Ngày 19/11, Ban Tuyên giáo Trung ương phối hợp với Bộ Công Thương tổ chức Hội nghị cung cấp thông tin về phòng vệ thương mại cho các cơ quan báo chí. Do ảnh hưởng của dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp, Hội nghị được tổ chức theo hình thức trực tiếp và trực tuyến.

Hội nghị đã thảo luận, tìm hiểu tổng quan về các hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam đã ký kết và tham gia. Đặc biệt, vai trò của biện pháp phòng vệ thương mại trong việc lập lại môi trường cạnh tranh công bằng bảo vệ lợi ích chính đáng… Qua đó để các cơ quan báo chí thông tin đến cộng đồng doanh nghiệp và người dân hiểu đúng về công cụ phòng vệ thương mại, đồng thời cảnh báo các rủi ro liên quan đến các vụ kiện phòng vệ thương mại.

Phòng vệ thương mại là công cụ chính sách được Tổ chức Thương mại thế giới cho phép các nước thành viên sử dụng để bảo vệ ngành sản xuất trong nước trước các hành vi cạnh tranh không lành mạnh của hàng hóa nhập khẩu như bán phá giá hay nhận trợ cấp từ Chính phủ; hoặc trong trường hợp hàng hóa nhập khẩu tăng mạnh gây ảnh hưởng tới ngành sản xuất nội địa.

Đến nay, Việt Nam đã tham gia, ký kết 15 Hiệp định Thương mại tự do (FTA) và đang đàm phán 2 FTA nữa. Trong số 14 FTA đã có hiệu lực, Hiệp định Đối tác toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA) và Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Vương quốc Anh (UKVFTA) là 3 FTA thế hệ mới với các cam kết toàn diện trên nhiều lĩnh vực kinh tế, thương mại.

Theo đó, thị trường được mở rộng, thu hút đầu tư, đem lại lợi thế cạnh tranh cho hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam. Tuy nhiên, đây cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ rủi ro về gia tăng, gian lận nguồn gốc xuất xứ, chuyển tải hàng hóa bất hợp pháp, lẩn tránh thuế phòng vệ thương mại.

Chính vì vậy, cùng với sự phát triển của thương mại toàn cầu, các biện pháp phòng vệ thương mại cần phải được sử dụng hiệu quả để ổn định sản xuất trong nước, bảo vệ công ăn việc làm cho người lao động.

Phát biểu tại Hội nghị trực tuyến “Phổ biến thông tin về phòng vệ thương mại dành cho các cơ quan báo chí” ngày 19/11, Thứ trưởng Bộ Công thương Trần Quốc Khánh, cho rằng, phòng vệ thương mại bao gồm các biện pháp chủ yếu như biện pháp tự vệ được áp dụng khi hàng hóa nhập khẩu gia tăng đột biến vì cắt giảm thuế theo các cam kết quốc tế, vì hàng hóa nhập khẩu gia tăng đột biến. Từ đó, có khả năng gây ra tình trạng nghiêm trọng đến sản xuất trong nước thì áp dụng biện pháp tự vệ. Bên cạnh đó, còn có thể áp dụng biện pháp chống bán phá giá, chống trợ cấp được áp dụng khi hàng hóa xuất khẩu trong nước có biểu hiện bán phá giá và có biểu hiện được Nhà nước trợ cấp để xuất khẩu.

Thứ trưởng Bộ Công thương Trần Quốc Khánh nhấn mạnh, biện pháp phòng vệ thương mại đã, đang và sẽ luôn luôn song hành cùng với tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế.

Thứ trưởng Bộ Công thương Trần Quốc Khánh thông tin, trong những năm gần đây, số lượng các vụ việc phòng vệ thương mại của nước ngoài đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam đang gia tăng nhanh chóng. Đặc biệt, số lượt vụ việc chống lẩn tránh nhằm vào hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam đang có dấu hiệu tăng lên, trong đó phần lớn nguyên nhân là do các nước cho rằng hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam sử dụng nguyên liệu chính được nhập khẩu từ những khu vực đang bị họ áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại các mặt hàng như thép, nhôm, tôn.

Tuy nhiên, thực tế là cùng với tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế, nhiều mặt hàng của Việt Nam tạo ra sức ép cạnh tranh lớn tại thị trường nước nhập khẩu khiến ngành sản xuất tại các nước này đề nghị Chính phủ họ điều tra và áp dụng các biện pháp phòng vệ.