thuộc đối tượng vay và thời hạn vay). Qua đó, nhằm mục đích kích thích hệ thống doanh nghiệp và thị trường chứng khoán phát triển, đảm bảo an sinh xã hội cho người thu nhập thấp và trung bình mua nhà ở và tiêu dùng có lãi suất tín dụng cực thấp.

Hay tại các nước trong khối ASEAN như Thái Lan, Philippines, Malaysia, Singapore cũng đang có chính sách tiền gửi ngắn hạn cho đồng nội tệ ở mức lãi suất 0%, lãi suất tiền gửi dài hạn trong khoảng từ 0,2% - 0,7%/năm.

"Còn tại Việt Nam, tiền gửi VND cho kỳ hạn ngắn hạn và trung hạn đang ở mức từ 3,5% - 6,2%/năm là rất cao so với các nước nói trên và dẫn đến lãi suất cho vay cũng cao hơn, trở thành bất lợi lớn cho cộng đồng doanh nghiệp cũng như đông đảo người tiêu dùng thuộc đối tượng thu nhập thấp và trung bình.

Trong khi đó, nền kinh tế Việt Nam có những tiền đề vững chắc như các nước trong khu vực để thực hiện đưa lãi suất tiền gửi về mức 0%/năm như chính trị ổn định, nền kinh tế phát triển tốc độ cao, xuất khẩu tăng trưởng ở mức hai con số, lượng kiều hối hàng năm đổ về lớn"... VAFI nhận định.

Đại diện Hiệp hội này cho rằng Việt Nam vẫn có lãi suất tiền gửi cao so với các nước trong khu vực và khó có thể hạ nhanh lãi suất tiền gửi do chưa có hệ thống giải pháp kiểm soát dòng tiền tiết kiệm và dòng tiền nhàn rỗi. Đồng thời cũng chưa ngặn chặn dòng tiền này chảy vào các kênh không có lợi cho nền kinh tế như bất động sản hay ngoại tệ.

Do đó, VAFI đã kiến nghị Chính phủ ban hành các giải pháp để đưa dần lãi suất tiền gửi về mức 0% thông qua 3 "cơ sở".

Thứ nhất, cần hạn chế mạnh dòng tiền đầu cơ chảy vào thị trường bất động sản; đồng thời kiểm soát để không cho tăng giá đất, áp dụng thu thuế tài sản lũy tiến từ căn nhà thứ hai trở đi với phương châm ban đầu có thể ở mức thấp đủ để ngăn ngừa dòng tiền đầu cơ sau đó tăng dần như thông lệ các nước.

Thứ hai, hướng mạnh dòng tiền nhàn rỗi chảy mạnh vào thị trường trái phiếu với lãi suất huy động thấp, ở mức dưới 2 %/năm và như vậy hệ thống ngân hàng sẽ huy động được nguồn vốn khổng lồ với kỳ hạn dài để làm cơ sở cho vay trung hạn, dài hạn với lãi suất cho vay thấp dưới mức 5%/năm.

Thứ ba, khi lãi suất tiền gửi đã giảm mạnh, để phòng trường hợp một phần dòng tiền nhàn rỗi đầu cơ ngoại tệ thì chỉ cần ban hành chính sách thu phí tiền gửi ngoại tệ ở mức nhất định nhằm đảm bảo chính sách tỷ giá ổn định và không làm mất cân đối kinh tế vĩ mô.

Ngoài ra, cần kiểm soát chặt thâm hụt ngân sách hàng năm và tiếp tục củng cố hệ thống ngân hàng theo hướng loại bỏ các ngân hàng yếu kém, cải thiện cơ cấu cổ đông bằng việc tăng cường cổ đông tổ chức, cổ đông chiến lược thực sự, hạn chế tình trạng ngân hàng thuộc sở hữu của một tập đoàn..., VAFI nhấn mạnh.

Khánh Linh