Trước đó, báo Nhà báo và Công luận đã thông tin đến bạn đọc sự việc ông Lê Minh Tuân (sinh năm 1965, trú tại thôn Rừng Rong, xã Đồng Tân, huyện Hữu Lũng – người chuyên đi mua đất đồi để bán) mượn “danh nghĩa” san lấp, cải tạo mặt bằng tại thửa đất số 40, tờ bản đồ số 53, thôn Ngọc Thành, xã Đồng Tân để khai thác trái phép hàng trăm nghìn mét khối đất đồi đem bán thu lợi bất chính.

Tại báo cáo số 125/BC-STNMT, Sở TN&MT tỉnh Lạng Sơn thẳng thắn chỉ ra nguyên nhân dẫn đến sai phạm: “Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng trên là do UBND cấp huyện, xã chưa làm tốt công tác quản lý đất đai, khoáng sản. Sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng của huyện, xã thiếu chặt chẽ. Công tác quản lý, kiểm tra, ngăn chặn, xử lý vi phạm về đất đai, khoáng sản chưa kịp thời. Phát hiện vi phạm nhưng không kiên quyết xử lý quyết liệt, còn nể nang, né tránh và có dấu hiệu của việc bao che không xử lý, không có biện pháp ngăn chặn hiệu quả”.

Sau khi sự việc xảy ra, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn Hồ Tiến Thiệu (nay là Chủ tịch UBND tỉnh) đã có chỉ đạo đã giao Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan kiểm tra thực tế, báo cáo, đề xuất UBND tỉnh chỉ đạo xử lý.

Ngày 24/3/2020, tại báo cáo số 125/BC-STNMT gửi UBND tỉnh Lạng Sơn, Sở TN&MT khẳng định, việc phản ánh của nhân dân xã Đồng Tân về việc khai thác đất trái phép là có cơ sở. Sở TN&MT kiến nghị giao UBND huyện Hữu Lũng kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân để xảy ra tình trạng chuyển nhượng đất trái phép, sử dụng đất sai mục đích, khai thác đất, san lấp mặt bằng trái phép kéo dài trên địa bàn mà không kiểm tra, xử lý, hoặc có kiểm tra nhưng không kiên quyết xử lý.

Ngày 31/3/2020, UBND tỉnh Lạng Sơn có công văn số 307/UBND-KTN yêu cầu UBND huyện Hữu Lũng xử lý việc khai thác đất trái phép tại xã Đồng Tân. Trong đó, UBND tỉnh Lạng Sơn giao UBND huyện Hữu Lũng tổ chức kiểm điểm làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân để xẩy ra vi phạm về chuyển nhượng đất trái phép, sử dụng đất sai mục đích, khai thác, san lấp mặt bằng trái phép kéo dài nhưng không cương quyết xử lý. Chấn chỉnh công tác kiểm tra, xử lý.

Yêu cầu Chủ tịch UBND huyện Hữu Lũng kiểm điểm, làm rõ về để xảy ra tình trạng khai thác khoáng sản trái phép diễn ra kéo dài nhưng chưa được xử lý nghiêm, dứt điểm.

Sau chỉ đạo của UBND tỉnh Lạng Sơn, ngày 13/4/2020, UBND huyện Hữu Lũng có văn bản số 171/BC-UBND - Kết quả thực hiện xử lý việc vi phạm về đất đai, khai thác, múc đất đồi trái phép tại xã Đồng Tân, huyện Hữu Lũng do Phó Chủ tịch UBND huyện Bùi Quốc Khánh ký (nay là Chủ tịch thay ông Long Văn Sơn).

Tại văn bản này, UBND huyện Hữu Lũng đã báo cáo việc xử lý trách nhiệm của tập thể, cá nhân để xảy ra tình trạng chuyển nhượng đất trái phép, sử dụng đất sai mục đích, khai thác đất, san lấp mặt bằng trái phép. “Điệp khúc” kiểm điểm, rút kinh nghiệm được UBND huyện Hữu Lũng nhắc đến liên tục trong văn bản này.

Cụ thể, về trách nhiệm của UBND xã Đồng Tân: Ông Linh Văn Hiền - Chủ tịch UBND xã nhận trách nhiệm trong việc không có biện pháp ngăn chặn, kiểm tra, phát hiện và xử lý vi phạm múc đất đồi, thiếu trách nhiệm không báo cáo UBND huyện để xử lý vụ việc vi phạm dẫn tới thời gian dài khai thác đất trái phép.

Ông Chu Công Chức - Phó Chủ tịch UBND xã, ông Lê Vân Anh - cán bộ địa chính, ông Vy Văn Biên - Trưởng công an xã đều nhận trách nhiệm do chủ quan, không kiểm tra, giám sát thường xuyên, Khi phát hiện không báo cáo vụ việc đến cơ quan chuyên môn và UBND huyện để xử lý theo quy định.

Hình thức kiểm điểm: Xin nghiêm khắc rút kinh nghiệm và tập trung tăng cường kiểm tra, giám sát không để vụ việc vi phạm mới xảy ra trên địa bàn.

Về trách nhiệm của Phòng TN&MT: Ngày 08/4/2020, Phòng TN&MT tổ chức họp kiểm điểm Ban lãnh đạo phòng TN&MT và cá nhân đồng chí chuyên viên phụ trách lĩnh vực môi trường, khoáng sản khi không kịp thời tham mưu xử lý vi phạm trong việc san múc đất đồi trái phép tại xã Đồng Tân.

Qua kết quả đo đạc của Chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai và tổ công tác thuộc UBND huyện Hữu Lũng đã xác định: Diện tích đất ông Lê Minh Tuân san gạt, cải tạo mặt bằng là 30.741m2 (hơn 3 ha), trong đó diện tích đất ruộng đã lấp là 476m2 (do đất ông tuân đổ sô sạt xuống, còn lại là đất vàn đồi, khe các hộ trồng cây ăn quả và cây keo, bạch đàn của các hộ dân canh tác. Nguồn gốc đất của các hộ đã sử dụng từ lâu bán cho ông Lê Minh Tuân (mua bán có giấy viết tay từ năm 2007 đến nay), tổng số hộ bán cho ông Tuân là 14 hộ gia đình cá nhân.

Tổng khối lượng đất ông Tuân đã thực hiện san lấp, cải tạo mặt bằng là 120.391m3, trong đó khối lượng san lấp tại chỗ không vận chuyển đi là 25.408m3, khối lượng vận chuyển đi nơi khác là 94.983m3. Qua làm việc ông Tuân đã thừa nhận khối lượng nêu trên và khai mình thuê người múc đi để lấy mặt bằng chứ không mua bán kiếm lợi.

Khi phát hiện dấu hiệu khai thác vượt ranh giới ngày 4/2/2020 tuy đã đình chỉ nhưng chưa tham mưu, báo cáo kịp thời lãnh đạo UBND huyện để chỉ đạo, có hướng xử lý vi phạm; Chưa thực hiện tốt trách nhiệm phối hợp tăng cường kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm. Chưa tham mưu biện pháp chấn chỉnh hoạt động tổ công tác để hoạt động có hiệu quả, kịp thời phát hiện, tham mưu xử lý. Hình thức kiểm điểm: Nghiêm khắc kiểm điểm rút kinh nghiệm.

Về trách nhiệm Công an huyện Hữu Lũng và Tổ công tác: UBND huyện yêu cầu Công an huyện và Tổ công tác công an huyện tổ chức kiểm điểm trách nhiệm trong việc thực hiện kiểm tra, kiểm soát, phối hợp, phát hiện, xử lý nghiêm các hoạt động khai thác khoáng sản, san lấp đất trái phép. Công an huyện đã tổ chức kiểm điểm nghiêm túc đối với tập thể, cá nhân có liên quan trong việc thực hiện nhiệm vụ. Nghiêm túc chẩn chỉnh, rút kinh nghiệm.

Kiểm điểm trách nhiệm của Chủ tịch UBND huyện về việc để xảy ra tình trạng khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn kéo dài nhưng chưa được xử lý nghiêm, dứt điểm. Ngày 09/4/2014, đồng chí Chủ tịch UBND huyện Long Văn Sơn đã có bản kiểm điểm làm rõ trách nhiệm trước Chủ tịch UBND tỉnh.

Trên địa bàn huyện Hữu Lũng trong nhiều năm qua, tình trạng khai thác đất đồi trái phép diễn ra tại nhiều xã – vụ việc của ông Lê Minh Tuân chỉ là một trong những vụ việc điển hình được báo chí phản ánh, gây bức xúc trong dư luận.

Tại văn bản số 171/BC-UBND, UBND huyện Hữu Lũng cũng đã xác định rõ nguyên nhân chủ quan dẫn đến vi phạm của UBND xã Đồng Tân đó là “lơ là, thiếu trách nhiệm trong việc kiểm tra, giám sát, còn chủ quan đùn đẩy cho lực lượng chức năng của huyện, không tổ chức kiểm tra thường xuyên, không báo cáo UBND huyện khi phát hiện không xử lý ngăn chặn được”.

Phòng TN&MT huyện Hữu Lũng đứng đầu ông Cao Văn Hòa – Phó Trưởng phòng phụ trách khi “để xảy ra vụ việc vi phạm về đất đai, khai thác, múc đất đồi trái phép lại không kịp thời đôn đốc, tham mưu xử lý” dẫn đến vi phạm ngày một nghiêm trọng, gây bức xúc trong dư luận.

Lực lượng công an huyện là đơn vị có chức năng, trách nhiệm kiểm tra, kiểm soát, phối hợp, phát hiện, xử lý nghiêm các hoạt động khai thác khoáng sản, san lấp đất trái phép. Tuy nhiên, đơn vị này chưa làm hết trách nhiệm của mình, để xảy ra vi phạm kéo dài.

Tuy nhiên, đến phần nhận trách nhiệm, lãnh đạo, cán bộ các đơn vị trên chỉ nhận hình thức: “Xin nghiêm khắc rút kinh nghiệm” hoặc “Nghiêm túc chẩn chỉnh, rút kinh nghiệm”.

Việc xác định sai phạm là nghiêm trọng, kéo dài, biểu hiện sự coi thường pháp luật của cá nhân trong việc khai thác khoáng sản trái phép. Có biểu hiện làm ngơ, “tiếp tay” của cơ quan chức năng nhưng qua cách xử lý trách nhiệm đối với tập thể, cá nhân trong báo cáo của UBND huyện Hữu Lũng thì dường như còn có sự “dung túng, bao che”, thiếu kiên quyết và chưa nghiêm minh!?

Dư luận mong mỏi Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn cần có chỉ đạo quyết liệt, xử lý nghiêm trách nhiệm của tập thể, cá nhân khi để xảy ra sai phạm nghiêm trọng, đảm bảo sự nghiêm minh của pháp luật.

Nhà báo và Công luận sẽ tiếp tục thông tin.

Quốc Trần