Tòa án Tối cao Anh đã xử lý tranh chấp giữa Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro và lãnh đạo đối lập Juan Guaido. Sau khi ông Guaido tự xưng là tổng thống lâm thời vào tháng 1/2019, Ngân hàng Trung ương Anh đã từ chối trao trả số vàng do không rõ ai là nhà lãnh đạo Venezuela.

Tuần trước, sau 4 ngày điều trần, chánh án Tòa án Tối cao Anh Lord Robert Reed tuyên bố cần thêm thời gian để đưa ra quyết định số vàng sẽ thuộc về chính phủ của Tổng thống Nicolas Maduro hay lãnh đạo đối lập Juan Guaido. Phán quyết của Anh cũng sẽ tạo tiền lệ cho các ngân hàng khác ở châu Âu đang được Venezuela gửi tài sản dự trữ.

“Chúng tôi đã được tin tưởng giao phó công việc kiểm tra khắt khe. Chúng tôi cần thời gian để xem xét tất cả các lập luận và đưa ra phán quyết của mình”, chánh án Reed nói.

Một phát ngôn viên của Tòa án tối cao cũng cho biết: “Chúng tôi không biết khi nào phán quyết sẽ được đưa ra, tuy nhiên, thường có thể là vài tháng sau khi phiên điều trần được tổ chức”.

Tổng thống Nicolas Maduro – người giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Venezuela năm 2018 đã cáo buộc Anh “đánh cắp” lượng vàng dự trữ. Trong một tuyên bố, ông Maduro nhấn mạnh: “Họ đánh cắp dự trữ vàng của Venezuela, vốn thuộc về Ngân hàng Trung ương Venezuela chứ không thuộc về chính phủ.”

Các luật sư của Ngân hàng Trung ương Venezuela (BCV) trong phiên tòa hôm 19/7 yêu cầu phía Anh giải phóng số vàng này để hộ mua thuốc và thiết bị y tế nhằm hỗ trợ hệ thống y tế kiệt quệ do sự bùng phát của đại dịch Covid-19 và sau hơn 6 năm khủng hoảng kinh tế.

Tuy nhiên, Ngân hàng Trung ương Anh (BoE), nơi sở hữu kho chứa vàng, từ chối yêu cầu hoàn trả vì Anh đầu năm 2019 cùng hàng chục quốc gia khác đã công nhận Guaido là lãnh đạo của Venezuela.

Ông Juan Guaido từng được EU công nhận là lãnh đạo của Venezuela. Ảnh: Reuters/ Getty Images

Tháng 7 năm ngoái, tòa Anh ra phán quyết chống lại ông Maduro với lý do ông Guaido đã được Anh công nhận là tổng thống của Venezuela. Phán quyết được đưa ra sau một tuyên bố của cựu Ngoại trưởng Jeremy Hunt vào năm 2019 rằng chính phủ tự xưng của ông Guaido có quyền sở hữu số vàng.

Sau đó vài tháng, tòa phúc thẩm lật lại phán quyết và chỉ đạo tòa án cấp cao tiến hành một cuộc điều tra thực tế và chi tiết để xác định liệu chính phủ Anh có công nhận ông Maduro vẫn có quyền trên thực tế với tư cách là tổng thống hay không.

Tuy nhiên, ngày 19/7 vừa qua, Anh tái khẳng định quan điểm ông Guaido là “tổng thống hợp pháp duy nhất” của Venezuela, mặc dù nhóm pháp lý đại diện cho BCV khẳng định rằng sự công nhận này là sai lầm.

“Chính phủ Anh đã nêu rõ rằng Juan Guaido được chính phủ của Nữ hoàng công nhận kể từ tháng 2/2019 là tổng thống hợp pháp duy nhất của Venezuela”, Bộ Ngoại giao Anh cho biết trong một tuyên bố, sau khi được Tòa án Tối cao mời nêu quan điểm.

Tranh chấp số vàng trị giá hơn 1 tỷ USD bắt đầu vàng tháng 5/2018 khi ông Maduro tái đắc cử trong cuộc bỏ phiếu nhưng bị phe liên minh đối lập cáo buộc dàn dựng và tẩy chay. Boris Johnson – khi đó là Ngoại trưởng Anh – tuyên bố: “Chúng ta có thể phải thắt chặt con vít kinh tế đối với Venezuela.”

Lo ngại chính phủ Maduro bị áp lệnh trừng phạt, BCV sau đó đã thông báo với BoE rằng họ muốn lấy lại số vàng dự trữ tại ngân hàng này về nước. Cuối năm 2018, Chủ tịch BCV Calixto Ortega đã đến London để thảo luận vấn đề với quan chức BoE nhưng họ nói rằng thẩm quyền của ông đang có vấn đề.

Tháng 2/2019, Anh cùng với hàng chục quốc gia khác ủng hộ tuyên bố trở thành tổng thống hợp pháp của Guaido. Đến tháng 4, Bộ Tài chính Mỹ áp đặt các biện pháp trừng phạt BCV và cáo buộc Maduro sử dụng ngân hàng này để “làm giàu cho những kẻ tham nhũng”.

Liên minh châu Âu (EU), khối mà Anh đã rời khỏi, vào đầu năm nay tuyên bố họ không thể công nhận ông Guaido là nhà lãnh đạo của Venezuela do ông mất vị trí Chủ tịch Quốc hội sau cuộc bầu cử lập pháp hồi tháng 12/2020.