Trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự án Luật Cạnh tranh (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, tại Kỳ họp thứ 4, Quốc hội đã thảo luận tại tổ và hội trường về dự án Luật này. 

Đa số ý kiến đại biểu Quốc hội tán thành với Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế và nhất trí với nội dung cơ bản của dự án Luật do Chính phủ trình, đồng thời, đóng góp nhiều ý kiến cho dự án Luật.

 Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự án Luật Cạnh tranh (sửa đổi). Ảnh: TTXVN

Về trách nhiệm quản lý nhà nước về cạnh tranh (Điều 7), nhiều ý kiến tán thành quy định Cơ quan cạnh tranh Quốc gia trực thuộc Bộ Công Thương, nhưng cần quy định rõ chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền của cơ quan này trong Luật vì cơ quan này vừa thực hiện chức năng tham mưu trong quản lý nhà nước về cạnh tranh, vừa thực hiện chức năng tố tụng cạnh tranh. 

Một số ý kiến đề nghị không quy định Cơ quan quản lý cạnh tranh trực thuộc Bộ Công Thương mà thuộc Chính phủ hoặc Quốc hội để bảo đảm tính độc lập, khách quan trong xử lý vụ việc cạnh tranh.

Sau khi xem xét toàn diện, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, việc quy định một cơ quan cạnh tranh là Ủy ban cạnh tranh Quốc gia trực thuộc Bộ Công Thương  (trên cơ sở hợp nhất Cơ quan quản lý cạnh tranh và Hội đồng cạnh tranh, Văn phòng Hội đồng cạnh tranh hiện nay) là cơ quan bán tư pháp, vừa thực hiện chức năng tham mưu giúp Bộ Công Thương thực hiện quản lý nhà nước về cạnh tranh, vừa thực hiện chức năng tố tụng trong lĩnh vực cạnh tranh là rất cần thiết, là phương án phù hợp nhất trong bối cảnh hiện nay.

Việc không quy định Cơ quan cạnh tranh thuộc Chính phủ hoặc Quốc hội, một mặt, giúp thu gọn đầu mối các cơ quan thực thi pháp luật cạnh tranh, không làm phát sinh đầu mối cơ quan thuộc Chính phủ hoặc Quốc hội, phù hợp với tinh thần giảm đầu mối cơ quan, tổ chức, đổi mới, sắp xếp lại bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả theo chủ trương chung của Đảng và Nhà nước nhưng vẫn bảo đảm độc lập khách quan trong xử lý vụ việc cạnh tranh.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng cho rằng, Ủy ban cạnh tranh Quốc gia có đầy đủ chức năng quyền hạn, chức danh pháp lý cũng như thẩm quyền để thực hiện chức năng tham mưu quản lý nhà nước về cạnh tranh, đồng thời thực hiện các hoạt động tố tụng trong lĩnh vực cạnh tranh một cách độc lập sẽ tạo điều kiện để thực thi hiệu quả Luật Cạnh tranh, khắc phục những bất cập hiện nay.

Thảo luận tại Hội trường, một số đại biểu không đồng tình với quy định Ủy ban cạnh tranh Quốc gia trực thuộc Bộ Công Thương, cho rằng cách xác định địa vị pháp lý của Ủy ban như vậy không phù hợp với tính chất quốc gia như tên gọi.

Đại biểu Nguyễn Thành Công (Đoàn Ninh Bình) cho rằng, Ủy ban cạnh tranh Quốc gia phải đảm bảo được tính độc lập cần thiết để xem xét, giải quyết, ra quyết định về việc xác định hành vi của doanh nghiệp là vi phạm Luật Cạnh tranh hay không, đi cùng với việc áp dụng biện pháp chế tài mà không chịu áp lực nào của bất kỳ doanh nghiệp có liên quan hoặc từ cơ quan bên ngoài. 

Vì vậy, để đảm bảo tính độc lập của Ủy ban, bảo đảm các quyết định của Ủy ban khi xử lý các vụ việc cạnh tranh khách quan, công bằng và tuân thủ pháp luật thì không nên ghi Ủy ban này là cơ quan thuộc Bộ Công Thương.

Còn theo đại biểu Nguyễn Bá Sơn (Đoàn Đà Nẵng), với quy mô bộ máy đồ sộ, cồng kềnh như dự thảo Luật quy định, sẽ làm phình to bộ máy quản lý Nhà nước của Bộ Công Thương.

Đối với quy định về trường hợp miễn trừ đối với thỏa thuận hạn chế cạnh tranh bị cấm, đại biểu Đinh Công Sỹ (Đoàn Sơn La) cho biết, dự thảo Luật đã quy định các tiêu chí để miễn trừ với 4 điều kiện. 

Tuy nhiên, tiêu chí này còn khá chung chung. Đại biểu lấy ví dụ, điều kiện “tác động thúc đẩy tiến bộ, kỹ thuật, công nghệ, nâng cao chất lượng hàng hóa, dịch vụ”; điều kiện “tăng cường sức cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam trên thị trường quốc tế”… đều rất khó để xác định trong từng vụ việc cụ thể được miễn trừ.

Đại biểu Nguyễn Thanh Hiền (Đoàn Nghệ An) cũng cho rằng quy định này không bảo đảm tính khả thi và dễ dẫn đến cơ chế xin- cho. Một số đại biểu đề nghị, Ban soạn thảo quy định cụ thể hơn điều kiện miễn trừ trong dự thảo luật, trong trường hợp không thể làm rõ trong Luật thì cần giao Chính phủ hướng dẫn rõ, cụ thể hơn trong Nghị định.

PV