Các trường hợp nhiễm COVID-19 ở người đầu tiên đã được báo cáo tại thành phố Vũ Hán, miền trung Trung Quốc vào tháng 12 năm 2019. Trung Quốc đã nhiều lần bác bỏ giả thuyết rằng virus này bị rò rỉ từ một trong các phòng thí nghiệm của họ và nói rằng không cần đến thăm nữa.

Một nhóm nghiên cứu do WHO dẫn đầu đã có bốn tuần ở xung quanh Vũ Hán vào đầu năm nay với các nhà khoa học Trung Quốc và cho biết trong một báo cáo chung vào tháng 3 rằng virus có thể đã được truyền từ dơi sang người qua một loài động vật khác nhưng cần phải nghiên cứu thêm.

Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus cho biết cuộc điều tra đã bị cản trở do thiếu dữ liệu thô liên quan đến những ngày đầu tiên của dịch bùng phát và đã kêu gọi các cuộc kiểm tra trong phòng thí nghiệm.

WHO hôm thứ Tư (13/10) đã nêu tên 26 thành viên được đề xuất của Nhóm Cố vấn Khoa học về Nguồn gốc các tác nhân gây bệnh lạ (SAGO). Họ bao gồm Marion Koopmans, Thea Fischer, Hung Nguyen và chuyên gia thú y Trung Quốc Yang Yungui, người đã tham gia vào cuộc điều tra chung ở Vũ Hán.

Hàng chục nghiên cứu cần thiết

Maria van Kerkhove, trưởng nhóm kỹ thuật của WHO về COVID-19, bày tỏ hy vọng rằng sẽ có thêm các phái bộ quốc tế do WHO dẫn đầu tới Trung Quốc để thúc đẩy sự hợp tác của nước này.

Bà Kerkhove nói trong một cuộc họp báo rằng "hơn ba chục nghiên cứu được khuyến nghị" vẫn phải được thực hiện, để xác định cách thức virus lây nhiễm từ động vật sang người.

Theo báo cáo của Trung Quốc, xét nghiệm kháng thể ở người dân Vũ Hán vào năm 2019 sẽ là "cực kỳ quan trọng" để hiểu được nguồn gốc của virus, van Kerkhove nói.

WHO, trong một bài xã luận trên Science, nói rằng vẫn cần điều tra chi tiết về các trường hợp nghi ngờ và được biết sớm nhất ở Trung Quốc trước tháng 12 năm 2019, bao gồm phân tích các mẫu máu được lưu trữ từ năm 2019 ở Vũ Hán và tìm kiếm hồi cứu dữ liệu bệnh viện và các trường hợp tử vong trước đó.

Các phòng thí nghiệm trong khu vực nơi xuất hiện các báo cáo đầu tiên về nhiễm trùng ở người ở Vũ Hán, vì việc loại trừ một tai nạn cần có đủ bằng chứng.

Mike Ryan, chuyên gia cấp cứu hàng đầu của WHO, cho biết hội đồng mới có thể là cơ hội cuối cùng để xác định nguồn gốc của SARS-CoV-2, "một loại virus đã khiến cả thế giới của chúng ta ngừng hoạt động".

Ông nói, WHO đang tìm cách "lùi lại một bước, tạo ra một môi trường để chúng ta có thể nhìn lại các vấn đề khoa học. Đây là cơ hội tốt nhất của chúng ta, và có thể là cơ hội cuối cùng để chúng ta hiểu được nguồn gốc của loại virus này".

Chen Xu, đại sứ của Trung Quốc tại LHQ tại Geneva, nói trong một cuộc họp báo riêng rằng kết luận của nghiên cứu chung là "khá rõ ràng", nói thêm rằng vì các nhóm quốc tế đã được cử đến Trung Quốc hai lần, "đã đến lúc gửi các nhóm đến các nước khác".

“Tôi tin rằng nếu chúng ta tiếp tục nghiên cứu khoa học, tôi nghĩ đó phải là một nỗ lực chung dựa trên khoa học chứ không phải của các cơ quan tình báo”, ông Chen nói. "Vì vậy, nếu chúng ta định nói về bất cứ điều gì, thì chúng ta phải thực hiện toàn bộ hoạt động trong khuôn khổ của SAGO".

Nguyễn Hoàng (Theo Reuters)